Is Wi-Fi 6 de moeite waard?

De nieuwe Wi-Fi 6-standaard brengt vooral verbeteringen voor draadloze netwerken met veel gebruikers, niet alleen maar meer snelheid. Maar bekijk wel of Wi-Fi 6 de moeite van investeren in nieuwe apparatuur waard is.

Als er een nieuwe wifispecificatie op de markt komt, is de belangstelling hoog en beginnen fabrikanten hun reclame-uitingen vol te proppen met allerlei beweringen over snelheden.

Dit geldt ook voor de nieuwste telg Wi-Fi 6 oftewel IEEE 802.11ax. De bruto datasnelheden in het giga­bitbereik glimmen je tegemoet in advertenties en op dozen van de nieuwe routers die met flinke regel­maat van de band af komen rollen.

Maar het zijn niet de hogere snelheden die Wi-Fi 6 interessant maken. Een draadloos netwerk leert beter om te gaan met storingen en naburige netwerken met Wi-Fi 6 dan bij de oudere wifistandaarden. Je moet zorgvuldig overwegen of een wifi-upgrade de moeite waard is, vooral als je draadloze netwerk zijn werk nu al prima stabiel en snel doet. Een beetje achtergrondkennis voorkomt onnodige kosten en tegenvallers.

Orthogonal Frequency-Division Multiple Access (OFDMA) is de kern van alle innovatie van Wi-Fi 6. Het definieert de modulatie- en kanaaltoegangsmethode en lost op verschillende plaatsen tegelijk problemen op. Met OFDMA kunnen wifi-apparaten een verstoord spectrum binnen een kanaal vermijden en alleen daar uitzenden waar er ruimte is.

Dit vermindert de datatransmissiesnelheid, maar vermindert ook de latentie en packet-loss. Het komt erop neer dat de gegevens op die manier soepeler van A naar B wandelen.

Als alternatief kan een wifimodem de storing negeren en zenden als de signaalsterkte van beide communicatiepartners hoger is dan die van de storing. De andere signalen worden dan gewoon aan de kant geschoven. Dat wordt Spatial Reuse genoemd.

Dat kun je zien als meerdere gesprekken op een feestje: iedereen gebruikt hetzelfde kanaal. Je kunt de omstanders tot op zekere hoogte begrijpen, maar niet wat er vijf meter verderop wordt gezegd. Het spectrum wordt op die manier efficiënter gebruikt, omdat de lokale kring mag zenden voordat de kring verderop pauzeert.

OFDMA vult ook 802.11 aan met gelijktijdige bediening van meerdere clients via één antenne – voorheen was dat alleen mogelijk met meerdere antennes en multi-user MIMO-capabele wifi-adapters. Het accesspoint verdeelt het kanaal voor parallelle dekking op in subkanalen, zogenaamde resource units (RU), van 2, 4, 8, 20, 40 of 80 MHz.

De grootte van het subkanaal dat door het access­point aan de client wordt toegewezen, en dus de beschikbare snelheid, is afhankelijk van de hoeveelheid te verzenden gegevens, het aantal clients in het netwerk en de bandbreedte van het bovenliggende kanaal. Deze verdeling werkt voor transmissies van en naar het AP, zodat de wachttijden in beide richtingen worden verkort.

De coördinatiefunctie van OFDMA zal wifi op druk­bezochte locaties zoals beurshallen en stadions helpen om in de toekomst een aanzienlijk betere dekking te halen. Maar de verbeteringen zorgen ook in dichtbevolkte gebieden voor meer stabiliteit.

De maximale theoretische snelheid van Wi-Fi 6 ligt rond de 9,6 Gbit/s met acht MIMO-streams op een 160 MHz-kanaal met het hoogste modulatieniveau (zeer goede ontvangst).

De huidige mobiele apparaten met twee antennes halen respectievelijk 2,4 Gbit/s (160 MHz) en 1,2 Gbit/s (80 MHz). Op de 2,4GHz-band is 300 Mbit/s (2 antennes) of 1,2 Gbit/s (8 antennes) haalbaar bij 20 MHz kanalen.

Een andere innovatie van Wi-Fi-6 is de Target Wake Time (TWT), waarmee clients met het accesspoint kunnen onderhandelen over individuele wektijden. Dat betekent dat ze niet tien keer per seconde wakker hoeven te worden om te luisteren of er gegevens op hen wachten.

Dat zorgt voor energiebesparing. Het accesspoint slaat de gegevens tijdelijk op totdat het apparaat op het afgesproken tijdstip wakker wordt.

Meer diepgravende achtergrondartikelen lezen? Abonneer je op onze wekelijkse nieuwsbrief!

De uitgebreide verbeteringen zullen veel wifigebruikers in eerste instantie nieuwsgierig maken. Maar direct overschakelen op Wi-Fi 6 is niet altijd de moeite waard, en niet alleen omdat je een nieuwe router ­nodig hebt.

De firmware staat nog in de kinderschoenen, de routers zijn relatief duur en niet alle wifi-uitbreidingen werken. We hebben bij eerdere tests al apparaten gezien waarbij essentiële functies ontbraken.

Bovendien leveren de uitbreidingen alleen winst op als er zo veel mogelijk Wi-Fi 6-apparaten in je draadloze netwerk zitten. Wi-Fi 6-accesspoints zijn compatibel met eerdere wifi-­specificaties, maar hoe meer legacy-clients zijn ingelogd, des te vaker het accesspoint terug moet schakelen naar legacy-modi, waardoor de moderne Wi-Fi 6-clients niet meer kunnen profiteren van de voordelen.

Als je huidige wifi goed werkt met je huidige apparatuur en de snelheid voldoende is voor alles waar je het voor gebruikt, is er geen noodzaak voor een dure upgrade.

Mocht je echter toch al van plan zijn je router te vervangen omdat de prestaties niet meer aan je eisen voldoen, dan is het verstandig om te controleren of Wi-Fi 6 een optie is. Je hebt echt niet altijd een dure high-end router nodig die meerdere honderden euro’s kost of een extra meshset in huis te ­halen om volledig gebruik te maken van een 50 of 100 Mbit/s internetverbinding.

Op zijn minst over relatief korte afstanden houdt een Wi-Fi 5-accesspoint het nog steeds goed vol (zie de test in het volgende artikel). Die zijn tweedehands voor een leuke prijs te scoren en het is nog milieuvriendelijker ook.

Op dezelfde manier zal Wi-Fi 5 volstaan als je een internetverbinding hebt van 250 of 300 Mbit/s en de snelheid alleen bij bekabelde apparaten nodig hebt of toch al losse accesspoints hebt geïnstalleerd in verschillende kamers.

Een andere reden om te wachten met het kopen van Wi-Fi 6-apparaten is de komende release van een nieuw frequentiebereik tussen 5,9 en 6,4 GHz – ook wel Wi-Fi 6E genoemd.

Het bruikbare wifispectrum zal vanaf de zomer van dit jaar met ongeveer 500 MHz groeien, zodat grotere kanaalbreedtes tot 320 MHz mogelijk zijn (­Wi-Fi 7 zit er ook al aan te komen) of zelfs meer overlappingsvrije kanalen.

Daardoor kunnen naburige wifinetwerken elkaar beter ontwijken; de latentie zal dan dalen ­omdat ­apparaten minder hoeven wachten, de snelheid neemt toe door minder interferentie en mesh­systemen met drie wifi-interfaces zullen beter in staat zijn om dataverkeer te verdelen.

Aangezien er nog steeds directionele radioclients voorrang hebben op die band, is het zendvermogen binnenshuis 200 milliwatt, maar slechts 25 milliwatt buitenshuis. De hinderlijke radardetectie, verplicht voor veel 5GHz-kanalen, en de bijbehorende kanaalwissels worden echter geëlimineerd.

Het nadeel: de huidige smartphones, laptops, routers en moederborden met Wi-Fi 6 zijn nog niet geschikt voor Wi-Fi 6E. Als je volledig wilt ontsnappen aan storende naburige netwerken moet je wachten tot er routers en adapters of vor Wi-Fi 6E geschikte apparaten beschikbaar zijn.

Zelfs in grotendeels storingsvrije omgevingen wordt Wi-Fi 6 echter interessant als je via wifi gebruik wilt maken van internetverbindingen van 300 Mbit/s of meer of als je bestanden van en naar je netwerk­opslag wilt kopiëren.

Daarvoor is het de moeite waard om zowel routers als adapters voor clients met zoveel mogelijk antennes aan te schaffen, om niet alleen de verhoogde efficiëntie in het spectrum te kunnen gebruiken maar ook MU-MIMO.

Laptops die een paar jaar oud zijn, kun je met een beetje geluk en wat handigheid zelf upgraden. Maar we hebben nog geen usb-adapters kunnen vinden om oudere laptops of pc’s Wi-Fi 6 te geven.

Wi-Fi 6 kan ook helpen als het wifispectrum in je buurt zwaar belast is, oftewel als meerdere netwerken hetzelfde kanaal bezetten of elkaar overlappen. Door de hogere mogelijke datarate slaagt Wi-Fi 6 er in om meer data te verzenden in de gaten tussen de transmissies van je buren of om deze te omzeilen met Spatial Reuse.

Zelfs de volgepropte 2,4GHz-band profiteert daarvan, aangezien de Wi-Fi 6-accesspoints die we tot nu toe zijn tegengekomen ook hun hogere snelheid in dat frequentiebereik gebruiken. Je komt dan niet in de buurt van de geadverteerde gigabit­snelheden vanwege de smallere kanalen, maar het is nog steeds sneller dan Wi-Fi 4 en 5.

Om een Wi-Fi 6-router echt de moeite waard te maken, zul je bij de toekomstige aanschaf van clients (laptops, smartphones, tablets e.d.) moeten kijken naar compatibiliteit met Wi-Fi 6 en nog beter ­Wi-Fi 6E. Het zal nog wel even duren voordat Wi-Fi 6(E) standaard is, vooral in het instapsegment en het midden­segment.

Maar dat mag je niet weerhouden nu al de Wi-Fi 6-wereld in te stappen als je wilt profiteren van de voordelen.

(informatie afkomstig uit het artikel van Andrijan Möcker en Alieke van Sommeren, c’t magazine 4/2021, p. 104)