Netwerkkabel aanleggen – tips en benodigdheden

Netwerkkabels bieden de beste snelheid voor je netwerk thuis, zelfs als je vooral wifi gebruikt. Een netwerkkabel maken en aanleggen hoeft niet ingewikkeld of duur te zijn. Ook je wifi kan ervan profiteren.

Als een film van Netflix niet laadt, kopiëren naar je NAS traag is of videobellen hapert, ligt dat vaak niet aan je internet­verbinding maar aan je wifi. De oplossing: zorg dat data via de kortst mogelijke route door de lucht gaan vanaf je bekabelde netwerk (LAN), bijvoorbeeld door slim geplaatste wifi-accesspoints. Apparaten op een vaste plek kun je het beste via een kabel in je netwerk opnemen.

Dan moet er natuurlijk wel een netwerkkabel lopen naar het accesspoint of apparaat dat je wilt aansluiten. Zo’n netwerkkabel aanleggen kun je zelf met onderstaande tips en tools.

Goede netwerk­bekabeling voor thuis is geen tovenarij, er zijn veel opties beschikbaar en met een beetje moeite bespaar je jezelf tientallen jaren gedoe en energiekosten. Je hoeft geen kant-en-klare ­kabels met pluggen en al door grote gaten in de muur te duwen of ze op een onhandige manier door kabelgoten te trekken.

Kies ‘stugge’ kabels (ook wel ‘solid’ of ‘vaste kern’ genoemd) voor vaste kabels tussen punten, bijvoorbeeld tussen netwerkdozen die je op of in de muur monteert of zogeheten patchpanels. Dit beschrijven we hier en is de meest duurzame oplossing. Voor het verbinden van de aders van deze netwerk­kabels is geen speciale kennis vereist. De meeste componenten maken gebruik van de quasi-standaard LSA (Duitse term voor voor soldeer-, schroef- en stripvrije technologie). Vanaf de netwerkdozen sluit je makkelijk een of meer kant-en-klare kabels aan naar behoefte.

Met een LSA-tool druk je kabels (met een vaste kern) makkelijk in connectors van netwerkdozen. De afzonderlijke aders hoef je niet eens te knippen of strippen.

Kies soepele kabels (‘flexibele kern’) als je er stekkers op wilt monteren met een krimptang om ze rechtstreeks in apparaten te pluggen.  Dat heeft verschillende nadelen en kun je lastiger achteraf aanpassen of herstellen. Soepele kabels zijn trouwens ook niet per se flexibeler en makkelijker te leggen dan stugge: het verschil is dat een losse ader hierbij bestaat uit hele dunne draadjes in plaats van een enkele draad. Een LSA-tool werkt daar niet (goed) op.

Met Category 7 (Cat. 7) kabels ben je toekomstbestendig en is tot 10 Gbit/s mogelijk. Maar ook met Cat 5e-kabels is dankzij NBase-T tot 2,5 of 5 Gbit/s haalbaar.

• RJ45: dit is de stekker of poort die bij een thuisnetwerk relevant is.
• Netwerkdoos: het belangrijkste onderdeel van een stabiel bedraad netwerk is de netwerkdoos. Wanneer een route permanent is aangelegd op zo’n manier dat de kabel niet zomaar kan worden vervangen omdat hij bijvoorbeeld door de muur gaat, moet aan het eind (en aan het begin) een netwerkdoos worden geplaatst. De kabel wordt daarbij aan veel minder mechanische spanning blootgesteld dan wanneer hij met een stekker uit de muur komt.
  
  Een beetje kabelspeling in de muur of in de netwerkdoos zorgt ervoor dat het vervangen van een defecte netwerkdoos geen probleem is. Netwerkdozen zijn goed verkrijgbaar, als inbouw- of opbouwoptie. Voor een doos met een enkele poort ben je maar een paar euro kwijt.
• LSA-tool: de draden worden met de hand op de connectors geplaatst en vervolgens naar binnen gedrukt met de LSA-tool, die tegelijkertijd de overtollige lengte afknipt. Zodra de LSA-tool de draadisolatie goed heeft doorgesneden, is de elektrische verbinding tot stand gebracht.
  Omdat dat soms mislukt, hebben veel LSA-­tangen een haak in de zijkant zitten die je eruit kan trekken om de draad uit de connector te halen zonder hem door te knippen. Op die manier kun je de draad er weer opnieuw indrukken.
  In toenemende mate zijn er ook onderdelen te vinden waarbij de aandruktool al zit inbegrepen of waarbij de draden via geleiders in positie worden gebracht en op de connector worden geperst wanneer die wordt dichtgemaakt.
• Kniptang: het helpt om een kniptang bij de hand te ­hebben om de kabel of aders op de optimale lengte te knippen.
• Striptang: gebruik die voor het strippen oftewel het verwijderen van de (buitenste) mantel. Je hebt ze zelfs in versies met instellingsopties voor de striplengte voor de draad.

Alle hierboven genoemde gereedschappen zijn los verkrijgbaar voor een paar euro of in netwerkkits vanaf ongeveer 25 euro (zoals hier).

• Patchpanel: zodra er meer dan vier kabelroutes zijn, oftewel twee dubbele netwerkdozen naast je router niet meer voldoende zijn, is het tijd om aan een patchpanel te gaan denken. Dat lijkt misschien op het eerste gezicht op een switch, maar een patchpanel wordt alleen gebruikt voor het passief doorsluizen van netwerkkabels naar RJ45-poorten. Die worden vervolgens met korte (kant-en-klare) kabels verbonden met een switch.
  
  Ook daarbij wordt de LSA-techniek gebruikt. Kleinere patchpanels met maximaal 12 poorten zijn verkrijgbaar als losse desktopversies of in een versie voor wandmontage vanaf zo’n 20 euro. Grotere panels met 24 poorten zijn meestal in 19-inch formaat voor in rails in rackkasten en kosten tussen 30 en 60 euro.
• 19-inch-formaat: dit is min of meer de standaard voor racks en netwerkapparatuur en bijbehorende accessoires vanaf een bepaalde installatiegrootte, maar bijvoorbeeld ook voor apparatuur in de muziek­wereld. Een patchpanel of switch hangt daarbij tussen twee geperforeerde rails met een tussenruimte van 19 inches, waarin gewoonlijk kooimoeren worden gestoken om de apparatuur mee vast te kunnen schroeven.
  Voor kleine thuisinstallaties kun je open of gesloten 19-inch rackkasten gebruiken. Die heb je al vanaf 15 euro met ruimte voor twee units (patchpanel en switch). Aan de wand gemonteerde kasten kosten een paar tientjes meer.

Blijf op de hoogte van tips en informatie over netwerken!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

De pintoewijzing van een RJ45-aansluiting moet één-op-één matchen met die aan de andere kant van de kabel. Hier zijn twee normen voor: TIA-568A en TIA-568B. Er zit verder geen verschil tussen de twee, ze geven alleen aan welke kleur op welke RJ45-pin zit. Twisted-pair-kabels gebruiken de kleuren groen, blauw, oranje en bruin (in één kleur en één met witte strepen) om de acht draden te coderen.

Moderne netwerkdozen en patchpanels hebben een kleurcodering, zodat je de aders alleen nog maar op volgorde hoeft te leggen. Met een LSA-tool druk je ze er daarna zo in en worden ze afgesneden.

Voordat je met het installeren begint, moet je beslissen of je gaat voor A of B en je daar aan houden – en die keuze duidelijk documenteren, bijvoorbeeld op het patchpanel. Op die manier zal het makkelijker zijn om de netwerkdoos in de toekomst een keer te vervangen. Optie A had vroeger de voorkeur maar meningen verschillen. Moderne patchpanels, netwerkcontactdozen enzovoort zijn bij de aansluitpunten meestal al voorzien van een kleurcodering volgens A en B, zodat correct aansluiten makkelijk is.

Met de besproken tools en tips hierboven kun je makkelijk netwerkkabel aanleggen in je huis. Op de netwerkdozen sluit je eenvoudig access points aan voor je wifi-netwerk of een router, switch, of andere apparaten met een netwerkaansluiting. Een netwerkinstallatie biedt ook meerwaarde aan een huis of appartement.

Als alternatief kun je ook gebruikmaken van bestaande coax-kabels voor je netwerk. In c’t magazine 5/2021 gaan we ook in op andere opties, zoals glasvezel, SPE en zelfs telefoonkabels.

(Informatie afkomstig uit het artikel van Andrijan Möcker en Alieke van Sommeren, c’t magazine 5/2021, p. 84)