CPU-gids – deel 2: de test van desktopprocessors van AMD en Intel

Deel 2 van de cpu gids 2021 met de test van desktopprocessors van dualcore tot 64 kernen – naast een overzicht van actuele platforms en hun kenmerken kijken we naar de prestaties, het rendement en de prijs-prestatieverhouding van de desktopprocessors van AMD en Intel van de laatste zes jaar.

Nieuwe cpu’s hebben steeds meer cores, maar meer is niet per definitie beter – vooral niet als het om de prijs gaat. We ontwarren de wildgroei aan benamingen en helpen je om in het grote aanbod jouw optimale processor te vinden.

In dit tweede artikel wordt een overzicht gegeven van de testresultaten. Het eerste deel beschrijft de ontwikkeling van de laatste zes jaar.

De testbank voor de cpu gids

In de tweede tabel staat een representatieve selectie van 54 desktopprocessors van de afgelopen zes jaar. Zelfs als de cpu van je huidige computer er niet bij zit, kun je een ruwe inschatting maken van de positie die je cpu inneemt op basis van de generatie en het aantal cores.

Prestatiemeting Cinebench R23

Voor de prestatiemeting hebben we de gratis rendering-benchmark Cinebench R23 gebruikt. De resultaten van de benchmark lopen bijna lineair op met het aantal beschikbare kernen en hij profiteert ook sterk van SMT.

In deze rating blijven de high-end AMD Ryzen Threadripper 3000-cpu’s met 32 en 64 cpu-cores onbetwist aan de top. Ondanks het absoluut gezien hoge energieverbruik, scoren ze ook hoog qua efficiëntie. Daarvoor hebben we het energieverbruik tijdens een Cinebench-run gemeten en in verhouding tot de score gezet.

Veel kernen

Cpu’s met veel kernen doen het in het algemeen goed in die discipline omdat ze minder hoog klokken en dus met een lagere spanning toekunnen. Die zit gekwadrateerd in de formule verwerkt voor het berekenen van het vermogensverlies. Bovendien is de energiebehoefte van de andere pc-componenten bij volle belasting dan relatief minder van belang.

Toegenomen efficiëntie

In het algemeen heeft de efficiëntie de afgelopen jaren in positieve zin grote stappen voorwaarts gemaakt: de huidige hexacore Ryzen 5 5600X en de zes jaar oude quadcore A10-7870K verbruiken ongeveer evenveel energie bij Cinebench R23, maar de ­moderne cpu rekent bijna zes keer zo snel.

Beste prijs-prestatieverhouding

De beste prijs-prestatieverhouding is dit jaar niet zo makkelijk te bepalen, omdat sommige processors slechts mondjesmaat beschikbaar zijn door de grote vraag en het chiptekort. Daar gaan de Ryzen 1000 en 2000 aan de leiding, die in de uitverkoop zijn, maar op de meeste moderne AM4-moederborden niet draaien.

In het bovensegment van die categorie bevinden zich ook de goedkoopste modellen, zoals Athlon, Celeron en Pentium. De prijzen van ongeveer 50 euro maken de beperkte prestaties meer dan goed.

Procedure van de test

Op basis van telkens twee actuele cpu’s van rond de 220 euro en 380 euro elk, en de twee topmodellen van AMD en Intel, hebben we in detail bekeken wat de sterke en zwakke punten van de respectievelijke processors zijn (zie tabel 5 ‘Prestatiegegevens van ­actuele processors: AMD Ryzen versus Intel Core i’).

In termen van ruwe floatingpoint-prestaties – gemeten in GFlops – zijn de Core-i- en Ryzen-processors met een gelijk aantal cores praktisch aan elkaar gewaagd.

Dat geldt ook voor het compileren van de Linux-­kernel en video-encoding met Handbrake, waar bijvoorbeeld de Ryzen 7 5800X en de Core i7-11700K nek-aan-nek liggen. Dat beeld verandert als je rendert met Blender of comprimeert met 7-Zip. Daar kan de Zen 3-processor zich duidelijk onderscheiden.

Intel heeft geen schijn van kans bij multithreading-toepassingen

Bij de goedkopere Core i5-11400F en Ryzen 5 3600 met zes kernen is het verschil nog groter, omdat de Intel-processor door de 14-nm technologie niet zo efficiënt werkt en de klokfrequentie aanzienlijk ­lager is bij multithreading-toepassingen. Aan de ­andere kant van het spectrum in het high-end segment heeft Intels octa­core Core i9-11900K geen schijn van kans tegen de Ryzen 9 5950X met twee keer zoveel ­cores.

Bij singlethreading doet Intel het beter

Hoe belangrijk de singlethreading-prestaties nog steeds zijn, blijkt onder meer uit de officebenchmark Sysmark 25 en de 3D-game Shadow of the Tomb ­Raider, waarvoor we een ultrasnelle GeForce RTX 3090 hebben geïnstalleerd.

Daar presteren de Intel-processors beter, de Core i5-11400F heeft bijvoorbeeld een duidelijke voorsprong op de Ryzen 5 3600. Bij Sysmark 25, dat met applicaties uit MS Office en de ­Adobe ­Creative Cloud-suite werkt, is de Core i ook duidelijk dominant.

De Ryzen 9 5950X profiteert enorm van zijn 64 MB Level 3-cache bij 3D-games. Daaruit blijkt weder­om dat de keuze voor een optimale cpu altijd afhangt van de toepassingen die iemand hoofdzakelijk gebruikt.

Prestatiegegevens van actuele processors: AMD Ryzen versus Intel Core i

Blijf op de hoogte van de nieuwste informatie en tips!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Vooruitzichten voor 2022; toekomstgericht plannen

Als je een nieuwe processor aanschaft, moet je de keuze niet uitsluitend baseren op je huidige eisen, maar ook voldoende speelruimte inplannen voor de komende jaren. Eerst een goedkope cpu kopen met het idee die later te upgraden werkt in de praktijk bijna nooit. Dat komt doordat AMD en Intel de productie van de meeste processorvarianten binnen enkele jaren na een generatiewisseling stopzetten.

cpu-socket

Bovendien zal tegen die tijd de cpu-socket ook weer veranderd zijn. Intel vervangt die meestal om de twee jaar. AMD gebruikt sinds begin 2017 al wel de AM4-socket voor Ryzen, maar omdat voor moderne cpu’s onder andere de spanningsvereisten gewijzigd zijn en er intussen met PCI Express 4.0 een geheel nieuwe interface-generatie bijgekomen is, draaien bijvoorbeeld alleen Ryzen 3000-processors en nieuwer in de huidige B550-moederborden. Bovendien is inmiddels het einde van AM4 in zicht.

V-cache bovenop de cpu-core-dies

Tegen het eind van het jaar zullen herziene Zen 3-cpu’s verschijnen met een aanzienlijk grotere Level 3-cache, die als de zogenaamde V-cache bovenop de cpu-core-dies wordt gestapeld. De eerste 5-nanometerchips met Zen 4-architectuur zullen naar verwachting medio tot eind 2022 uit de fabriek rollen. Aangezien die waarschijnlijk DDR5-RAM en vermoedelijk PCI Express 5.0 zullen ondersteunen, zal een nieuwe versie met AM5 noodzakelijk zijn. In het high-end segment wordt de Ryzen Threadripper 5000 Chagall met Zen-3 cores al enige tijd verwacht.

Intel naar 10nm

Intel wil bij de volgende Core-i-generatie de overstap naar 10 nanometer eindelijk voltooien. De voor het eind van het jaar geplande Alder-Lake-processors, die vermoedelijk als Core i-12000 op de markt zullen verschijnen, moeten Intel weer aan de top brengen op het gebied van desktop-cpu’s. Ze worden gefabriceerd met het tot Intel 7 omgedoopte 10nm Enhanced ­Super Fin-proces.

Intel laat geen middel onbeproefd met DDR5-RAM en een herziene hybride architectuur met maximaal acht snelle Golden Cove- en acht efficiënte Gracemont-kernen, net als bij ARM’s BIG.little-­ontwerpen. PCI Express 5.0 is mogelijk ook aanwezig. Door de grote veranderingen neemt het aantal contacten in de socket toe van 1200 tot 1700 (LGA1700).

Conclusie desktopprocessors gids test cpu

Wat desktopprocessors betreft, krijg je momenteel flink hoge prestaties voor je geld. Tegelijkertijd zijn ze efficiënter dan ooit tevoren.

• AMD’s Ryzen-processors lopen op dit moment voorop wat betreft multi­threading-prestaties en -efficiëntie.
• De sterke punten van Intels Core-i-processors komen daarentegen vooral tot uiting bij goedkopere cpu’s voor betaalbare ­gaming- en kantoor-pc’s.

In dat segment zijn er door het aanhoudende chiptekort slechts weinig aantrekkelijke en beschikbare AMD-chips.

Als je op zoek bent naar een laptop of compacte mini-pc in plaats van een volwaardige desktop-pc, moet je het artikel in c’t 11 lezen waarin we koopadvies geven over de huidige mobiele cpu’s.

(Deze informatie is een bewerking van het artikel van Christian Hirsch en Daniel Dupré, en verscheen eerder in c’t 11, 2021, p76)