Windows 11 installeren – hoe zet je een nieuwe installatie op je pc?

Daniel Dupré
0

Hoe kun je een nieuwe, schone installatie van Windows 11 uitvoeren? We leggen uit hoe je in enkele de stappen de installatie van Windows 11 tot een goed einde brengt.

Als je Windows 11 op je pc wilt draaien, heb je de keuze om een bestaande Windows 10-installatie via een upgrade bij te werken naar de nieuwe versie of om met een nieuwe installatie van Windows 11 helemaal schoon te beginnen. Het maakt niet uit welke weg je kiest: Microsoft heeft bij beide methoden de nodige obstakels in de weg gelegd. Wij helpen je bij het overstappen.


Windows 11 nieuwe installatie


Hier behandelen we eerst de voorbereidingen en mogelijkheden voor een nieuwe schone installatie van Windows 11. Verderop in het artikel staat nog kort beschreven wat de systeemeisen zijn en eventuele problemen met de UEFI.

1 – Nieuwe installatie van Windows 11: Media Creation Tool (MCT)

Om Windows 11 opnieuw te installeren, heb je twee dingen nodig:

  1. een installatiemedium, meestal een usb-stick die kan booten en die alles bevat wat je nodig hebt voor de installatie
  2. Een geldige licentiecode.
  • Allereerst de installatiestick. Die maak je met de Media Creation Tool (MCT). Dit is een gratis programma van Microsoft dat niet geïnstalleerd hoeft te worden. Het downloadt alles wat nodig is en stelt daarmee de usb-stick samen.
  • Wanneer het programma klaar is, kun je een pc met de stick booten en Windows installeren. MCT kan ook een ISO-image maken. In de installatie zijn datasets voor Windows 11 Home, Education en Pro en hun N-tegenhangers inbegrepen. Meer over de verschillende Windows 11-edities lees je in: Windows 11 versies: welke zijn er en wat zijn de verschillen?
  • Om het programma MediaCreationToolW11.exe te downloaden, klik je op ‘Download nu’ op de Microsoft-website onder ‘Installatiemedia voor Windows 11 maken’.
  • Accepteer na het starten van het programma de licentievoorwaarden.
  • Het volgende dialoogvenster ‘Selecteer taal en editie’ is een verkeerde benaming, omdat je alleen de voorgeselecteerde taal kunt wijzigen.
  • Selecteer vervolgens of je een usb-stick wilt maken of een ISO-image.

De usb-stick moet ten minste 8 GB ruimte hebben. Houd er rekening mee dat de stick volledig wordt gewist en opnieuw gepartitioneerd en geformatteerd wordt. Zorg er daarom voor dat er niets belangrijks op staat. Je kunt ook beter alle andere usb-stations van je pc loskoppelen om verwarring te voorkomen.


Windows 11 nieuwe installatie

Met de Media Creation Tool (MCT) kun je een stick zo voorbereiden dat je pc ervan kan booten en je er Windows 11 mee kunt installeren.


Nadat je de stick hebt geselecteerd, downloadt de applicatie alles wat nodig is en schrijft het naar de stick, die vervolgens klaar is voor gebruik.

Usb-stick gebruiken

Je kunt ook een usb-ssd of usb-harde schijf gebruiken in plaats van een stick. In de meeste gevallen maakt het geen verschil, maar in sommige gevallen wel: alle usb-componenten moeten samenwerken om te kunnen opstarten. Terwijl bij een stick met grote zekerheid de stick en de aansluiting met elkaar zullen samenwerken, is er bij een harde schijf niet gegarandeerd dat de behuizing en diens controller en de kabel perfect met elkaar samenwerken, waardoor het booten kan mislukken. Onze ervaring is dat usb-sticks betrouwbaarder werken.


Blijf gratis op de hoogte van de nieuwste informatie en tips over Windows 11!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Ontvang elke week het laatste IT-nieuws, de handigste tips en speciale aanbiedingen.

2 – Windows 11: licentiecode

Net als bij vorige Windows-versies vraagt ook het installatieprogramma van Windows 11 om een licentiecode. Die moet overeenkomen met de editie.

Voor een Pro-versie is er dus een andere nodig dan voor Home, en voor Home ook weer een andere dan voor Home N. Afhankelijk van de uitgangssituatie hoef je je daar niet over te bekommeren.

Het setup-programma zoekt in de firmware van het moederbord in de ACPI-tabel MSDM of daar een productcode in is opgeslagen. Als het deze vindt, gebruikt het die.

Het programma zal de code alleen vinden als de fabrikant van de pc hem daar heeft opgeslagen. Dit werkt alleen met pc’s die gekocht zijn en waar Windows 8, 8.1 of 10 vooraf op geïnstalleerd was.

Het installatieprogramma van Windows 11 zal dan niet eens om een code vragen. In plaats daarvan zal het direct de editie aanbieden die overeenkomt met de gevonden code.

Als het set-upprogramma in de firmware niets aantreft, hoef je mogelijk toch niet de code in te voeren. Voorwaarde is dat Windows 10 al eerder op de pc geïnstalleerd en geactiveerd is.

Daarbij werd namelijk een hash van de volledige hardware aangemaakt en samen met de code naar de activeringsservers van Microsoft geüpload.

Vervolgens werd gecontroleerd of de ingevoerde code geldig is, en zo ja, Windows geactiveerd. De activeringsserver slaat het resultaat op als een ‘digitale licentie’. Als je Windows 10 opnieuw zou installeren, zou er weer een hardware-hash worden aangemaakt.


digitale licentie en productcode

Als je Windows 10 al op je pc geïnstalleerd en geactiveerd had, kun je Windows 11 vanwege de ‘digitale licentie’ netjes opnieuw installeren zonder dat je een productcode hoeft in te voeren – Windows 11 zal zichzelf dan automatisch activeren.


Aangezien er al een overeenkomstige digitale licentie bestaat op de activeringsserver, zou deze Windows 10 activeren zonder dat je de licentiecode opnieuw hoeft in te voeren.

De truc: Windows 11 genereert dezelfde hash met identieke hardware. Met andere woorden: als je Windows 11 installeert op een pc waarop dezelfde editie van Windows 10 al is geïnstalleerd en geactiveerd, werkt de activering automatisch en zonder het invoeren van een installatiesleutel zodra er een netwerkverbinding tot stand wordt gebracht.

Als deze twee scenario’s niet van toepassing zijn op jouw pc, zul je een installatiecode bij de hand moeten hebben die overeenkomt met de Windows-editie die je installeert. Dit hoeft echter geen specifieke Windows 11-sleutel te zijn. Windows 11 accepteert ook sleutels van Windows 7, 8, 8.1 en 10.

3 – Windows 11: installatie

Een nieuwe installatie van Windows 11 verloopt in principe hetzelfde als bij zijn voorgangers. Als je Windows Vista, 7, 8, 8.1 of 10 al eens hebt geïnstalleerd, zal de procedure je bekend voorkomen – ook al ziet die er op sommige plaatsen anders uit.

  • Plug de met de MCT aangemaakte usb-stick in een poort
  • Boot hiermee de pc.
  • Bevestig de taalkeuze door op ‘Volgende’ te klikken.
  • Je kunt het invoeren van de installatiesleutel overslaan door te klikken op de link ‘Ik heb geen productcode’.
  • De volgende vraag gaat over de editie; kies de editie die je hebt.
  • Vink het vakje ‘Ik aanvaard …’ aan in de licentievoorwaarden.
  • Kies Aangepast als installatietype; de andere werkt sowieso niet bij het booten vanaf de stick.
  • Het volgende dialoogvenster toont de bestaande partities. Als er niets belangrijks op de pc staat, is het het eenvoudigst om alle bestaande partities gewoon te wissen en Windows te laten installeren op de niet-toegewezen ruimte. Het setup-programma zal dan zelf alles partitioneren en formatteren.
  • Dan is het een kwestie van wachten, na twee reboots gaat het verder met de initiële setup.

4 – Nieuwe installatie van Windows 11: set-up en account

De set-up na de eerste installatie begint met vragen over je regio, toetsenbordindeling, et cetera. Als je luidsprekers hebt aangesloten, legt een stem ook uit hoe je de toegankelijkheidsinstellingen activeert. Als er een internetverbinding actief is, kun je de installatie van een naam voorzien.

Vervolgens wil het installatieprogramma dat je een nieuw Microsoft-account instelt of een bestaand account opgeeft waarmee je jezelf aanmeldt. Voor deze stap is een internetverbinding vereist.

De eenvoudigste manier om een lokaal account te gebruiken in plaats van een Microsoft-account: typ Microsoft in als naam van het Microsoft-account, willekeurige onzin als het wachtwoord (één teken is voldoende) en bevestig.

Dan krijg je te horen dat dit account geblokkeerd is en dat je toch een lokaal account mag aanmaken. Als je niet zeker weet welk type account je wilt gebruiken, kun je meer lezen over een Microsoft-account in Toch maar wel een Microsoft-account, de voordelen bij aanmelden


Minimumeisen voor de pc

Voor een succesvolle overstap moet een pc aan een aantal (minimum)eisen voldoen:

  • Windows 11 vereist een 64bit-cpu met twee kernen
  • Een kloksnelheid van 1 GHz, 4 GB RAM
  • 64 GB schijfruimte
  • Een beeldschermresolutie van ten minste 1280 × 720 pixels.
  • Bovendien specificeert Microsoft ook Secure Boot, TPM 2.0 en een compatibele cpu als verdere vereisten.

Als op de pc in kwestie al Windows 10 draait, kun je met een gratis tool van Microsoft controleren of hij aan de eisen voldoet (de tool werkt niet in Windows 7 en 8.1). Deze Pc-statuscontrole kun je vinden onder de naam WindowspcHealthCheckSetup.msi.

Meer over de minimumeisen vind je in Systeemvereisten Windows 11 – checklist

Na de installatie en het starten van het programma, klik je bovenaan op ‘Nu zoeken’. Als uit de check blijkt dat de pc aan de eisen voldoet, staat niets je in de weg om Windows 11 te installeren. Je kunt Windows 11 dan volledig nieuw installeren of de bestaande Windows 10-installatie bijwerken naar Windows 11. Dit laatste werkt alleen als een 64-bit versie is geïnstalleerd.

Er verschijnt geen 32-bit versie van Windows 11 en Microsoft heeft niet voorzien in een upgrade van een 32-bit Windows 10 naar 64-bit Windows 11. In dat geval zul je Windows 11 ook nieuw moeten installeren.


PC Health Check

Met de tool Pc-statuscontrole – de zeer vrije vertaling van PC Health Check – controleer je of je systeem geschikt is voor Windows 11.


Als de Pc-statuscontrole meer te klagen heeft, voldoet je pc waarschijnlijk niet aan de systeem­vereisten. Dan kun je het Windows set-upprogramma te slim af zijn, maar meer hierover in een volgend artikel.

Hardware-eisen niet vervuld? – BIOS naar UEFI zetten

Als de pc-statuscontrole niets te melden heeft behalve: ‘Deze pc moet beveiligd opstarten ondersteunen’, dan zou je pc Windows 11-compatibel moeten zijn. De controle is alleen niet tevreden met de configuratie, of om preciezer te zijn: Windows start met Legacy BIOS-modus op in plaats van UEFI.

Dit betekent dat er geen Secure Boot is, en dat is wat hier bedoeld wordt. Om het probleem op te lossen, kun je de bootmethode wijzigen in de BIOS-set-up, maar let op: je moet ook het partitieschema van de interne schijf waar de Windows bootloader op staat wijzigen van MBR in GPT. Zonder deze stap zal je Windows installatie niet meer starten!

De beschrijving van de noodzakelijke stappen vind je in Windows 10 omzetten naar UEFI booten (i.p.v. klassiek booten)

Als alternatief kun je een back-up maken van Windows 10 met ons back-up script c’t-WIMage. Controleer ook of de back-up goed gelukt is. Wijzig vervolgens de opstartmethode in de BIOS-setup en zet de back-up terug.


(Deze informatie is afkomstig uit het artikel van Axel Vahldiek en Daniel Dupré. c’t 3/2022, pagina 56)


Met de special ben je snel thuis in de nieuwe Windows-versie.

Meer over

Software

Deel dit artikel

Daniel Dupré
Daniel DupréDaniel koestert een liefde voor het in elkaar zetten van zinnen en van computers, en heeft in c't een prachtige mogelijkheid gevonden om beide te combineren.

Lees ook

Welke Windows heb ik? Welke Windows-versies zijn er eigenlijk?

Windows 11 komt uit in verschillende edities en voor sommige licenties krijg je een gratis upgrade, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.

Windows 11 sneltoetsen gebruiken – een handig overzicht

In Windows 11 zijn veel functies via sneltoetsen en functietoetsen te bedienen. Wat je met de muis doet, kan ook (sneller) met het toetsenbord.

0 Praat mee
avatar
  Abonneer  
Laat het mij weten wanneer er