BIOS instellen voor Windows 10: stillere en zuinigere pc

Van een pc verlang je dat hij stil is, niet te veel energie verbruikt, maar wel lekker krachtig is. Om dit voor elkaar te krijgen moeten de instellingen in je BIOS goed staan en de juiste drivers voor Windows worden geïnstalleerd. Door het BIOS instellen op de juiste manier zorg je dat je Windows 10-pc optimaal draait.

Door de prima standaard-instellingen in de BIOS-systemen van tegenwoordig hoef je na het bouwen van een desktop-pc nooit meer al te veel in te stellen. Daarnaast krijgt veel hardware nieuwe drivers aangeleverd via Windows Update. Maar met een paar aanpassingen in je BIOS regel je dat ventilatoren zo min mogelijk rondjes draaien en alle energiebesparende functies zijn geactiveerd. Hardwaredrivers vanuit de (chip)fabrikanten zelf bieden ook extra functies.

Zodra je je nieuwe pc voor de eerste keer opstart, ga je eerst het BIOS instellen. Anders loop je het risico dat het installatiemedium niet op de juiste manier boot. Als je besturingssysteem eenmaal via de oudere BIOS-modus (CSM) in plaats van het moderne UEFI draait, loop je de kans dat je dat achteraf niet meer kunt wijzigen. Bij de meeste moederborden kom je via het indrukken van de Delete-toets in het BIOS terecht. Om de korte tijd waarin je in het BIOS kunt komen niet te missen, kun je het beste zodra je Numlock-led oplicht een paar keer snel op die toets drukken. Bij een aantal moederborden, kant-en-klare pc’s en notebooks zit de functie onder de F2 verstopt. Voor het geval je het niet zeker weet: check even de handleiding van je moederbord.

Veel van de belangrijke opties in je BIOS zitten onder de Advanced-modus verstopt. Bij het moederbord van MSI dat we als voorbeeld nemen, de X370 SLI Plus, activeer je deze modus met een druk op F7. Vooral bij pc’s met Ryzen-cpu’s van een paar maanden oud is het slim om voordat je aan de slag gaat eerst de BIOS-versie bij te werken. Sinds medio april bieden de fabrikanten belangrijke updates aan, die geheugentoegang versnellen en een cpu-bug bij FMA3-berekeningen verhelpt. In ons voorbeeld halen de BIOS-update van de website van MSI. Bewaar deze op een met FAT32 geformatteerde usb-stick. Om het BIOS bij te werken klik je bij MSI aan de linkerkant de tool M-Flash aan. Na een reboot laad je de update vanaf de usb-stick en kan het updaten beginnen.

We raden aan om daarna in het BIOS de energiebesparende modi van de cpu aan te zetten, vooral de deep sleep (c-states, zie tabel). Zo bespaar je in idle weer wat extra watt. Let erop dat je Windows installeert in UEFI-modus. MSI geeft deze optie de wat verwarrende naam Windows 10 WHQL Support. Tot slot kun je nog de door ons aangeraden instellingen voor de ventilatorregeling overnemen. MSI gebruikt een grafische interface om de ventilatorcurves voor de cpu- en kastventilators met de muis aan te kunnen passen. De instellingen die wij hebben gebruikt staan vermeld in de tabel. Let erop dat de 3-pins ventilators FAN0 en FAN2 in DC-modus draaien. Druk op F10 om de aanpassingen op te slaan.

De volgende stap na het BIOS instellen is de installatie van Windows 10 (wil je Linux als besturingssysteem, zie dan c’t 9/2017, p.98). De installatie gaat het snelst via een usb-stick. Na een minuut of twintig zie je de desktop van Windows voor je neus verschijnen. Zorg dat je pc een internetverbinding heeft en start Windows Update. Zo wandelen de hardwaredrivers automatisch binnen.

We raden je aan om ook nog de chipset-driver van AMD te installeren. De tegenhanger bij Core i-cpu’s is de INF-update van Intel. Haal ook via de website van de fabrikant van je moederbord nog even de audiodrivers binnen (zoals in ons voorbeeld bij MSI). De HD audio-standaarddrivers binnen Windows ondersteunen een aantal interessante functies niet, zoals een tweede onafhankelijke audiostream. Daarna wordt het tijd voor de nieuwste grafische drivers. AMD en Nvidia werken deze bij om goed overweg te kunnen met de nieuwste games en om ook bepaalde monitoren goed te laten werken. Als laatste stap ga je naar het Apparaatbeheer en kijk je of je daar nog gele uitroeptekens of fouten ziet.

We raden af om op moderne hardware oudere besturingssystemen als Windows 7 te installeren. De cpu-fabrikanten bieden geen officiële support voor de hardware en je krijgt nog maar 2,5 jaar security-updates. Moderne DirectX 12- games draaien er ook niet op vanwege verouderde drivers.

(Christian Hirsch / Alieke van Sommeren, c’t 9/2017)