Steeds meer notebooks, tablets en smartphones hebben een of meerdere USB-C-aansluitingen. Die vervangen niet alleen de bestaande USB-aansluitingen, maar ook diverse andere soorten poorten op mobiele apparaten. Vanaf nu kun je dezelfde aansluiting gebruiken voor monitors, opladers en koptelefoons. Gebruik je een dock, dan kan het zelfs allemaal tegelijkertijd.
Eén kabel voor alles, dat is eigenlijk het idee achter USB type C. Dan heb je nog maar één kabel nodig om notebooks of tablets op een pc-monitor aan te sluiten. Daar gaan dan zowel USB- als DisplayPort-signalen doorheen en in tegengestelde richting ook nog eens stroom om het apparaat op te laden.
De type-C-stekker is niet alleen compacter, maar ook makkelijker in gebruik dan de oude type-A-stekkers. Eindelijk maakt het niet meer uit hoe je de stekker erin stopt. Veel apparaten met type-C-poorten kunnen data ook sneller versturen dan voorheen. Met USB 3.1 SuperSpeed Plus gaan de data twee keer zo snel als met USB 3.0. En bij nieuwe MacBooks dankzij Thunderbolt 3 zelfs nog sneller.
Maar er is ook een keerzijde: de grote hoeveelheid functies van USB-C kan bij potentiële gebruikers ook voor verwarring zorgen. De op de pc-markt gebruikelijke mengelmoes van specificaties die niet alles afdekken, slechte documentatie en gebrekkige budgetproducten zorgen daarmee voor teleurstellingen. Als je de ideeën achter USB-C snapt, voorkom je een hoop ellende.
Functiemengsel
Toen de nieuwe stekker voor USB C werd geïntroduceerd, lag de nadruk op het universele karakters van de stekker. Maar USB-C kan veel meer, omdat de 24 contacten in de stekker flexibel zijn in te delen. Dit is afhankelijk van het apparaat, de kabel of de adapter. Daardoor vervangt de nieuwe standaard niet alleen de bestaande type-A- en micro-USB-stekkers, maar bijvoorbeeld ook DisplayPort voor externe monitoren, HDMI voor tv’s en audiopluggen voor koptelefoons en aansluitingen om de accu van mobiele apparaten op te laden.
Helaas biedt alleen niet ieder apparaat en elke USB-C-aansluiting dezelfde functieomvang. Welke functionaliteit is ingebouwd, verschilt per product – en op welke poorten. Er zijn bijvoorbeeld notebooks met meerdere type-C-poorten waarvan je er dan maar een paar kunt gebruiken voor opladen of om displays aan te sluiten. Smartphones gebruiken hun type-C-poort daarentegen vaak alleen om op te laden, om bestanden over te zetten met de HighSpeed-modus van USB 2.0 – en dus niet met SuperSpeed – en om een koptelefoon op aan te sluiten.
USB-C-poorten van desktop-pc’s leveren stroom en data vaak alleen met SuperSpeed of SuperSpeedPlus, maar geen DisplayPort-signalen en hogere laadcapaciteiten. Alleen HP heeft een paar mini-pc’s die net als sommige notebooks met een enkele USB-C-kabel op een geschikte monitor aangesloten kunnen worden. Daarmee kunnen dan USB-data, DisplayPort-signalen en stroom tegelijkertijd over de kabel. Eigenlijk zijn er kleine logo’s om de functionaliteit van een poort aan te geven, maar niet iedere fabrikant gebruikt die. Dan zit er niks anders op dan de handleiding erbij te pakken.
Adapters en hubs
Oudere USB-randapparaten met type-A-stekkers kun je vrij makkelijk met een C-poort blijven gebruiken. Voor een paar euro heb je al een geschikte elektromagnetische adapter. Die verbindt alleen de contacten van een type-C-stekker die nodig zijn voor USB 2.0, USB 3.x en de stroomvoorziening met de type-A-stekker. Op dezelfde manier werken de adapterkabels om oudere USB-hubs, -schijven en -scanners met type-B-ingang op een type-C-host aan te sluiten.
DisplayPort-adapters voor type-C-poorten zijn wat complexer omdat daar extra chips in moeten, die de beschikbare signalen omzetten en zich als adapter aanmelden om met de host te kunnen communiceren. Monitorsignalen die op die manier verstuurd worden, gebruiken de ‘Alt Mode’ van USB-C. Extra conversiechips in Alt-Mode-adapters zetten DisplayPort om naar HDMI 1.4, of HDMI 2.0 voor een 4K-resolutie. Met een bijpassend apparaat, bijvoorbeeld een dockingstation, een type-C-monitor of een hub, werkt de beelduitvoer tegelijk met USB-datatransfer en stroom voor het opladen van de accu van het hostapparaat. Bij de simpelste mini-docks en hubs dient de USB-C-poort niet om andere USB-C-apparaten aan te sluiten, maar alleen als oplaadaansluiting voor stroom richting host.
SuperSpeed (Plus)
USB 3.1-hubs met Super-SpeedPlus zijn er op dit moment nog niet. De huidige hubs komen niet verder dan SuperSpeed. Deze mogen toch de naam ‘USB 3.1’ dragen, al moet daar wel Gen1 aan toegevoegd worden. Let daar dus goed op! Daar moeten we wel bij zeggen dat er ook nog maar een paar dure opslagmedia zijn die SuperSpeed Plus helemaal benutten. Supersnel bestanden kopiëren werkt bovendien alleen als ook de host een bijzonder snel opslagmedium heeft. Een harde schijf is daarvoor veel te langzaam, zelfs een SATA-6G-ssd is niet snel genoeg. Pas met een NVMe-ssd of sneller kun je de snelheid benutten. Dat geldt nog sterker bij Thunderbolt-randapparaten: extreme datasnelheden van meer dan 1 GB/s zijn alleen voor speciale doeleinden zinvol.
Meer stroom
Veel notebooks en pc’s met type-C-poorten leveren meer vermogen om randapparatuur van energie te voorzien. Bij USB 2.0 was niet meer dan 2,5 watt mogelijk (5 V/0.5 A). USB 3.0 ging al tot 4,5 watt (0,9 A). USB-C-hosts kunnen voor 7,5 of 15 watt gemaakt zijn, maar 15 watt is niet verplicht. Voor een USB 3.1-ssd is 7,5 watt al genoeg.
Helemaal nieuw bij USB-C is de mogelijkheid om bij de stroomvoorziening van rol te wisselen tussen stroomafnemer en stroomleverancier. Zo dient een C-aansluiting bij steeds meer tablets , smartphones en notebooks als oplaadaansluiting. De genoemde 15 watt is voldoende om de accu van tablets en smartphones in een acceptabele tijd te vullen. Voor een notebook wil je echter meer vermogen. Daar is USB Power Delivery voor bedoeld. USB PD gebruikt het van smartphones bekende Quick Charge-systeem van Qualcomm. Daarbij komen voeding en mobiel apparaat hogere spanningen van 9, 12 of 20 volt overeen. Met een stroom tot 5 A leidt dat tot 100 watt aan vermogen. Voor dergelijke vermogens zijn wel speciale type-C-kabels nodig.
USB PD is in ieder geval aardig gecompliceerd. Het levert tot nu toe helaas alleen de theorie voor universele voedingen om willekeurige mobiele apparaten van smartphones tot notebooks mee op te laden. De praktijk ziet er anders uit. Sommige notebooks met type-C-oplaadfunctie zijn zelfs alleen met de meegeleverde voeding op te laden.
Verwarring alom
USB-C is nog redelijk nieuw. Er zijn op dit moment veel verschillende interpretaties op de markt. Dat gaat van de simpelste oplaadaansluiting tot Thunderbolt 3, waarmee zelfs externe grafische PCIe-kaarten aangesloten kunnen worden. Niet alle hosts, randapparaten, hubs en voedingen werken goed samen. Kabels die goedgekeurd zijn voor een stroom van 5 A zijn amper van andere kabels te onderscheiden. En verkopers van sommige goedkope producten suggereren meer functies dan er echt mogelijk zijn. Op dit moment is het dan ook zaak je spullen goed uit te zoeken. Controleer ook of je ze weer terug mag geven als blijkt dat het toch niet werkt.
(Christof Windeck / Noud van Kruysbergen)
Ik kom er nu achter dat mijn nieuwe gsm (Huawei P10) een USB-C stekkertje heeft. Ik ben wel enigszins gepikeerd, omdat daarover op internet bij het maken van je keuzes niet of nauwelijks wordt gesproken, plùs: we hebben een leger aan snoertjes liggen thuis die nog zijn gebaseerd op Micro-usb… Die zijn nu ineens niet meer bruikbaar, maar het ergste is nog dat je dus daarvoor ook vervangende snoertjes met USB-C moet gaan aanschaffen! En om veilige snoertjes te kopen ben je veel geld extra kwijt… Ik zal me er wel bij moeten neerleggen, en het zal wel ‘ander’ voordeel… Lees verder »