Windows 10 makkelijker bedienen, deel 3

Windows 10 heeft allerlei handige opties aan boord om er sneller mee te werken. Maar daarvan zijn er veel onbekend, en met elke update worden er weer nieuwe dingen aan Windows 10 toegevoegd. We geven je enkele tips om Windows 10 makkelijker te bedienen.

Of je nu pas onlangs de overstap van Windows 7 naar Windows 10 (gratis) hebt gemaakt of Windows 10 al langer gebruikt, er zijn misschien handige tips voor Windows 10 die je nog niet kent. Eigenlijk is Windows 10 al goed te gebruiken zonder speciale opdrachten of functies. Maar dat wordt ‘lekker snel’ wanneer je de vele, soms nauwelijks bekende functies kent die Microsoft in de loop der tijden heeft ingebouwd in Windows. We geven hier wat trucs, instellingen en verscholen functies die het dagelijks gebruik verlichten of die gewoon enorm nuttig zijn.

Je kunt de vensters op het bureaublad ordenen door ze naar boven te schuiven met de muis (maximali­seren), ze tegen de linker- of rechterrand van het scherm te schuiven (passend in één helft van het scherm) of in een hoek (passend in een kwart scherm). Het meeste daarvan ken je waarschijnlijk al van Windows 7.

Minder bekend is dat dit mechanisme, Snap Assist, ook werkt met toetsenbordopdrachten. Houd daarvoor de Windows-toets ingedrukt en gebruik de pijltoetsen. Pijl omlaag minimaliseert het venster. Het plaatsen in kwadranten werkt als je een horizontale en een verticale pijltoets direct na elkaar gebruikt. Overigens kun je op moderne notebooks met een touchpad die de Precision-touchpad-standaard van Microsoft ondersteunt, voor Snap Assist drie- of vier-vingergebaren opgeven bij de instellingen onder ‘Apparaten / Touchpad’. Je kunt ze ook gebruiken voor het volume en zelfs voor relatief vrij definieerbare opdrachten.

Je kunt vensters ook verdelen over virtuele bureau­bladen. Je maakt een nieuw bureaublad met de muis (klik op de knop Taakweergave op de taakbalk en daarna op ‘Nieuw bureau­blad’), maar Ctrl+Windows+D werkt sneller. Het schakelen tussen virtuele desktops doe je dan met Ctrl+Windows+pijltoetsen (links of rechts). Ctrl+­Windows+F4 sluit het huidige bureaublad en plaatst de vensters daarvan op het bureaublad links ervan. Alleen voor het verplaatsen van vensters naar een ander bureaublad bestaat nog geen toetsenbordopdracht. Dat kun je met de muis doen in de Taakweergave (Windows+Tab). Pak het venster gewoon beet en sleep het naar het gewenste bureaublad.

Windows 10 heeft nog veel meer sneltoetsen; Windows+1 start het eerste programma dat is vastgemaakt aan de taakbalk, Windows+2 het tweede, enzovoorts. Windows+D geeft het bureaublad weer en ­Windows+L vergrendelt het scherm. We hebben een lijst opgesteld met allerlei toetsencombinaties voor Windows 10.

Het klembord met geschiedenisfunctie kan heel handig zijn. Activeer het bij de instellingen onder ‘Systeem / Klembord’. Zodra dat gebeurd is, onthoudt Windows alles wat er op het klembord terechtkomt. Als je iets nieuws kopieert, bijvoorbeeld met Ctrl+C, wordt de vorige inhoud niet overschreven, maar schuift een plaatsje naar achteren. Dat kan erg praktisch zijn als je bezig bent met een aantal teksten of afbeeldingen die je hier en daar steeds weer moet invoegen.

Windows+V opent een venster dat de klembord­geschiedenis toont en met een klik invoegt op de plaats van de cursor. Met het hamburgermenu bij een item kun je dat item of alle items verwijderen. De optie Vastmaken zet een item vast boven aan de lijst.

De functie roept overigens privacy-bezwaren op, omdat Microsoft het presenteert als een ‘cloud­klembord’. Het kan inderdaad gesynchroniseerd worden met de cloud, zodat het beschikbaar is op elk apparaat dat is aangemeld met hetzelfde Microsoft-account. Als je een lokaal Windows-account gebruikt, is die optie niet beschikbaar en ook bij een Microsoft-account moet je het synchroniseren zelf inschakelen. Dat doe je bij de instellingen onder ‘Systeem / Klembord’, waar je ook de vorige geschiedenis lokaal en in de cloud kunt wissen. Overigens: bij meerdere gebruikersaccounts op één pc blijven de inhouden altijd per account gescheiden.

De nieuwe fotoviewer-app Foto’s van Windows 10 start trager dan de oude ‘Photo Viewer’ (van Windows 7/8.1). De functie ‘Openen met’ in het snelmenu van een afbeeldingsbestand biedt ook niet aan om de oudere fotoviewer te gebruiken.

Toch is de oude Photo Viewer die je hierboven ziet nog steeds aanwezig. Het programma is echter pas beschikbaar na wat extra registervermeldingen. Open hiervoor de Register-editor en klik door naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows Photo Viewer\Capabilities\FileAssociations. Klik met de rechtermuisknop in het lege gebied in de rechterhelft van het venster en kies ‘Nieuw / Tekenreekswaarde’. Geef de tekenreeks de naam .jpg. Dubbelklik daarop en typ als waarde PhotoViewer.FileAssoc.Tiff in. Vanaf dat moment moet je in het snelmenu van een .jpg-bestand bij ‘Openen met’ ook ‘Windows Photo Viewer’ kunnen kiezen.

Als je wilt dat .jpg-afbeeldingen na het dubbelklikken altijd met Photo Viewer geopend worden, selecteer je bij ‘Openen met’ in het snelmenu ‘Kies een andere app’. Kies vervolgens ‘Windows Photo ­Viewer’ en vink het vakje ‘Altijd deze app gebruiken…’ aan. Dit werkt hetzelfde als bij andere bestandstypen koppelen aan de juiste programma’s. Je kunt dat herhalen met registervermeldingen voor andere afbeeldingsformaten – of download een registerbestand (in zip-formaat) dat de vermeldingen instelt voor de extensies .jpg, .jpeg, .bmp en .png.

Meer tips vind je in het eerste deel van deze serie en het tweede deel.  Soms kun je nog efficiënter taken uitvoeren door de Opdrachtprompt of PowerShell te gebruiken: tips daarvoor vind je bij de ‘Highway to shell’. Tips voor Verkenner en het startmenu van Windows 10 zijn uitgebreid aan bod gekomen in uitgave 9/2019 van c’t magazine.

(Jan Schüssler en Noud van Kruysbergen, c’t magazine)