Joehoe, eindelijk een telecamera op je smartphone! Maar dualcameratelefoons als de iPhone 7 en 8 plus, OnePlus 5, Galaxy Note 8 en Xiaomi Mi 6 gebruiken die tweede camera helemaal niet altijd. De dubbele camera werkt vooral bij goed licht, het is meer een mooiweercamera. De mate van nachtblindheid verschilt per model.
De dubbele camera bij een aantal topsmartphones is al een stap vooruit, ook al krijg je slechts een tweevoudige optische zoom erbij. Natuurlijk zou een drie-, vier- of vijfvoudige zoom beter geweest zijn en natuurlijk lachen mensen met professionele telelenzen en superzoomcamera’s erom. Maar de iets grotere brandpuntsafstand levert al voordeel op – als de telecamera tenminste altijd zou werken.
Want uit onze tests bleek dat die tweede camera helemaal niet altijd gebruikt wordt. Als je in de camera-app zoomt, activeer je de telecamera lang niet altijd, maar alleen bij goed licht. Bij te weinig licht krijg je alleen een digitaal gezoomde foto, net als bij goedkopere smartphonemodellen. Dan heb je net zo veel aan bijvoorbeeld een iPhone 8 in plaats van de 8 Plus. De fabrikanten verzwijgen dat dit zo is en vermelden ook niet hoeveel licht er nodig is.
Dubbele camera: welke wordt gebruikt?
Om te achterhalen welke camera actief is, kun je het makkelijkst in de EXIF-gegevens van de foto’s kijken. Daar noteren de fabrikanten resolutie, brandpuntsafstand, sluitertijd en nog veel meer data. Vooral aan het diafragma kun je snel herkennen waar de foto vandaan komt. De groothoekcamera’s hebben een diafragmagetal van f/1,7 of f/1,8, de telecamera’s beginnen bij f/2,4.
De meeste galerij-apps laten de EXIFinformatie wel zien, soms verstopt onder menu-items als ‘details’ of iets dergelijks. Als je foto’s naar een pc kopieert, heb je helemaal een enorme hoeveelheid EXIF-tools tot je beschikking. Je hebt al genoeg aan Windows Verkenner.
En dan blijkt al snel dat alle telefoons met dubbele camera de telecamera bij slecht licht uitschakelen en de lichtsterkere primaire camera gebruiken voor een digitaal ingezoomd beeld met lagere kwaliteit.
In onze test hebben we een aantal smartphones bij verschillende lichtsterktes geanalyseerd en aan de hand van de EXIF-gegevens gecontroleerd welke camera actief was. Bij 1100 lux waren alle telecamera’s actief, bij 5 lux geen een meer. De tweede camera van de Xiaomi Mi 6 werkte bij 300 lux al niet meer en bleek daarmee het meest gevoelig voor de lichtomstandigheden.
De beste telecamera bleek die van de Galaxy Note 8. Die was bij 80 lux nog steeds actief. Daarbij profiteert de Samsung ervan dat hij het grootste diafragma heeft. Bovendien is het de enige smartphone uit de test waarbij ook de telecamera optische beeldstabilisatie heeft. Daarmee schiet hij de 80-lux foto met 1/17 seconde en ISO320. De iPhone 8 Plus geeft de niet gestabiliseerde telecamera maximaal 1/50 seconde bij ISO320 en 200 lux.
Binnen fotograferen beperkt
In de openlucht blijven de telecamera’s daarmee wel bijna altijd actief. Direct zonlicht geeft 100.000 lux, door de wolken komt nog zo’n 20.000 lux en in de zomer heb je in de schaduw nog altijd 10.000 lux. Zelfs op een druilerige winterdag kom je nog op een paar duizend lux. Pas dan wordt het in de schaduw zo donker dat er nog maar 500 lux overblijft en sommige telecamera’s het opgeven.
Binnen merk je veel meer van de beperkingen. Alleen met studiolampen of vlakbij een raam in het zonlicht haal je nog 1100 lux. Normale kantoorverlichting zit rond de 200 tot 300 lux. Met stralend weer kom je bij het raam misschien nog tot 500 lux. In gangen en matig verlichte ruimtes zonder daglicht zak je tot onder de 100 lux. 20 lux of minder – waarbij geen enkele dubbele camera nog zijn telecamera gebruikt – vind je in slecht verlichte ruimtes en kroegen, bij straatverlichting, kaarslicht en dergelijke.
Weinig controle over dubbele camera
We konden niet achterhalen hoe slecht de telecamera’s zouden presteren in de gevallen waarin ze automatisch uitgeschakeld worden. Een blik op het raw-formaat kon ons ook niet verder helpen. Als je de camera-apps daarop instelt, komt in het bijbehorende dng-bestand ook bij het beste licht nog steeds alleen een foto van de primaire camera terecht.
Sommige apps verbergen als je het raw-formaat selecteert de x2-zoomknop. Andere staan wel toe om te zoomen en slaan dan in de preview-jpg een ingezoomde foto op, maar in de dng alleen het groothoekbeeld – en die zoomfoto heeft een slechtere kwaliteit dan je van de telesensor zou verwachten. Ook de camera-apps van andere producenten hebben alleen toegang tot de primaire camera.
Je moet dan maar hopen dat de fabrikanten pas naar de primaire camera wisselen als de telefoto zoveel ruis of bewegingsonscherpte heeft dat hij echt slechter is dan een digitale zoom van de primaire sensor. Het zou toch wel fijn zijn als je op zijn minst in de foto-apps van de fabrikanten zelf en in de raw-modus de keus krijgt welke camera je wilt gebruiken.
In de EXIFs vind je trouwens ook informatie over de brandpuntsafstand. De echte afstanden, bijvoorbeeld 4 mm en 6,6 mm bij de iPhones komen niet overeen met een tweevoudige vergroting, maar de (ook in de EXIF beschikbare) brandpuntsafstanden omgerekend naar 35mm-film wel: 28 en 57 mm bij de iPhones. Dit verschil komt niet door een rekenfout, maar betekent dat de telesensors kleiner zijn dan de groothoekmodellen. Dat betekent dan weer dat de telesensor bij gelijke resolutie kleinere pixels heeft en daardoor meer last heeft van ruis.
De fabrikanten zijn nogal terughoudend met precieze informatie over sensor- en pixelgrootte. We hebben geprobeerd in de tabel wat informatie op een rij te zetten.
Conclusie
Mensen met echte camera’s hebben er een reden bij om de smartphones met dubbele camera belachelijk te maken. Geen enkele camerafabrikant zou het in zijn hoofd halen om een x2-telelens in te bouwen die alleen buiten betrouwbaar werkt.
Maar voor smartphones is zelfs zoiets al een kleine winst. Bij de Note 8 en de iPhone X met gestabiliseerde tweede sensor heb je daar wel duidelijk meer aan dan bij de iPhone 8 Plus en de OnePlus 5. Ook de Galaxy S9+ heeft een gestabiliseerde telesensor. De telecamera’s van de Mi 6 en de iPhone 7 Plus zijn echter puur voor buitenkiekjes.
(Jörg Wirtgen / Herman Heringa, c’t magazine 1-2/2018)
