Video maken met je smartphone

Of het nu herinneringen zijn van de vakantie, opnames van de kinderen of je favoriete huisdier, fietstochten door de heuvels of live-concerten, je kunt prima je eigen video maken met je smartphone. We bekijken verschillende toestellen en geven praktische tips.

Stap naar buiten en leg de wereld vast. Je smartphone zal natuurlijk niet de kwaliteit halen van een videocamera die enkele duizenden euro’s kost, maar zo ver reiken je cinematografische ambities wellicht ook helemaal niet. Je mobiele telefoon heeft bovendien enkele grote voordelen die zo’n videocamera niet heeft: je hebt hem altijd bij je, je kunt hem makkelijk vlak bij de grond of hoog boven je hoofd houden, aan je fiets bevestigen of in allerlei andere aparte posities houden. Bovendien kun je de video’s onderweg al bewerken en online plaatsen.

Zelfs een eenvoudige smartphone is al genoeg om mee te experimenteren. Deze moet wel op z’n minst video-opnames in Full HD kunnen maken met 60 frames per seconde. Heel goedkope of oude smartphones ondersteunen dit vaak niet. Uiteraard kun je ook opnames met een lagere resolutie maken, maar als je die dan thuis op een grote tv bekijkt, blijft er maar weinig van over.

Voor dit artikel hebben we de videomogelijkheden van enkele smartphones bekeken. In uitgave 7 laten we verder trucs zien voor betere opnames en bespreken we strategieën om er wat spanning in te krijgen. Ook gaan we daar in op handige accessoires zoals statieven en belichting, en bespreken we welke valkuilen je moet vermijden bij geluidsopnames.

De gemaakte opnames kun je bewerken met een videobewerkingsprogramma. Er zijn genoeg gratis programma’s verkrijgbaar. Eenvoudige instaptools zijn OpenShot en iMovie, voor als je alleen even snel een paar simpele video’s wilt knippen. Het programma ShotCut biedt iets uitgebreidere mogelijkheden. Voor complexe projecten en hoogwaardige bewerkingsmogelijkheden is DaVinci Resolve een beter programma. Door de uitgebreide mogelijkheden duurt het even voordat je er handig in bent, maar de gratis versie biedt al meer dan de meeste mensen nodig zullen hebben.

Als je veel filmt en hogere eisen stelt aan de opnamemogelijkheden en lenzen, zal een smartphone niet bieden wat je nodig hebt. Een camcorder is dan de voor de hand liggende keuze, die met name dankzij de optische beeldstabilisatie en zoomlenzen mooie resultaten oplevert.  Compactcamera’s en spiegelreflexcamera’s bieden inmiddels ook hoogwaardige resultaten, waarbij met name die laatste voor mooie scherptediepte-filmeffecten kunnen zorgen. Door hun vorm en beperkte geluidsmogelijkheden zijn een statief en externe microfoon onmisbaar. Als het er ruig aan toegaat en de camera de nodige stootjes moet kunnen verdragen, dan is een actioncam wellicht de betere keuze.

Misschien wil je je resultaat delen. Met een goed opgenomen video en de juiste YouTube-instellingen kun je ook meer publiek trekken. Wat je wel en niet mag filmen en waar je eventueel op moet letten bij openbaar maken, hebben we besproken in uitgave 7-8, 2017, pagina 90.

Met een houder, extra belichting en externe microfoon kun je de videoprestaties van je smartphone maximaal benutten. Maar ook zonder extra accessoires maak je al behoorlijke video’s.

Om er achter te komen wat de maximale opnamemogelijkheden zijn die je mag verwachten, hebben we vier high-end smartphones opnieuw onder de loep genomen: de Apple iPhone X, Google Pixel 2, Huawei P20 Pro en Samsung Galaxy S9+. Om het verschil met goedkopere apparaten te onderzoeken, hebben we ook een OnePlus 5T en een Nokia 3 van 150 euro erbij gehaald. Met uitzondering van de Nokia 3 hebben alle apparaten videostabilisatie, hoewel de resultaten extreem verschillend zijn. Een reden daarvoor is dat smartphones bij video-opnames niet alleen optische beeldstabilisatie gebruiken, maar dit ook via de software doen. Dat vergt bij hoge resoluties en hoge framerates aardig wat rekenkracht.

De Huawei P20 Pro stabiliseert video’s alleen in Full-HD-resolutie met 30 frames per seconde (fps) – waarden die high-end smartphones zoals de Galaxy S7 al twee jaar geleden boden. Wat 4K-opnames betreft, zijn ook de nieuwste high-end apparaten er nog niet helemaal. De Samsung Galaxy S9+ heeft geen beeldstabilisatie bij 4K en 60 fps. De Pixel 2 biedt deze combinatie niet eens als mogelijkheid. Alleen de iPhone X stabiliseert bij deze resoluties en fps, maar loopt tegen zijn grenzen aan. Het topmodel van Apple reduceert bewegingen sowieso minder agressief, waardoor korte stoten en lichte bewegingen nog wel zichtbaar zijn. Dat komt echter natuurlijker over en zorgt voor minder vertekening.

Bij de OnePlus 5T zie je het beeld duidelijk inrasteren zodra hij na een beweging stil komt te staan. Ook wanneer de camera na stilstand weer gaat bewegen, duurt het heel even voordat het beeld meegaat. Het beste compromis biedt de Pixel, die zeer stabiele opnames maakt zonder storende stabiliseringsartefacten.

De camera-apps van de fabrikanten gebruiken bijna altijd variabele framerates. Dat betekent dat het aantal fps varieert afhankelijk van de situatie, bijvoorbeeld bij veranderingen in het omgevingslicht, bij snelle bewegingen of als er teveel gegevens verwerkt moeten worden. Bij het bekijken valt dit meestal niet op, maar het kan na het bewerken zorgen dat beeld en geluid asynchroon lopen.

Bij geen van de standaard apps kun je de instellingen aanpassen, en wij kennen geen apps van derden waarbij dat kan. Pixel en iPhone proberen gedurende de gehele video de fps stabiel te houden. Als het licht goed is, lukt dat ook bij de Galaxy. De Huawei haalde maar 51 fps in plaats van de ingestelde 60 fps, en dit varieerde ook nog continu. Zodra het donker werd, gaf de Nokia 3 het min of meer op en maakte opnames met 16,7 fps.

Ook de high-end camera’s zijn niet gelukkig met de combinatie van te weinig licht en hoge framerates. Er treedt dan duidelijk ruis op. Met name de Pixel produceert dan opnames die veel weg hebben van een versleten VHS-tape. De iPhone toonde ook beeldruis, maar deed het beter dan de S9+. Zoals gebruikelijk bij Samsung werden de opnames te licht met knallende kleuren, maar details verdwenen door de ruisonderdrukking. Alleen Huawei scoorde bij hoge framerates iets beter.

In onderstaande tabel vind je een vergelijking tussen verschillende smartphones en hun mogelijkheden op het gebied van video.

Bij daglicht waren 4K-opnames tegen alle verwachtingen in goed te onderscheiden van Full HD-opnames. Structuren en details van ver verwijderde objecten waren beter te herkennen. Met name de Huawei scoorde goed. Het kan de moeite waard zijn om in 4K op te nemen en de opnames met de pc te converteren naar lagere resoluties.

Voor het verwerken van de grote hoeveelheden data, maken zowel Huawei als Samsung optioneel gebruik van de efficiënte H.265-standaard (alias HEVC). Bij Apple heb je bij 4K60 daar geen keuze in. De meeste apparaten en veel bewerkingsprogramma’s ondersteunen deze codec echter nog niet (in tegenstelling tot H.264). In dat geval moet je de video converteren. Bepaalde video-effecten of de beeldstabilisatie zijn dan niet beschikbaar. Alleen Apple laat alles toe, dankzij de stevige cpu-prestaties. De Nokia gebruikt nog de oude H.263-standaard. Daardoor worden zelfs 720p-opnames nogal groot.

De Full-HD-opnames van Huawei waren zelfs bij goede lichtomstandigheden opvallend wazig. Het apparaat presteerde nog iets minder dan de OnePlus. Dit apparaat verliest ook veel details wanneer de beeldstabilisatie geactiveerd is. Als je de stabilisatie uitzet, zit de OnePlus bij Full-HD-opnames met 60 fps op het niveau van de topmodellen. Je hebt dan wel een statief of gimbal nodig. Tussen de Galaxy, iPhone en Pixel zie je bij goede lichtomstandigheden weinig verschil. De opnames tonen veel detail en lichte delen in opnames werden niet overbelicht. De Pixel neemt kleuren het meest realistisch op, de iPhone had iets te sterk contrast, de Galaxy benadrukt groene en rode kleuren. De Nokia had al beeldruis bij een bewolkte hemel en neemt weinig details op, met name als er dan nog compressie overheen gaat.

Apparaten met een dubbele lens maken betere filmopnames door de optische telelens. Ze schakelen bij inzoomen dynamisch over naar de telelens, mits er voldoende licht is. Alleen de OnePlus 5T kon niet omschakelen en neemt alleen met de groothoeklens op.

Afhankelijk van wat je filmt, zal een perspectiefwissel meer of minder goed opvallen, maar de opname wordt niet onderbroken. De Huawei heeft zelfs bij een tienvoudige zoomfactor nog scherpe details, mits je met 4K filmt en er genoeg licht is. De iPhone beperkt de maximale zoomfactor afhankelijk van de lichtomstandigheden en de resolutie. Bij de overige apparaten konden we altijd maximaal inzoomen zonder de tweede, minder lichtgevoelige lens te gebruiken, ook al leidde dat tot een onooglijke pixelbrij. Ook de hybride zoom haalt het niet bij de echte zoomlenzen van videocamera’s, maar het is wel flexibeler dan camera’s met één lens.

Sommige met name duurdere apparaten maken reclame met super slow motion- of time-lapse-opnames. Daar worden films niet zonder meer beter door.

De iPhone X behaalt over het geheel genomen bij alle resoluties en lichtomstandigheden net het beste resultaat. Hij blinkt niet altijd uit, maar staat wel in alle situaties zijn mannetje. De overdreven kleuren van de Samsung zijn een kwestie van smaak, maar als de lichtomstandigheden goed zijn, maakt hij wel zeer gedetailleerde opnames. De Pixel toont duidelijke zwaktes bij slecht licht, maar heeft wel een erg goede beeldstabilisatie en geweldige daglichtopnames. De Huawei verliest details bij Full-HD-opnames en bij iets moeilijkere omstandigheden wordt het gebrek aan beeldstabilisatie duidelijk.

De prestaties van de OnePlus zijn ook goed genoeg om behoorlijke resultaten te behalen als je een keer iets serieuzer met video aan de slag wilt. Alleen met de matige kwaliteit van bijvoorbeeld de Nokia 3 gaat de lol er dan wel snel vanaf.

(Alexander Spier en Jörg Wirtgen, c’t magazine)