Zelf Ethereum minen: hoe doe je dat het beste?

Zelf ethereum minen op je pc kan ondanks de hoge stroomprijzen rendabel zijn. Als je pc een redelijk nieuwe grafische kaart heeft, kun je delen in de crypto-goudkoorts. Met enkele tips kun je de opbrengst nog een stuk verbeteren.

Voordat je aan de slag gaat met de informatie uit dit artikel, moet je op de hoogte zijn van de belangrijkste basisprincipes over cryptovaluta’s. Je bent je bewust van de ­risico’s en weet dat je een hardware- of softwarewallet nodig hebt als je wilt instappen, evenals een account bij een crypto-exchange.

Waarschuwingen voor mining

Dat alles geldt ook als je bevangen bent door de goudkoorts en je eigen pc wilt inzetten om te minen. Daarbij moet je ook nog rekening houden met het risico dat oplichters je malware toestoppen in plaats van een mining-client.

Nog een waarschuwing: je mag de mining-software alleen draaien op je eigen pc’s en op die waarvoor je uitdrukkelijke, bij voorkeur schriftelijke, toestemming hebt. Als je bijvoorbeeld computers op je werkplek naar cryptoblokken laat minen, riskeer je niet alleen een waarschuwing, maar zelfs ontslag op staande voet.

Een rekenvoorbeeld: onze test-pc verbruikt in idle-modus ongeveer 25 watt met een van de snelste grafische kaarten, de GeForce RTX 3090. Als de mining-software voor ether op volle snelheid draait, is dat bijna 410 watt, oftewel 385 watt extra.

Berekening – voorbeeld

Om de kosten te bepalen bij een elektriciteitsprijs van 22 eurocent per kilowattuur (heffingen meegerekend), zetten we die 385 in de volgende formule: ((energieverbruik in watt × aantal bedrijfsuren) / 1000) × 0,22 = elektriciteitskosten. Die formule geeft 68 cent extra kosten per acht bedrijfsuren. Over een jaar gezien (× 365) zou dat 247 euro zijn en bij 24-uurs continubedrijf (× 3) maar liefst 742 euro alleen al voor de grafische kaart.

Saldo

Tegen een gebruikte rekenprijs van ETH van iets meer dan 2300 euro levert een ­GeForce RTX 3090 echter ook ongeveer 7,6 euro per dag op, zodat er uiteindelijk een winst is van ongeveer 5 euro. Dat komt neer op 150 euro per maand of meer dan 1800 euro per jaar.

Als je het gunstiger wilt ­voorstellen, kun je de bespaarde verwarmingskosten in de wintermaanden daar bij optellen. Dat alles veronderstelt natuurlijk dat de ETH-prijs stabiel blijft. Daarnaast hebben we de belasting niet meegeteld, terwijl inkomsten uit minen doorgaans belastbaar zijn.

We richten ons op ethereum, of beter gezegd de munteenheid ether met de afkorting ETH. Dat is de op één na grootste cryptovaluta na bitcoin, met een marktkapitalisatie van ongeveer 243 miljard euro.

Hoewel de prijs wild fluctueert, zoals van alle cryptovaluta, volgt die in wezen de ups en downs van bitcoin, dus de schommelingen zijn niet zo groot als bijvoorbeeld bij dogecoin of ripple.

Ethereum-blockchain wordt omgezet

De ethereum-blockchain zal in de toekomst worden omgezet van proof-of-work naar proof-of-­stake, waardoor mining volledig zou ver­dwijnen en je daarvoor moet overstappen op andere valuta zoals raven­coin, met andere optimalisaties.

Warmtebeelden tonen de hitte van het geheugen achterop de grafische kaart (de witte gebieden). In het binnenste
van het GDDR6X-RAM werd de drempeltemperatuur van 110 °C bereikt.

Het minen van ether is erg interessant vanwege een bijzonder kenmerk van de ethereum-blockchain: de nadruk ligt met opzet op de granulaire overdrachtssnelheid en de grootte van het (gpu-)geheugen.

Grafische kaarten draaien duimen

Het ethereum-algoritme maakt het dus moeilijk voor gespecialiseerde crypto-ASICS om het minen bijna volledig over te nemen, zoals met bitcoin gebeurd is. Aan de andere kant betekent dat ook dat de verwerkings­eenheden van veel moderne grafische kaarten met hun duimen draaien als het op ether-minen aankomt.

Finetunen van instellingen

Dat maakt het op zijn beurt weer mogelijk instellingen te finetunen, zoals het verlagen van de klokfrequentie en het verlagen van het gpu-voltage om energie te besparen. De overige pc-hardware speelt nauwelijks een rol, zolang er maar een grafische kaart op aangesloten kan worden. Een zo laag mogelijk energieverbruik is wel een pluspunt om de opbrengsten niet te beperken.

Voor ETH-mining heb je vooral een pc nodig met een speciale grafische kaart. Voor de cryptovaluta ether, waar we ons hier op richten, moet het zogeheten DAG-bestand waarop de geheugentoegangen plaatsvinden, volledig in het grafische geheugen passen.

Dat bestand wordt door de mining-software gemaakt bij het opstarten. Dat was op het moment van schrijven 410 ‘epoch’ groot, circa 4,22 GB. Het minimum­vereiste is dus een grafische kaart met 6 GB geheugen, die, zoals het er nu voorstaat, genoeg geheugen hebben tot epoch 544 (5,25 GB, waarschijnlijk bereikt in oktober 2022).

De kaarten moeten van Nvidia’s Pascal (GTX 1000 en nieuwer) of AMD’s Hawaii-generatie (Ra­deon R9 290 en nieuwer) zijn. Hoe moderner de kaarten, des te efficiënter, dat wil zeggen rendabeler ze meestal werken. Een overzicht staat in de tabel verderop.

Mining-software is ook nodig. Bijna alle gangbare miners doen de alarmbellen rinkelen bij de popu­laire antivirussoftware – omdat miners hun werk vaak voor hackers doen, als onderdeel van heimelijke malware op andermans pc’s.

Meer lezen over cryptocurrencies? Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief:

Bovendien is er veel oplichterij gaande met aangepaste versies van de software. ­Daarbij moeten zogenaamd nieuwe versies met grote verbeteringen qua mining-prestaties argeloze gebruikers overhalen om ze te installeren.

Download daarom alleen mining-software van de officiële bronnen van de respectievelijke aanbieders. Vaak zijn dat GitHub-­repository’s, waarnaar wordt gelinkt in de startpost van overeenkomstige threads van grotere mining-­forums zoals www.bitcointalk.org. In het ideale geval installeer je de mining-software op een aparte com­puter waarop je geen essentiële software draait en waarop geen wachtwoorden worden opgeslagen.

Voor deze test van zelf Ethereum minen hebben we de populaire software Phoenixminer versie 5.6a gebruikt en uitgepakt in een aparte (gebruikers)map, die we uitsloten van onze virus­controle. Vooral voor grafische Radeon-­kaarten is TeamRedMiner een goed alternatief.

Zoals bij de meeste miners vereist Phoenix­miner administrator­rechten en wordt het bestuurd via een config.txt- of een batchbestand. Om te beginnen hoef je alleen maar het ingevulde adres voor de wallet te vervangen door je eigen adres in het meegeleverde bestand start_miner.bat en je kunt aan de slag.

De mining-software heeft een permanente internet­verbinding nodig, omdat de gegevenspakketjes zeer klein zijn en er dus om de paar seconden een nieuwe nodig is.

Als je geen energie wilt verspillen, ontkom je niet aan een paar afstelmaatregelen. Het belangrijkste voor een efficiënte werking is de voedingsspanning van de grafische chip, die gekoppeld is aan zijn kloksnelheid zoals standaard ingesteld.

Daarbij geldt: hoe lager de spanning, des te beter.De kloksnelheid kan meestal aanzienlijk worden verlaagd. We hebben de grondbeginselen van het zogenaamde undervolten al eerder beschreven.

Radeon-kaarten uit de gamerserie hebben de nodige instelmogelijkheden al in de driver zitten, voor GeForce-kaarten raden we de tool MSI After­burner aan, dat ondanks zijn naam ook werkt met kaarten van andere fabrikanten.

Meerdere grafische kaarten in een systeem kunnen de efficiëntie verbeteren omdat je slechts eenmaal energiekosten kwijt bent aan de basiscomponenten. Op de afbeelding zie je een poging met TeamRedMiner 0.8.1, een Radeon VII en een RX 5700 XT bij 125 MH/s.

Het beste is om het voltage van GeForce-kaarten uit de RTX en GTX-1600 series direct te verlagen naar 0,7 volt en de bijbehorende lagere klokfrequentie te accepteren. In de regel heeft dat geen invloed op de mining-prestaties.

GeForce-kaarten van de GTX-1000 serie en de Radeon VII hebben een beduidend hogere frequentie nodig om hun maximale hashing-prestaties te bereiken. Bij die kaarten moet je experimenteren met verschillende combinaties van verlaagd voltage met slechts licht verlaagde frequentie.

Bij moderne Radeon-kaarten zijn de verschillen groter: RX-400/500- en -Vega-modellen hebben vaak 0,85 volt nodig voor ongeveer 1100 MHz, RX-5000-kaarten redden het met 0,75 volt en op RX-6000-kaarten draait de mining-client vaak al met 0,65 volt, maar heeft daarbij hulp nodig van de MorePowerTool, die de vermogenstabellen van de driver wijzigt.

Voor de hoogst mogelijke mining-prestaties is de geheugenfrequentie belangrijk. Voer die zo hoog op als je kunt, zolang het maar stabiel is. Als je overdrijft, krijg je crashes van de mining-software of ongeldige mining-pakketten (shares).

Bij Nvidia-kaarten kun je het geheugen gewoonlijk meer overklokken dan bij hun Radeon-equivalenten, maar dat heeft geen één-op-één effect op de resultaten, uitgedrukt in miljoenen hashwaarden per seconde (MH/s). Enkele voorbeeld­waarden vind je in de tabel hieronder.

Ook belangrijk: door de hoge belasting van de geheugeninterface wordt het grafisch geheugen aanzienlijk heter dan bij normaal gebruik. Dat heeft vooral invloed op kaarten met HBM2-geheugen (Radeon RX Vega, Radeon VII) en GDDR6(X), oftewel GeForce-­kaarten uit de RTX-2000-serie en Radeon-modellen vanaf RX 5000.

Afhankelijk van de ventilatie van de behuizing kan de temperatuur zo hoog oplopen dat de kaarten afgeremd worden. Dat was het geval met verschillende RTX 3080/3090, maar ook een Radeon RX 5600 XT had daar last van.

De geheugentemperatuur kun je vaak controleren met de tool HWInfo, maar niet alle kaarten geven de sensorgegevens door aan de buitenwereld. Bij sommige kaarten kun je dat probleem verhelpen door de ventilator handmatig op een hoger toerental in te stellen. Meestal is dat te laag door de vaak lage gpu-temperatuur tijdens het minen.

We hebben de handmatige aanpassingen beperkt tot de hierboven beschreven maatregelen. Met een geoptimaliseerd BIOS van de grafische kaart kan nog één of twee extra MH/s worden bereikt, vooral met RX 500- en Vega-kaarten.

De meest efficiënte kaarten zijn standaard, in afnemende volgorde, de Radeon VII, de Radeon RX 6800 en de GeForce RTX 3090. Op korte afstand volgen de RTX A6000 en de Radeon RX 5700.

Met handmatig geoptimaliseerde instellingen hebben de GeForce RTX 3060 Ti en RTX 3070 een voorsprong op de RTX A6000. De Radeon RX 5700 XT en de RX 6800 volgen daarna. Ondanks zijn energieverbruik is de Ge­Force RTX 3090 het meest winstgevend, en de Radeon VII de meest winstgevende van de Radeon-kaarten voor zelf Ethereum minen.

Als je ondanks alle risico’s besluit cryptovaluta te gaan minen op je thuis-pc, moet je voorschot op de elektriciteitskosten wel hoog genoeg zijn om niet een ­flinke naheffing te krijgen.

Bovendien neem je dan de gok dat de koersen binnen zeer korte tijd niet al te zeer zullen kelderen, zoals bij het uiteenspatten van de mining-­zeepbel begin 2018.

Als er toch al een moderne grafische kaart in je pc aanwezig is, is de financiële investering in de vorm van elektriciteitskosten te overzien en zijn de opbrengsten van zelf ethereum minen bij gunstige omstandigheden aanzienlijk.

We raden particuliere gebruikers echter niet aan om te investeren in mining-rigs gezien de ­huidige prijzen van grafische kaarten, zeker niet omdat de ASIC-fabrikant Bitmain de Antminer E9 heeft aan­gekondigd. Dat is een gespecialiseerde miner voor ether die zelfs de beste handmatig getunede grafische kaart verslaat met een factor van meer dan 1,5 in ­termen van efficiëntie.

(Deze informatie is afkomstig uit het artikel van Carsten Spille en Marco den Teuling, uit c’t magazine 7/2021, p. 106)