Windows 11 nieuwe versie met Store en zonder tegels

De nieuwe Windows 11 -versie krijgt een zachter uiterlijk en verplaatst het startmenu naar het midden. Ook onder de motorkap gaat er het een en ander veranderen, en in de vernieuwde Store zullen in de toekomst Android-apps te vinden zijn.

Een tijdje geleden deden er wat speculatieve geruchten de ronde dat Microsoft wel eens een Windows 11 zou kunnen uitbrengen. Microsoft heeft altijd volgehouden dat Windows 10 de laatste Windows-versie zou zijn, die permanent up-to-date zou blijven via functie-updates. Subtiele details zoals de aankondiging van een event voor 11 uur ‘s ochtends lokale tijd en een teaservideo die precies 11 minuten duurde, gaven al hints. Er kwam wat meer duidelijkheid toen medio juni een blijkbaar niet geautoriseerde kopie van een bètaversie van Windows uitlekte die volledig als Windows 11 te herkennen was. Die hebben we toen al nader bekeken.

UPDATE 31 aug 2021: De gefaseerde uitrol van Windows 11 begint op 5 oktober

Live-event: windows 11 nieuwe versie

Op 24 juni onthulde Microsoft tijdens een live-event dan toch wat er op de planning staat. De nieuwe functies zijn zeker overvloedig genoeg om een nieuwe naam te rechtvaardigen. Het meest opvallende aan Windows 11 is het nieuwe ontwerp van de Taakbalk en het Startmenu. De Taakbalk verzamelt de pictogrammen in het midden in plaats van links uitgelijnd, en het Startmenu zweeft ook in het midden boven de Taakbalk – beide kunnen optioneel wel worden teruggezet naar de vertrouwde links uitgelijnde weergave. Vooral de Taakbalk doet onvermijdelijk denken aan Chrome OS en macOS. Het startmenu toont vastgemaakte programma’s, en de tegels zijn geschiedenis. Verder hebben de nogal harde hoeken en randen van het interfaceontwerp plaatsgemaakt voor een iets zachter uiterlijk met op veel plaatsen afgeronde hoeken.

Monitor en conference

Microsofts conferentieoplossing Teams heeft zijn eigen integratie in de Windows-interface gekregen. Met Snap Groups kunnen meerdere vensters samen als groep worden geminimaliseerd en weer tevoorschijn worden gehaald. De vensterindeling via Snap Assist wordt flexibeler en vensters kunnen via mouse-over worden vastgeklikt in schermhelften, -derden of -vierden. Dat doet enigszins denken aan de FancyZones van Microsofts PowerToys-toolkit, maar dan rechtstreeks geïntegreerd in het systeem.

Microsoft heeft het gedrag bij het loskoppelen van monitoren op laptops verbeterd. Als een monitor wordt losgekoppeld terwijl de laptop actief is, minimaliseert Windows de vensters op die monitor in plaats van ze allemaal op het kleine laptopscherm te gooien. Ze worden weer geopend als de monitor opnieuw wordt aangesloten. De Edge-browser krijgt Vertical Tabs: tabbladen worden desgewenst weergegeven als een lijst aan de linkerkant van het browservenster.

In de nieuwe omgeving kun je tabbladen in de browser ook verticaal plaatsen.

Modern bureaublad

Een oud concept in een nieuwe verpakking zijn de Widgets. Die doen denken aan de bureaubladwidgets van Windows Vista en 7, maar het is eigenlijk een weer- en nieuwsfeed die al een paar maanden in Windows 10 te vinden is. Dit is in Windows 11 blijkbaar iets beter te configureren, zodat nieuwswidgets in een andere volgorde kunnen worden gezet. Voor apparaten met touchscreen heeft Microsoft Haptics ontwikkeld, een soort vibratiefeedback, zoals die gebruikelijk is bij smartphones. Wat gamefuncties betreft, benadrukt Microsoft de integratie van AutoHDR, evenals DirectStorage-geheugentoegangstechnologie, waarmee grafische DX12-kaarten content rechtstreeks van een NVMe-ssd kunnen laden – zonder tussenkomst van de cpu.

Store gaat meer open

Ontwikkelaars zullen apps in elk formaat naar de Store kunnen brengen. Microsoft noemt Win32, .NET, UWP, Xamarin, Electron, React Native, Java en Progressive Web Apps. Daarnaast mogen ontwikkelaars hun apps ook via een eigen betaalplatform op de markt brengen. In dat geval houdt Microsoft geen verkoopcommissie in.

Ook heeft Microsoft weer samengewerkt met Amazon. Android-apps uit de App Store van Amazon kunnen naar verluidt via de nieuwe Store worden geïnstalleerd om op Windows te draaien. Dit is een tegenaanval op Chrome OS, dat de mogelijkheid biedt apps uit de Play Store op een Chromebook te installeren. Voor deze nieuwe functie heeft Microsoft een Windows Subsystem for Android gebouwd. De Store-app is volledig opnieuw ontworpen en zag er, althans bij de Microsofts-presentatie, niet zo opzichtig uit als bij Windows 10.

Windows 10

Over Windows 10 gesproken: de verwachting is dat de nieuwe Store ook op dat systeem beschikbaar zal zijn. Windows 10 zal tegen het einde van het jaar nog minstens één update krijgen naar versie 21H2 – en meer wil Microsoft daar tot nu toe nog niet over zeggen. Welke Windows 10-versie de laatste ook zal zijn: er wordt van uitgegaan dat die nog tot 2025 van updates zal worden voorzien.

Verwachting: Windows 11 nieuwe versie

Windows 11 zal volgens Microsoft rond Kerstmis klaar zijn. Met Microsofts voorliefde voor spelen met het getal 11 kan dat wellicht 11 november worden. Een prerelease-versie om te testen is er al, want vanaf maandag 28 juni is die beschikbaar voor deelnemers aan het gratis bètatestprogramma Windows Insider die werken met het Dev-kanaal. Zodra Windows 11 uitgebracht is, zullen er ook gratis upgrades zijn van Windows 10 naar de nieuwe editie – hoewel details nog niet bekend zijn.

Windows 11 is in eerste instantie beschikbaar via het Dev-channel.

Microsoft heeft belangrijke wijzigingen en verbeteringen aangebracht in Windows, zowel visueel als functioneel. Het is Microsoft echter nog niet gelukt een echt succesvolle Store te ontwikkelen. Windows heeft er al zo’n negen jaar een, maar die heeft bij lange na niet de relevantie van de App Store van Apple en de Play Store van Google. Of Windows 11 gewoon een nieuwe Windows-versie is of een kleine revolutie, zal grotendeels afhangen van hoe de nieuwe Store door ontwikkelaars wordt ontvangen – en geaccepteerd door de gebruikers.

Vragen over nieuwe versie Windows 11

Er zijn nog veel vragen onbeantwoord: zal een Microsoft-account in de toekomst verplicht zijn voor de Home-editie? Op welke systemen waarop Windows 10 nog draait, zal de nieuwe versie niet meer kunnen worden geïnstalleerd? En hoe zit het met de eeuwige kwestie van privacy? In de volgende nummers van c’t zullen we het nieuwe systeem uitgebreid nader bekijken.

Windows 11 komt ook met nieuwe systeemeisen, zoals het beheersen van UEFI en de verplichte Secure Boot. Zie ook het artikel UEFI BIOS instellen en Secure Boot.

Jan Schüßler en Noud van Kruysbergen

________________________________________________________________________________________________________________

Blijf op de hoogte van de nieuwste informatie en tips!

Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

___________________________________________________________________________________________________________________