De geteste actioncams
Drift Innovation Ghost 4K
Portret- of landschapsformaat: bij de Ghost 4K actioncam kun je de optische unit met lens en sensor draaien om het beeld recht te zetten. De Drift past dan wel niet in klassieke actioncamhouders, maar er wordt een bevestigingssysteem meegeleverd – plus een statiefaansluiting in de camerabody. Zonder extra behuizing is de Ghost 4K (prijs circa 300 euro) spatwaterbestendig. De rubberen afdekkingen voor de knoppen gaan er alleen wel heel makkelijk af.
Voor een behuizing waarmee je 40 meter kunt duiken betaal je 30 euro extra. Met drie knoppen is de Ghost heel intuïtief te bedienen als je eenmaal gewend bent aan het bijzonder kleine font op het statusdisplay. Dat geeft de actieve modus aan via de achtergrondkleur. Drift levert een draadloze afstandsbediening mee voor om je pols, bijvoorbeeld om een opname te starten – weer stoppen lukte niet echt.
Met de Engelstalige app Drift Live werkt de bediening van de Ghost overzichtelijker. Daarmee kun je de actioncam via wifi live laten streamen. De wifi-verbinding wordt snel en probleemloos opgebouwd. De schermvullende preview op je smartphone heeft een vertraging van ongeveer een halve seconde. Om de firmware bij te werken moet je de update handmatig downloaden met de pc en hem dan op de sd-kaart zetten.
Standaard heeft de Drift in totaal 2000 mAh aan accucapaciteit – 1500 mAh intern, aangevuld met een verwisselbare accu van 500 mAh. Daarmee kan de Drift het bijna anderhalf uur volhouden. In plaats van zo’n extra accu kun je er ook een touchscreen op aansluiten voor een preview van de beelden, maar dan daalt de accuduur wel met ongeveer een kwart.
De Ghost levert 4K-video’s met 24 of 25 frames/s. In Full HD slaat hij tot 60 frames/s op bij kijkhoeken tussen de 47 en 93 graden. De groothoekvervormingen blijven binnen de perken, behalve in de hoeken van het beeld. In de ‘normal’ beeldinstelling krijg je een niet al te bont, contrastrijk beeld dat snel naar geel neigt. In ‘vivid’ wordt het wel erg kleurrijk.
De beeldstabilisatie werkt niet in de 4K-modus. In Full HD zijn de stabilisatieprestaties acceptabel. Bij harde schokken waren duidelijke rolling shutter-effecten te zien. Het geluid wordt al met al te dof en te zacht opgenomen. Wisselen van front- naar back-microfoon leverde geen groot verschil op.
+ eenvoudige bediening
+ draaibare lens
– zwakke groothoek
– dof geluid
Garmin Virb Ultra 30
Met de Virb Ultra 30 gaat Garmin over op de bouwvorm van de oudere GoPro’s. Met een draaiknop kun je de opname activeren, ook als de actioncam uit staat. Een foto-ontspanner en twee knoppen maken de bediening compleet. Er zijn sensoren ingebouwd voor positie (gps), versnelling (gyro), hoogte en kompas. De houders voor vlakke en gebogen oppervlakken zijn snel te koppelen.
In 4K-modus werkt het objectief met een kijkhoek van 115 graden, in Full HD met 62 graden. Dat laatste komt ongeveer overeen met een brandpuntsafstand van 35mm kleinbeeld. De hoogwaardig uitgevoerde behuizing komt met open usb-aansluitingen – en schroefdraad voor een statief ontbreekt.
Je kunt de Virb actioncam (circa 360 euro) pas bevestigen als hij in de beschermende behuizing zit en met een extra GoPro-compatibele statiefvoet. Een 1/4“-statiefmount kost 10 euro extra. De waterbestendige behuizing koppelt alle bedieningselementen 1:1 naar buiten, inclusief het touchscreen. Dat biedt een overzichtelijk Nederlandstalig menu. Bovendien reageert de Ultra 30 op Engelstalige spraakcommando’s.
Naast de vivid-modus met krachtige kleuren biedt de pro-modus een neutraal kleurprofiel. Daar kun je ook de witbalans en ISO-gevoeligheid instellen. De status wordt – bij weinig licht bijna te opvallend – aangegeven door groen (gereed), rood (opname) en blauw (wifi) knipperende leds. De Virb scoort punten met het bedieningsconcept. Op korte afstand kun je de camera ook met een app bedienen. Die ziet er goed uit en geeft de resterende accuduur aan. Opnames kun je direct van de camera bekijken (en verwijderen) zonder dat je ze naar je smartphone hoeft over te zetten. De video-preview wordt wel merkbaar vertraagd weergegeven.
De accu houdt het nauwelijks langer vol dan een uur. Waarschijnlijk vreet vooral de wifimodule stroom. Die kun je dan ook beter alleen aanzetten als je hem echt nodig hebt. Datzelfde geldt voor de hartslagmeter, stappenteller en gps. De waarden daarvan worden parallel aan de video opgeslagen op de geheugenkaart. De hoogtemeter werkt alleen als je de achterkant van de behuizing vervangt door een meegeleverd, luchtdoorlatend exemplaar. Dan is hij alleen niet meer waterdicht.
Bij goede belichting krijg je video’s met gebalanceerde kleuren en natuurlijk ogende contrasten. De beeldstabilisatie werkt pas bij 2,7K met 30 frames/s en daaronder. Beperkte schommelingen onderdrukt hij effectief, maar als het erger wordt, loopt hij tegen zijn grenzen aan. Schudden van de camera leidde tot jitter-effecten.
+ natuurlijke kleuren
+ bedieningsconcept
+ touchscreen
– statiefaansluiting alleen optioneel
GoPro Hero 6
Ten opzichte van de Hero 5 heeft GoPro alleen aan de binnenkant wat veranderd. Van buiten ziet de GoPro Hero 6 er hetzelfde uit. In plaats van de Ambarella-processor uit eerdere versies werkt de 6 met de door GoPro zelf ontwikkelde GP1. Het bedieningsconcept werkt goed, ook al heeft de camera maar twee knoppen. Zelfs de ‘QuickCapture’ heeft GoPro daarin opgenomen: na drie seconden is de actioncam opgestart en loopt de opname – dat kan ook met een spraakcommando.
De eerste keer dat je de actioncam gebruikt controleert een wizard de firmware en voert indien nodig een update door. Op het touchdisplay kun je onder andere resolutie, framerate en kijkhoek aflezen en tot op zekere hoogte direct aanpassen. Als de gps-sensor actief is, slaat de Hero 6 (prijs circa 450 euro) de locatie van de opnames op bij de video’s. Later kun je de clips daar dan op sorteren.
Via de hdmi-uitgang geeft de actioncam puur een Full HD-signaal met maximaal 50 of 60 fps uit, minder dan de opname eigenlijk bevat. In volledige resolutie (UHD) kun je de kijkhoek niet naar een smaller perspectief wisselen. De groothoekvervormingen blijven op het acceptabele niveau van de vorige versie.
In de standaardinstelling levert de Hero 6 beelden met te krachtige kleuren. Sommige tinten worden daardoor bijna vervalst weergegeven. In de ProTunes-modus zien de opnames er natuurgetrouwer uit. Als je liever een wat vlakkere kleurkarakteristiek wilt, moet je hem op ‘mat’ zetten. Ook de shutter-timing kun je veranderen – of de ISO-gevoeligheid. De functie om te verscherpen kun je beter op gemiddeld zetten, anders wordt hij te sterk.
De beeldstabilisatie zorgt net als bij de Hero 5 voor goede resultaten, zelfs bij 4K – zij het dan alleen met 30 fps. Geheel volgens verwachting werkt de aansturing van de belichting heel goed. Geluid neemt de Hero 6 normaal gesproken met drie microfoons op. Alleen de automatische omschakeling daartussen is te duidelijk merkbaar. Dat werd pas beter in de stereomodus.
De GoPro-app is alleen te bedienen als je bij het aanmelden een geldig mailadres invoert of een Facebookaccount. Dat is eigenlijk totaal onnodig, maar dan krijg je wel volledige controle over de camera en parameters, kun je de opnames in de gaten houden – en zelfs monteren met kant-en-klare sjablonen inclusief titels. Voor het overzetten van een videobestand van 4 GB naar je smartphone moet je ongeveer 20 minuten rekenen. De accu houdt het al met al slechts zo’n 65 minuten vol.
+ eenvoudige bediening
+ UHD tot 60 fps
+ beeldstabilisatie
– slechts Full HD op de hdmi-uitgang
Rollei Action-Cam 530
Met het klassieke GoPro-design en een keur aan accessoires maakt de goedkoopste actioncam (prijs circa 170 euro) in deze test op het eerste gezicht geen slechte indruk. Het vijf centimeter grote display aan de achterkant informeert met kleine symbolen over de huidige stand van zaken, bijvoorbeeld hoe vol de accu nog is, welke resolutie ingesteld staat en de status van de stabilisatie.
Het kleine scherm van de Action-Cam 530 blijkt een praktische hulp – zowel bij het kiezen van het cameraperspectief als bij het navigeren door het handig gestructureerde menu. Daarin vind je de gebruikelijke functies, van videoresolutie en witbalans tot timelapse-modus. Ook de elektronische beeldstabilisatie kun je hier activeren. Zonder beschermende behuizing zijn de aansluitingen (micro-usb en -hdmi plus microSD) vrij toegankelijk, ook voor stof en vocht. De accu heeft wel een veilige plaats achter een vergrendelbare klep.
De extra behuizing voor de actioncam biedt betere bescherming. Daarmee moet je ook tot 40 meter diep kunnen duiken. De accu houdt het zelfs volgens de specificaties van de fabrikant slechts 40 minuten vol. De lens van de 530 geeft een kijkhoek van 105 graden, maar in de opnames zie je dat ook terug in duidelijke vervormingen. Rechthoeken voor de camera veranderen in kussens en in de donkere delen zie je soms door elkaar lopende compressie-artefacten. De kleuren in de video’s zijn doorgaans acceptabel, al neigen ze een beetje naar rood.
Sterke bewegingen in het beeld zorgen voor duidelijke rolling-shutter-effecten. Op een gebrek aan licht reageert de 530 met opnames met veel ruis en weinig kleur. De elektronische stabilisatie op basis van de versnellingssensor strijkt licht wiebelen voldoende glad, maar sterkere stoten blijven zichtbaar in de video – zij het afgezwakt. Het opgenomen geluid is hooguit geschikt voor documentatie. De nadruk ligt op de tonen in het midden en door de lage datarate klinkt het nogal blikkerig.
Met de Rollei-app (Android/iOS) moet je de actioncam op afstand kunnen bedienen en de opnames ook kunnen bekijken. Maar bij actieve ‘afstandsbediening’ werkten de bedieningselementen op het apparaat echter helemaal niet meer. Crashes en verbroken verbindingen waren helaas bijna standaard. Je kunt de parameters dan ook beter op de camera zelf aanpassen. Dat geldt ook voor wisselen van video- naar fotomodus.
+ veel meegeleverde accessoires
+ duikbehuizing tot 40 meter
– flets beeld met rolling-shutter-effecten
– instabiele app-bediening
Sony FDR-X3000R
Voor het eerst is er een actioncam met optische beeldstabilisatie. Dankzij het doordachte bedieningsconcept werk je heel makkelijk met de X3000R – ondanks de kleine symbolen in het statusdisplay en de beperkte korte handleiding. Op internet vind je een wat uitgebreidere, maar nogal liefdeloos vormgegeven pdf.
Geheugenkaartje erin, aanzetten en gaan: dat moet lukken als je de microSD in de juiste richting in het slot steekt. Zie je een symbool in het midden van het scherm en knipperen er rode leds, dan heb je de kaart er verkeerd om ingeduwd.
De kans daarop is 50 procent, aangezien het slot zowel microSD-kaarten als microMemorySticks ondersteunt. Als je Sony’s actioncam (prijs circa 600 euro) op een statief zet, kun je de klep voor het kaartslot niet openen. Ook voor de aansluitingen zit een klep om de camera te beschermen tegen spatwater.
Met de onderwaterbehuizing moet je tot 60 meter diep kunnen duiken. Geluid kun je dankzij de microfoonaansluiting ook met een extern apparaat opnemen. De R aan het eind van de productnaam geeft aan dat Sony een afstandsbediening meelevert. Daarmee kun je de X3000 in- en uitschakelen. Ook het menu is hierop beschikbaar, inclusief een knop om een opname te starten. Op het 3,8 centimeter kleine display kun je het opnameperspectief controleren.
In de test hield de accu van de afstandsbediening het langer vol dan die van de actioncam. Die laatste hield er – schijnbaar afhankelijk van de warmte – al na 50 minuten mee op. Met de smartphone-app werkt de bediening prettiger. Die reageert vlot en biedt een werkbare preview. Het pairen met de Android-app PlayMemories mislukte in eerste instantie vanwege een ontbrekend wachtwoord. Pas na een zoektocht op het interne geheugen van de camera konden we dat oplossen.
Met een kijkhoek van 119 graden is het beeld van de X3000 actioncam niet erg groothoek, maar juist lekker vrij van vervorming en artefacten. Het kleurkarakter is aan de krachtige kant, met felle kleuren en een lichte blauwzweem (‘vivid’) – of juist neutraal met beperkte contrasten. Scherpte en detailweergave zijn heel goed.
Korte, snelle bewegingen kon de stabilisatie niet zo goed aan, maar krachtige stoten zwakte de X3000 heel duidelijk af, zonder bijwerkingen of strepen. De dynamiek van sterk bewegende scènes blijft behouden.
+ optische beeldstabilisatie zonder artefacten
+ doordachte menunavigatie
+ heel goede beeldkwaliteit
– duur door (wel handige) afstandsbediening
Actioncam: bediening
Naast de technische kwaliteit speelt de bediening van een actioncam een belangrijke rol bij de selectiecriteria. Wat heb je aan een hoge resolutie en goede beeldstabilisatie als je in het vuur van de strijd de opname niet of te laat gestart hebt of als het niet lukte om de opnameparameters aan te passen aan de situatie?
Alleen al om de behuizingen zo goed mogelijk afgesloten te houden, proberen de ontwerpers het aantal aansluitingen en bedieningselementen zo klein mogelijk te houden. Dan moet je het met vijf (Sony), vier (Rollei), drie (Drift en Garmin) of zelfs maar twee (GoPro) knoppen voor elkaar zien te krijgen om alle functies te gebruiken. Vooral bij een camera die je waarschijnlijk niet elke dag, en zonder handleiding in de buurt gebruikt, komt het erop aan dat de belangrijkste functies en parameters direct toegankelijk zijn.
De Garmin Virb is opmerkelijk eenvoudig te bedienen – dankzij het touchscreen.
Dat geldt in ieder geval voor resolutie en framerate en afhankelijk van de eisen aan de opname ook voor wit en kleurbalans. Daarom hebben we het bedieningsconcept apart beoordeeld en ook de bediening met een app meegenomen. Actioncams worden namelijk vaak gemonteerd op plekken waar je tijdens de opname niet meer bij kunt, zodat je dan aangewezen bent op bediening op afstand.
Daarbij is het nog altijd lastig dat er vertraging zit in de overdracht van de preview naar het mobiele apparaat, oftewel latency. In combinatie met de reactietijd van de cameraman kan deze vertraging er toe leiden dat je de opname te laat start. Bij langduriger gebruik is het bovendien handig dat je de camera ook op afstand weer uit kunt zetten – zo spaar je de accu. In de test lukte dat echter alleen bij de GoPro en de Sony.
Actioncam: mounts
Er is nauwelijks een productcategorie met zo veel verschillende soorten en maten accessoires als actioncams. Vooral de eindeloze lijst mounts – grijpers, houders, spanbanden en veiligheidsverbindingen – laat zien hoe breed het scala aan toepassingen voor deze camera’s is.
Dat leidt tot een paradoxale situatie: bij de dure actioncams – zoals de Sony – besparen de fabrikanten op accessoires, terwijl bij de goedkopere modellen – zoals die van Rollei – diverse houders en adapters meegeleverd worden. Hoewel die gulheid door veel geïnteresseerden als pluspunt beoordeeld wordt, redeneren de aanbieders van camera’s in het hoge prijssegment dat het vrijwel onmogelijk is om een pakket samen te stellen dat voor alle gevallen volstaat. Daarom is het volgens hen zinvoller om zich tot een functioneel minimum te beperken.
Los/vast
Dat klinkt misschien wel heel erg als indekken, maar de meegeleverde accessoires zijn eigenlijk altijd slechts geschikt voor een paar keer monteren. Voldoende kwaliteit om stevig langdurig gebruik te doorstaan en meerdere keren op verschillende plaatsen vastgemaakt te worden, hoef je bij meegeleverde accessoires niet te verwachten. Het is dan ook aan te raden om naast de prijs voor de camera nog wat geld te reserveren voor toebehoren. Daar kun je namelijk nog flinke bedragen aan spenderen, bijvoorbeeld als je op zoek gaat naar ultiem flexibele en stabiele montageklemmen.
Maar wat je ook nodig hebt, als je blijft twijfelen zit je zonder geschikte bevestiging. Want iets met duct-tape en tiewraps knutselen is geen goed idee. Bij een van onze tests is al eens een camera in de modderige diepten van een meer verdwenen omdat deze noodoplossing het niet hield. In vergelijking met de totaalprijs valt het bedrag voor een veilige klem wel mee en dat is dan goed besteed.
Actioncams: conclusie
Actioncams worden steeds goedkoper. Je hebt er zelfs al met UHD-resolutie voor nog geen 200 euro. De prijsdruk komt uit China. Daar zit het gros van de toeleveranciers die onder eigen naam of met een erop geplakt merk de Europese markt bestormen – zoals Rollei met de Actioncam 530. Zoals in deze prijsklasse gebruikelijk scoort die met veel meegeleverde accessoires, maar kan hij wat betreft beeldkwaliteit niet meekomen met de rest van de geteste apparaten. Daardoor is hij vooral geschikt als instapmodel met weinig ambities – of voor toepassingen waarbij het risico op verlies groot is.
Als je waarde hecht aan goede video’s, moet je wat dieper in de buidel tasten. De duurste camera uit de test, de Sony X3000R, overtuigt met een slimme afstandsbediening met preview. Maar het grootste pluspunt – naast de goede beeldkwaliteit – is de optische beeldstabilisatie. De afstand tot marktleider GoPro met de nieuwe Hero 6 is echter niet bijzonder groot. De elektronische beeldstabilisatie daarvan levert ook prima rustig beeld. De duidelijk te kleurrijke standaardinstelling van het beeld moet je wel nog in het menu aanpassen.
Qua beeldstabilisatie kan verder alleen Drift meekomen met de Ghost, waar deze optie enkel ontbreekt in de 4K-modus. Toch levert de camera dan nog goede beelden. Dankzij de draaibare lens ben je bij deze camera het flexibelst om hem te monteren en daarna aan te passen aan de horizon – een duidelijk voordeel.
De Garmin Virb Ultra 30 is duidelijk gericht op sporters. Hiermee leg je niet alleen beeld vast, maar ook de waarden van diverse sensoren. Met de meegeleverde software kun je je aantal stappen en hartslag synchroniseren met de video. Met zijn gemiddelde prijs en prima beelden is de Virb Ultra 30 niet alleen voor trainingsdoeleinden een goede optie.
(Ulrich Hilgefort, Joachim Sauer, Herman Heringa, c’t magazine 4/2018)
Klik op de tabel voor een grotere uitvoering (in pdf-formaat).
Van een lezer ontvingen we per mail de vraag of een action cam ook als dashcam is te gebruiken.
Bij action cams ontbreken normaliter echter voorzieningen die je wel op dashcams hebt, zoals o.a. ongevalsdetectie, opnemen in een loop, automatische in-/uitschakeling, 12V-stroomvoorziening (vs. batterij), hittebestendigheid (in een geparkeerde auto) en speciaal bevestigingsmateriaal. Daarnaast zijn action cams meestal prijziger.
Dashcams zijn ook niet allemaal even geschikt. In onze uitgebreide test van dashcams lees je wat voor problemen je daarbij kunt tegenkomen.