Waar moet je op letten bij het kopen van een ssd?

Op dit moment zijn ssd’s zeer betaalbaar, met bepaalde exemplaren van 2 terabyte die minder dan 75 euro kosten. Ondanks de vele goede deals is het belangrijk om je af te vragen: waar moet je op letten bij het kopen van een ssd?

Goedkopere ssd’s bevatten vaak oudere chips, wat leidt tot langzamere controllers en NAND-flashgeheugenonderdelen. Deze controllers sturen doorgaans minder parallelle flashkanalen aan dan high-end ssd’s en missen vaak een DRAM-cache. Hoewel sommige goedkopere ssd’s controllers voor PCIe 3.0 hebben, worden de mogelijke overdrachtssnelheden vaak niet volledig benut. Voor de meeste pc-toepassingen maakt het echter weinig verschil of de ssd 2 of 8 gigabyte per seconde overdraagt.

Net als duurdere ssd’s maken de meeste goedkopere ssd’s gebruik van triple-level cell flash (TLC) of langzamere QLC-flash. De controllers gebruiken een deel van het flashgeheugen als cache door het in de snellere SLC-modus te gebruiken. Door de trage chips en eenvoudigere bedrading hebben goedkopere ssd’s aanzienlijk lagere datatransmissiesnelheden tijdens langdurige schrijfprocessen. Bij typisch pc-gebruik, vooral voor kantoorwerk, is dit echter geen groot nadeel.

De lagere gegarandeerde algehele schrijfprestaties van sommige goedkopere ssd’s kunnen problematisch zijn in termen van uithoudingsvermogen, hoewel zelfs relatief lage waarden in het bereik van 200 TBW meestal voldoende zijn voor meer dan vijf jaar pc-gebruik. Gezien de lage prijzen zijn kortere garantieperioden een klein nadeel. Het gebrek aan firmware-ondersteuning en tools kan echter vervelend zijn. Sommige goedkopere ssd’s ontvangen nooit firmware-updates en missen handige tools voor firmware-updates en diagnostiek.

Daarnaast kunnen onnauwkeurige gegevensbladen, waarin belangrijke parameters ontbreken, nadelig zijn. Fabrikanten kunnen hierdoor verschillende producten onder dezelfde naam verkopen. Sommige goedkope merken hebben ook geen Nederlandstalige website en bieden geen contactpersonen voor ondersteuning in de EU aan.

Er zijn geen betrouwbare gegevens beschikbaar die erop wijzen, maar goedkope SSD’s kunnen beperkingen hebben die de kans op problemen vergroten. Als de fabrikant geen aandacht besteedt aan firmware-onderhoud, kunnen verborgen zwakheden leiden tot storingen. Het wordt bemoeilijkt voor fabrikanten om seriële fouten op te sporen en de firmware te optimaliseren, vanwege de complexe combinatie van verschillende controllers en flashchips, elk in kleine aantallen.

Het is van groot belang om een onderscheid te maken tussen interne ssd’s (SATA, PCIe) en externe ssd’s (USB), aangezien vervalsingen van laatstgenoemde vaak voorkomen op handelsplatforms zoals eBay en AliExpress. Nep-ssd’s zijn doorgaans eenvoudig te herkennen vanwege hun onrealistisch hoge capaciteiten, vaak meer dan 10 terabyte, terwijl ze tegen lage prijzen worden aangeboden, meestal minder dan 100 euro. Het is belangrijk op te merken dat flash-geheugen niet zo goedkoop is, dus wees voorzichtig bij aanbiedingen die minder dan 40 euro per terabyte opslagruimte vragen.

Hoewel er momenteel geen gemelde gevallen zijn van nagemaakte interne ssd’s op de markt, zijn er wel situaties geweest waarbij valse SATA ssd’s op eBay opdoken. Deze vervalsingen hadden geen merknaam en leken qua uiterlijk op typische Western Digital-producten, maar het ontbreken van de merknaam wekte argwaan. Daarom raden we aan om waakzaam te zijn bij het kopen van een ssd of andere hardware van onbekende webwinkels. Het is veiliger om je (nieuwe) ssd of andere hardware aan te schaffen bij bekende (web)winkels zoals Amazon en Megekko zelfs als de prijs vaak iets hoger ligt dan bij goedkopere, onbekende webwinkels.

Het is verstandiger om te kiezen voor een bekend merk, zoals een ssd die al specifiek is getest door ons of andere betrouwbare partijen. Daarnaast is het van belang om te controleren of de fabrikant een website heeft met nauwkeurige informatie over het product, inclusief een gegevensblad met de exacte typeaanduiding (cijfer-lettercombinatie) die overeenkomt met de ssd.

Het gegevensblad zou essentiële informatie over de ssd moeten bevatten, zoals de capaciteit, het interfacetype (SATA 6G, PCIe-generatie), het ontwerp, de gegarandeerde duurzaamheid, de garantieperiode en, indien beschikbaar, de snelheid voor sequentiële en willekeurige toegang (IOPS). Het is van cruciaal belang om deze informatie te verifiëren voordat je een aankoop doet om er zeker van te zijn dat je een legitiem product ontvangt.

Elke individuele NAND-flashcel heeft slechts een beperkt aantal schrijf- of wiscycli, meestal enkele duizenden. Na deze limiet behoudt de cel in het beste geval zijn gegevens, maar kan niet langer worden overschreven. Dankzij foutcorrectiefuncties en het gelijkmatig verdelen van schrijftoegang over miljarden cellen (wear leveling) zorgen SSD-controllers en firmware ervoor dat de ssd gedurende lange tijd betrouwbaar blijft werken. In onze ervaring gaat dit meestal verder dan de opgegeven TBW-specificatie.

Een typische kantoor-pc schrijft doorgaans minder dan 20 GB per dag naar de ssd. Met 225 werkdagen per jaar komt dat neer op slechts 4,5 TB per jaar. Zelfs met een tien keer hogere belasting zou een goedkope SSD met een TBW van 240 meer dan vijf jaar moeten meegaan. Het is echter zeldzaam om in deze prijsklasse een garantie van meer dan drie jaar te vinden.

Als je al weet dat je een aanzienlijke hoeveelheid gegevens wilt wegschrijven, is een goedkope ssd kopen niet de beste keuze, vooral niet als het geen duurzaamheidsspecificaties heeft. Als je al een ssd in je computer hebt, kun je mogelijk de belasting bepalen met behulp van een tool zoals CrystalDiskInfo om een inschatting te maken van je individuele schrijfvereisten.

Meer van dit soort handige gidsen lezen?

Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:

Zelden worden ssd’s met TLC- of QLC NAND-flash gebruikt zonder enige vorm van snelle schrijfcache. Deze cache, ook bekend als SLC- of pSLC-cache, maakt gebruik van een dynamisch deel van de capaciteit van de ssd. Bij ssd’s die relatief leeg zijn, kan deze cache enkele honderden gigabytes bedragen, maar naarmate de capaciteit van de schijf toeneemt, kan deze krimpen tot minder dan 20 GB. Wanneer de cache vol raakt, wordt de daadwerkelijke schrijfsnelheid van de flash-chips duidelijk, en in extreme gevallen kan deze onder de 100 megabyte per seconde liggen, wat lager is dan die van moderne harde schijven. De cache daarentegen kan vaak worden gevuld met snelheden van 2 GB per seconde of zelfs nog sneller.

In de praktijk is het echter uiterst zeldzaam dat er in één keer enkele tientallen gigabytes aan data worden weggeschreven. Meestal schrijft het systeem frequent veel kortere datapakketten. De ssd-controller verplaatst deze pakketten vervolgens van de SLC-cache naar het normale geheugengebied, waardoor de cache weer vrijkomt. Daarom spelen de continue schrijfprestaties van een ssd geen significante rol in veelgebruikte pc’s. Aan de andere kant is het ook duidelijk dat het niet verstandig is om een goedkope ssd te kopen als je regelmatig grote hoeveelheden data wilt schrijven.

Sommige bedrijven stellen ssd’s samen met verschillende componenten, afhankelijk van de productiebatch, zelfs als ze dezelfde typeaanduiding hebben. Dit betekent dat ze NAND-flashchips van verschillende leveranciers kunnen gebruiken, met verschillende capaciteiten of structuren (TLC of QLC), en soms zelfs verschillende ssd-controllerchips met elk hun eigen firmware.

Het is puur geluk als je ssd’s met dezelfde prestaties ontvangt, gezien de verschillende configuraties. De testresultaten van een voorbeeldexemplaar zijn niet van toepassing op een later aangeschaft exemplaar. Dit kan invloed hebben op de gegevensoverdrachtsnelheid, latentie (IOPS), stroomverbruik, warmteontwikkeling, compatibiliteit en duurzaamheid. De fabrikant is alleen verantwoordelijk voor de gegevens die worden vermeld in het gegevensblad dat geldig was op het moment van aankoop. Daarom is het belangrijk om deze informatie te controleren en te archiveren voordat je tot aanschaf overgaat.

Ondanks de aantrekkelijke lage prijs van goedkope ssd’s, moet je rekening houden met verschillende nadelen voordat je overgaat tot aankoop. Deze voordelige opties maken vaak gebruik van oudere chips, langzamere controllers en NAND-flashgeheugencomponenten.

Bovendien ontbreekt het deze ssd’s vaak aan DRAM-cache, wat resulteert in lagere datatransmissiesnelheden bij langdurige schrijfprocessen. Daarnaast bieden goedkope ssd’s vaak beperkte firmware-ondersteuning en tools, waardoor firmware-updates en diagnostische mogelijkheden mogelijk ontbreken.

Toch hopen we dat dit artikel je heeft geholpen bij het herkennen van belangrijke details waarop je moet letten bij het kopen van een (nieuwe) ssd.

Meer van dit soort handige tips lezen?

Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief: