Ook in professionele omgevingen vertrouwt AMD op open-sourcestuurprogramma’s voor 3D- en videoversnelling – dezelfde die al jarenlang standaard zijn in de meeste Linux-distributies. Dat biedt niet alleen transparantie, maar vereenvoudigt ook de integratie in bestaande opensource-omgevingen.
Strategische stap: afscheid van propriëtaire 3D-drivers
Voor de meeste gebruikers van Linux verandert er op de korte termijn weinig. Maar symbolisch is het een mijlpaal: met het schrappen van propriëtaire 3D-stuurprogramma’s uit zijn zakelijke Linux-stuurpakket rondt AMD een langlopende koerswijziging af.
De opensource-strategie die in 2007 werd ingezet, bereikt hiermee zijn voorlopige hoogtepunt. Voortaan levert AMD standaard dezelfde open stuurprogramma’s mee die Linux-distributies al jaren inzetten voor Radeon-gpu’s – een keuze die zowel technische eenvoud als politieke duidelijkheid uitstraalt.
Niets missen van het laatste Linux-nieuws?
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
Radv vervangt propriëtaire Vulkan-driver
Toch betekent deze stap een duidelijke winst voor Linux-gebruikers: AMD schakelt definitief over op de 3D-programmeerinterface Vulkan, en wel via het opensource-stuurprogramma Radv. Dat maakt deel uit van Mesa, de grafische bibliotheek die al jaren de ruggengraat vormt van de open Linux-grafische stack.
Radv is niet door AMD zelf ontwikkeld, maar ooit opgezet door ontwikkelaars van onder andere Red Hat, Google en Valve, en wordt sindsdien actief onderhouden en uitgebreid. Daarmee kiest AMD dus expliciet voor een gemeenschappelijke infrastructuur die ook door andere Mesa-drivers wordt gebruikt.
Opvallend is dat AMD hiermee afstand lijkt te nemen van zijn eigen opensource Vulkan-driver Amdvlk, die nauw verwant is aan de propriëtaire drivers voor Windows en Linux – waarvan de laatstgenoemde als Vulkan-Amdgpu-Pro bekendstaat. Die laatste lijkt op korte termijn te verdwijnen. Of ook Amdvlk ten grave wordt gedragen, is nog onduidelijk: op een vraag daarover op Github, gesteld eind mei, heeft AMD vooralsnog niet gereageerd.
Focus op één krachtige opensource-driver
Door niet langer middelen te verspreiden over twee verschillende Vulkan-stuurprogramma’s – waarvan het merendeel van de Linux-gebruikers nauwelijks verschil merkt – lijkt AMD voortaan vol in te zetten op Radv.
Opmerkelijk, aangezien het bedrijf het project jarenlang grotendeels links liet liggen. Die koerswijziging zou Radv, dat in de praktijk al vaak snellere en stabielere prestaties levert dan AMD’s eigen Amdvlk, op termijn alleen maar ten goede komen.
AMD’s bijdrage aan OpenGL-stuurprogramma’s
Een vergelijkbare ontwikkeling zagen we eerder bij de opensource OpenGL-driver radeonsi, eveneens onderdeel van Mesa. Hoewel oorspronkelijk buiten AMD ontstaan, wordt deze standaarddriver in veelgebruikte Linux-distributies inmiddels actief ondersteund door AMD-ontwikkelaars.
Die betrokkenheid heeft geleid tot merkbare verbeteringen in 3D-prestaties en in diverse onderliggende Mesa-componenten. Interessant genoeg profiteren ook stuurprogramma’s voor gpu’s van andere fabrikanten van die gezamenlijke optimalisaties – een direct gevolg van de gedeelde infrastructuur binnen Mesa.
Einde voor propriëtaire OpenGL-driver
De radeonsi-driver, AMD’s opensource-implementatie van de oudere OpenGL-interface, maakt al geruime tijd deel uit van het zakelijke Linux-stuurpakket. Tot voor kort leverde AMD daarnaast ook een propriëtaire OpenGL-driver mee, technisch verwant aan de Windows-variant.
Aan die dubbele koers komt nu een einde: ook deze gesloten driver verdwijnt uit de Linux-pakketten – een verdere consolidatie richting een volledig open grafische stack.
Niets missen van het laatste Linux-nieuws?
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
Overgang aangekondigd in release notes
AMD maakte de wijziging in zijn 3D-driverbeleid bekend in de release notes van Radeon Software for Linux 25.10.2. De daadwerkelijke overgang staat gepland voor versie 25.20, die over enkele maanden wordt verwacht.
Deze versie richt zich primair op zakelijke gebruikers en werkstations, en ondersteunt enkel gangbare enterprise-distributies zoals Red Hat Enterprise Linux, SUSE Linux Enterprise en de LTS-uitgaven van Ubuntu.
Voor andere Linux-systemen – zoals Arch Linux, Fedora of Linux Mint – adviseert AMD al geruime tijd om de standaard, door de distributie meegeleverde opensource-drivers te gebruiken. Aan dat advies verandert dus niets.
Overstap van AMF naar VA-API voor videoversnelling
Ook op het vlak van videoversnelling brengt versie 25.20 een belangrijke wijziging met zich mee: AMD stopt met de ondersteuning voor zijn eigen AMF (Advanced Media Framework) en stapt over op een driver voor de bredere VA-API (Video Acceleration API).
Deze wordt in samenwerking met de opensource-gemeenschap ontwikkeld binnen het Mesa-project. Voor veel Linux-gebruikers is dat goed nieuws: de VA-API wordt door een groter aantal toepassingen ondersteund, wat de interoperabiliteit ten goede komt. Tegelijk kan de overstap ook nadelen hebben.
Zo biedt de populaire video-transcoder HandBrake, hoewel beschikbaar op Linux, macOS en Windows, wél ondersteuning voor AMF, maar niet voor VA-API – tot frustratie van gebruikers, die daar al jarenlang over klagen op o.a. Github.
Gebruik van kernel-drivers uit de Linux-kernel blijft
Wat betreft de onderliggende kernelcomponenten verandert er weinig: AMD blijft in zijn zakelijke Linux-stuurpakket vertrouwen op afgeleiden van bestaande kernel-drivers zoals amdgpu, die al jaren standaard deel uitmaken van de Linux-kernel.
Daarmee sluit AMD’s eigen driverstack nu volledig aan op wat Linux-distributies zelf al meeleveren. Voor systeembeheerders betekent dat minder afwijkingen, minder onderhoud en een eenvoudigere integratie in bestaande omgevingen.
Opensource-strategie nu volledig doorgevoerd
Opensource heeft daarmee nu ook in AMD’s enterprise-segment definitief de overhand gekregen – bijna achttien jaar na de koerswijziging die het bedrijf in september 2007 inzette richting opensource stuurprogramma’s. Een traag proces, maar met een uitkomst die nu onomkeerbaar lijkt.
Niets missen van het laatste Linux-nieuws?
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
