Laptoppers – Krachtige high-end laptops getest

Redactie
0

Inhoudsopgave

    AMD schudt de laptopmarkt op, toch zijn veel high-end laptops voorzien van een Intel-processor. We hebben acht high-end-apparaten in huis gehaald. Aan de hand van deze laptops laten we zien dat aspecten zoals een erg laag gewicht, zeer lange accuduur of praktischere schermformaten dan 16:9 voor dagelijks gebruik interessanter kunnen zijn dan pure prestaties.

    Florian Müssig en Daniel Dupré

    Laptops in de hogere prijsklassen lopen traditioneel vooruit op wat er de komende jaren geleidelijk naar het middensegment zal doorsijpelen: zo zijn platte behuizingen inmiddels standaard in alle laptops. Hetzelfde geldt voor ssd’s in plaats van trage harde schijven. Toch zijn veel high-end laptops aanlokkelijk omdat er niet op onderdelen is bespaard en speciale materialen voor de behuizing worden gebruikt – wat je terugziet in het totaalplaatje en de prijs.

    Acht high-end apparaten

    We hebben acht high-end laptops in huis gehaald. Zeven daarvan waren voorzien van een quadcore Intel-processor uit de elfde Core i-generatie ­(Tiger Lake): de Acer Spin 3, de Dell XPS 13, de Dynabook Portégé X30W-J, de HP Spectre 14, de Lenovo Yoga Slim 9i, de Microsoft Surface Pro 7+ en de MSI Prestige 14 Evo. In de Asus RoG Flow X13 zit daaren­tegen een ­Ryzen-processor van de recent geïntroduceerde 5000-generatie (Cezanne) met acht kernen.

    Scherm

    Alle apparaten zijn compacte laptops met een schermdiagonaal tussen 12 en 14 inch. Veel specifieker dan dat kunnen we de beeldformaten niet kiezen, want er gebeurt momenteel veel op het gebied van beeld­schermen: de 16:9-beeldverhouding, die tien jaar lang min of meer de norm was, vinden we nu alleen nog bij Dynabook, Lenovo en MSI. De andere laptops hebben meer schermhoogte, wat betekent dat je merkbaar minder hoeft te scrollen omdat er meer inhoud tegelijk op het scherm wordt getoond. Bij veel werkzaamheden is zo’n scherm praktischer. De laptops van Acer, Asus en Dell hebben schermen met een 16:10-formaat, de schermen van HP en Microsoft hebben de iets hogere 3:2-verhouding.

    beeldscherm verhoudingen

    Tablet en gewicht

    De Microsoft Surface Pro 7+ is een Windows-tablet waar je een magnetische hoes met ingebouwd toetsen­bord aan kunt bevestigen, waarmee je hem als een laptop kunt gebruiken. De laptops van Acer, Asus, Dynabook en HP kunnen ook als een tablet worden gebruikt, de klep met het touchscreen kun je via een 360 graden-scharnier omklappen zodat je ze optioneel als tablet kunt gebruiken. Beide hybride concepten hebben – typische compromis-situatie – kleine beperkingen: de Surface is prima als je hem op een ­bureau neerzet en typt, maar is instabiel als je typt terwijl hij op je schoot staat. De vier andere laptops zijn eigenlijk te zwaar om als tablet te gebruiken, omdat je door het gewicht een lamme arm krijgt. Het toetsenbord van Microsoft, dat een kwart van het gewicht uitmaakt, kun je echter helemaal verwijderen.

    Maar je kunt geen van de laptops echt zwaar noemen: de meeste wegen tussen 1,1 en 1,4 kilogram, waar je nauwelijks last van hebt als je hem in een rugzak stopt, ook niet bij dagelijks gebruik. En het kan nog lichter: dankzij een (dure) magnesiumlegering als materiaal voor de behuizing weegt de Dynabook zelfs minder dan een kilo.

     


    Blijf op de hoogte van de nieuwste informatie en tips!
    Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

    Ontvang elke week het laatste IT-nieuws, de handigste tips en speciale aanbiedingen.

    Prestaties

    Nog opmerkelijker is dat het lage gewicht niet ten ­koste gaat van de prestaties: de Core i7-1165G7 in de Dynabook levert dezelfde rekenkracht als in de zwaardere apparaten van andere fabrikanten. Dat is niet niks, want Intel heeft het de fabrikanten met ­Tiger Lake niet makkelijker gemaakt: in plaats van een nomi­nale Thermal Design Power (TDP) van 15 watt, mag de elfde Core-i generatie een ‘up to 28 watt’ TDP hebben. Dat vereist complexere koelsystemen om de warmte op betrouwbare wijze af te voeren – wat weer van invloed is op de prijs, omdat er vaak twee ventilatoren nodig zijn in plaats van een.

    Ventilator

    Het is echter geen verplichting dat de Tiger Lake-­processors daadwerkelijk met de maximale TDP draaien – of hoe lang ze de turboboostmodus moeten aanhouden. De Core i5 in de Acer-laptop levert daarom hogere rekenprestaties dan de Core i7 in veel van de andere testkandidaten. HP kiest bij de Spectre in deze test juist opnieuw voor zo min mogelijk ventilator­geluid in plaats van maximale CPU-prestaties.

    Microsoft laat zien dat hoge piekprestaties ook mogelijk zijn zonder ventilator: de Core i5-1135G7 wordt in de Surface Pro 7+ passief gekoeld en levert desondanks gedurende enkele minuten hoge rekenprestaties, zoals bij een Cinebench-run. Maar daardoor wordt op een gegeven moment de behuizing onaangenaam warm, waarna de Surface zijn prestaties terugschroeft.

    Voor kantoortoepassingen en het zo nu en dan exporteren van foto’s is dat echter prima, en je kunt genieten van een systeem dat altijd stil is. Als je echter weet dat je de processor vaak flink aan het werk zult zetten, dan kun je beter gaan voor een apparaat met een ventilator.

    Processorprestaties

    Als het gaat om buitengewoon hoge processorprestaties, blijven alle Intel-systemen achter bij laptops met een Ryzen-processor van AMD. De laptopfabrikanten waren echter even verrast door Intels matige 10 nanometer fabricage als door de enorme prestaties van AMD’s Ryzen 4000-CPU’s – daarom zijn er nauwelijks premiumlaptops te vinden die daarmee zijn uitgerust.

    Met de Ryzen 5000 lijkt daar verandering in te ­komen, ook al zul je deze in eerste instantie de komende maanden vooral in gaminglaptops vinden. Dat bewijst de Flow X13, een 13-inch laptop met een praktisch 16:10-scherm van Asus. Ondanks de platte behuizing en het relatief onopvallende ontwerp, is het een model van ROG, de gamingdivisie van Asus. De Ryzen-­processor wordt vergezeld door een middenklasse-gpu, de Nvidia GeForce GTX 1650. Daarmee overtreft de laptop de rest van de apparaten niet alleen op cpu-gebied, maar ook wat 3D-prestaties ­betreft. Als je ook wilt gamen, is dit het apparaat voor jou. De ventilatoren van de Asus worden luider wanneer hij op de proef wordt gesteld, maar de MSI-laptop zonder extra grafische chip is nauwelijks stiller.

    premium high-end laptops

    Premium laptops © c’t 2105 p51

    Accuduur

    De accu van de Flow X13 raakt echter ook het snelst leeg: zelfs met een idle desktop en met het scherm gedimd tot 100 cd/m2, was het na 9 uur al uit met de pret, terwijl de Yoga Slim 9i het ongeveer drieënhalf keer zo lang volhield. Dat komt niet per se door de AMD-­processor, maar eerder door het concept van het apparaat: de vergelijkbare 13-inch Razer Blade Stealth 13 (2021) heeft ook een extra GeForce-chip en haalt ook geen extreem lange accu-runtimes.

    Accu en scherm

    Minstens net zo belangrijk zijn daarbij de scherm­formaten. De 16:10- en 3:2-verhouding werken prettig, vooral als ze een hoge resolutie of bijzonder krachtige kleuren hebben, maar precies die aspecten zijn ook van invloed op het energieverbruik van het ­panel. Beeldschermen die zijn geoptimaliseerd voor een zo laag mogelijk energieverbruik hebben daarentegen een 16:9-formaat en ‘slechts’ een full-hd-­resolutie – daarom vind je die ook in de laptops van Dynabook, Lenovo en MSI, die het van de de geteste laptops het langst uithouden zonder voeding. Over voedingen gesproken: met uitzondering van de Acer worden alle laptops geleverd met compacte USB-C-voedingen die ook geschikt zijn voor het opladen van smartphones en andere gadgets.

    Energiebesparing

    Alle fabrikanten hebben ook andere energiebesparende maatregelen in de laptops geïmplementeerd, zoals LPDDR4X-geheugen in plaats van conventioneel DDR4 RAM. Ook zijn er overeenkomsten wat enkele andere onderdelen betreft: de laptops hebben snelle NVMe-ssd’s, de wifimodules ondersteunen Wi-Fi 6 (IEEE 802.11ax) en de voedingen sluit je aan op een USB-C-poort, die ook DisplayPort-signalen uitsturen. Alle Intel-machines ondersteunen bovendien Thunderbolt 4, behalve de Surface Pro 7+. De Flow X13 met AMD-cpu gebruikt een propriëtaire interface die Asus heeft ontworpen voor zijn eigen externe gpu-modules (eGPU). De Acer, Dell, Dynabook, HP en MSI zijn voorzien van een kaartlezer; die van de Acer en Dynabook remmen snelle geheugenkaarten echter sterk af.

    Doorlezen is gratis, maar eerst even dit:

    Dit artikel is met grote zorg samengesteld door de redactie van c’t magazine – het meest toonaangevende computertijdschrift van Nederland en België. Met zeer uitgebreide tests en praktische workshops biedt c’t de diepgang die je nergens online vindt.

    Bekijk de abonnementen   Lees eerst verder

    Gemak

    Bij alle laptops kun je je eenvoudig aanmelden met de biometrische opties van Windows Hello via de IR-webcam, vingerafdruklezer of beide. Alleen de laptops van Dell, HP, Lenovo en Microsoft hebben een helderheidssensor die de helderheid van het scherm automatisch aan het omgevingslicht aanpast. Bij de andere apparaten moet je de helderheid van het scherm hand­matig aanpassen. Alle deze laptops hebben een verlicht toetsenbord. Het typgevoel is overal goed, maar soms moet je even aan de lay-out van de toetsen wennen voordat je blindelings en vloeiend alles vindt – vooral bij de MSI.

    Conclusie

    testresultaten

    High-end laptops gegevens en testresultaten -klik op afbeelding om te vergroten

    Op laptops die schermen hebben met een 16:10- of 3:2-beeldverhouding werk je veel prettiger en het aanbod wordt gelukkig steeds groter. Acers Spin 3 (SP313-51N) is een van de eerste van zulke modellen in het hogere middensegment. Voor alle andere laptops betaal je meer. De materialen die voor de behuizingen zijn gebruikt zijn van hogere kwaliteit en afhankelijk van het apparaat bieden de fabrikanten ook individuele opties, zoals de mogelijkheid om de laptop met Linux in plaats van Windows te leveren (Dell XPS 13), of een uitvoering aan te schaffen met een OLED-panel (HP Spectre x360 14) of geïntegreerde LTE (Microsoft Surface Pro 7+).

    Aan de andere kant zullen gebruikers die waarde hechten aan een bijzonder lange accuduur (Lenovo Yoga Slim 9i) of een laag gewicht (Dynabook Portégé X30W-J) nog steeds genoegen moeten nemen met de krappere 16:9-beeldverhouding, althans in deze generatie apparaten. De MSI Prestige 14 Evo combineert een lange accuduur en hoge cpu-prestaties, maar wat dat laatste betreft laten Ryzen 5000-laptops zoals de Asus RoG Flow X13 – waarmee je ook kunt gamen – alle Intel-apparaten achter zich.

    Acer Spin 3 (SP313-51N)

    Acer Spin 3 (SP313-51N)

    De Spin 3 (SP313-51N) is met zijn prijs van 1000 euro het goedkoopste apparaat in deze test, maar hoeft zich helemaal niet te verschuilen voor de rest van de geteste laptops. De Spin 3 heeft onder meer een 16:10-scherm met een hoge resolutie. De lagere prijs zie je met name terug in de afwerking: de behuizing is niet van metaal en er zijn geen fancy materialen verwerkt zoals carbonfiber of leer, wat sommige andere duurdere toestellen wel hebben. Bovendien is de Spin 3 het zwaarste toestel in deze test.

    CPU

    De cpu-prestaties van de Spin 3 (SP313-51N) behoren tot de beste: de Core i5-1135G7 haalt dankzij een goed koelsysteem zelfs hogere multithreading prestaties in Cinebench R23 dan de (op papier betere) Core i7-1165G7 van de andere laptops. Boven­dien maakt de ventilator tijdens korte belastingspieken niet veel herrie.
    Het verlichte toetsenbord is prettig, hoewel je even moet wennen aan de smalle functietoetsen en het cursorblok dat op één toetsenbordrij zit. De toewijzing van functietoetsen met klassieke of speciale functies kun je alleen in het BIOS wijzigen en niet tijdens gebruik zoals bij andere laptops. Vanwege de vinger­afdruklezer die in het touchpad is geïntegreerd, kun je de linkerbovenhoek van het sensorvlak niet gebruiken om de cur­sor te bedienen.
    De kaartlezer is gekoppeld via een langzame USB 2.0-­interface, waardoor sd-kaarten worden afgeremd tot wel maar 10 procent van hun maximale datasnelheid. De twee Thunderbolt-­poorten accepteren stroom van USB-C-voedingen, maar je krijgt er een aparte voeding met een ronde stekker bij.
    Een mooi detail is dat je de meegeleverde stylus niet apart hoeft op te bergen, maar dat je hem in zijn eigen plekje in de behuizing kunt opbergen.

    Pluspunten

    • 16:10 scherm
    • krachtige gpu-prestaties
    • stylus verdwijnt in behuizing

    Minpunten

    • trage kaartlezer

    Bekijk het product

    Asus RoG Flow X13 (GV301QH)

    Asus RoG Flow X13 (GV301QH)

    Super plat, licht en geschikt om mee te gamen – Asus is er met de RoG Flow X13 in geslaagd een balans te vinden tussen mobi­liteit en gamingprestaties. Je slaat geen raar figuur als je deze laptop in een vergadering meeneemt. Het design is prettig ingetogen en heeft niet de gebruikelijke visuele fratsen van gaminglaptops.

    Het (uitsluitend wit) verlichte toetsenbord bevalt met een goed typegevoel; het cursorblok is wel in één toetsenbordrij gepropt. Er zijn vier aparte toetsen voor de volumeregeling, het dempen van de microfoon en het openen van het voorgeïnstalleerde hulpprogramma Armory Crate, waarmee je verschillende energieprofielen kunt selecteren en configureren.

    De aan/uit-knop met de geïntegreerde vingerafdruk­lezer bevindt zich aan de rechterkant, zodat je deze ook in de tablet­modus kunt bereiken wanneer het deksel volledig is om­geklapt. Dankzij de 16:10-verhouding is het touchscreen ook in de tabletmodus breed genoeg om het rechtop nog goed te kunnen gebruiken.

    Het testexemplaar had een hoge resolutie van 3840×2400 beeldpunten en ook in alle andere opzichten was het toestel maximaal uitgerust met een Ryzen 9 5980HS, 32 GB RAM en 1TB-ssd. Daarvoor moet je wel diep in de buidel tasten: Asus vraagt er maar liefst 3300 euro voor. Er is ook een wat betaalbaardere configuratie beschikbaar voor 1600 euro met een Ryzen 7 5800HS, 16 GB LPDDR4X en 512 GB ssd. De Ryzen 7 octacore is nauwelijks langzamer dan de Ryzen 9 – en is nog steeds veel sneller dan de Intel-concurrentie. Er zit ook Nvidia’s middenklasse-gpu GeForce GTX 1650 in. En omdat het touchscreen daar slechts 1920×1200 punten weergeeft, zou de accuduur een stuk langer moeten zijn, want met een maximum van slechts 9 uur had de geteste laptop de kortste accuduur van alle hier geteste laptops.

    Aan de linkerkant zit een speciale poort voor Asus’ eigen eGPU-serie XG Mobile, die verkrijgbaar zal zijn met verschillende GeForce RTX 3000-gpu’s – we konden dat nog niet uitproberen. De drivers voor de graphics moeten nog wat worden bijgeschaafd: vreemd genoeg ondersteunde het testapparaat de graphics-API Vulkan niet, die door AMD eerder juist werd aanbevolen.

    Pluspunten

    • 16:10-scherm
    • geschikt voor 3D-games
    • zeer hoge gpu-prestaties

    Minpunten

    • relatief korte accuduur

    Bekijk het product

    HP Spectre x360 14 (ea0)

    HP Spectre x360 14 (ea0)

    De Spectre x360 14 (ea0) combineert twee schermaspecten die we nog niet eerder zijn tegengekomen in één laptop: een kleurensterk OLED-panel met een beeldverhouding van 3:2. HP installeert het OLED-panel echter alleen in enkele dure configuratievarianten, zoals de 1850 euro kostende test­laptop. Veel andere modellen, met prijzen vanaf 1300 euro, hebben een (eveneens met pen bediend) IPS-touchscreen met een lagere resolutie. Het is te verwachten dat de accuduur van de IPS-­varianten iets langer zal zijn dan de maximale 16 uur die we met het testtoestel hebben gemeten. Het testexemplaar had een blauwe behuizing, maar andere modellen zijn donkergrijs of zilver.

    Behalve met een pen wordt de laptop met een draagtas geleverd, wat logisch is: ondanks de 14 in de naam, wat wel klopt als je de schermdiagonaal van 13,5 inch naar boven afrondt, heeft de laptop door het 3:2-scherm andere afmetingen dan klassieke 14”-apparaten met een 16:9-panel. Daarom zal de HP niet passen in veel sleeves en tassen die op papier geschikt zijn voor laptops met een 14”-schermdiagonaal.

    HP heeft bij de ontwikkeling prioriteit gegeven aan een stil ventilatorgeluid: zelfs als je alle cpu-cores op volle toeren laat werken, duurt het relatief lang voordat de ventilators gaan draaien – en ze worden meteen weer stil als de belasting voorbij is. Omdat het koelsysteem altijd op de rand van zijn thermische toleranties zit, zijn de cpu-prestaties lager dan die van de hier geteste concurrenten met hetzelfde Core i7-model – maar bij dagelijks gebruik zal dat maar zelden opvallen.

    Een van de twee Thunderbolt-poorten bevindt zich in de schuine hoek rechtsachter, wat je bureau netjes houdt. Als je de USB-C voedingsadapter daar inplugt, wordt de kabel in een hoek van 45 graden naar achteren geleid, waarmee je bureau naast de laptop vrij blijft. De vingerafdruklezer is geïntegreerd in het toetsenbord – maar niet zoals gebruikelijk in de aan-uitknop. In plaats daarvan zit hij in de knop naast de op één toetsenrij gepropte cursortoetsen. Er zijn aparte toetsen voor Home/End/Page Up/Down zonder dat je een Fn-toetscombinatie hoeft te gebruiken.

    Pluspunten

    • 3:2 scherm
    • OLED met krachtige kleuren (alleen topmodellen)
    • weinig lawaai van de ventilator...

    Minpunten

    • ... ten koste van cpu-prestaties

    Bekijk het product

    MSI Prestige 14 Evo

    MSI Prestige 14 Evo

    De MSI Prestige 14 Evo is een van de weinige laptops die verkrijgbaar is met Intels top-of-the-line Tiger-Lake Core i7-1185G7, die iets hoger geklokt is dan de gebruikelijke Core i7-1165G7. In combinatie met een krachtig maar ook luidruchtig koelsysteem resulteert dat in de hoogst gemeten rekenprestaties van alle hier geteste Intel-laptops – en toch is het Asus-­apparaat met de octacore van AMD bij multithreading-­berekeningen nog twee keer zo snel. De ventilatorregeling is een tikje irritant, want al bij korte belastingspieken gaat de ventilator hoorbaar sneller draaien.
    De toetsenbordindeling breekt met de overige hier geteste laptops: MSI heeft prijzenswaardig gekozen voor vier cursortoetsen op ware grootte en een aparte rij voor Home/End/Page up/down. De Fn-toets vergt echter heel wat gewenning, hij zit niet zoals gebruikelijk links, maar rechts van de spatiebalk en dicht bij het cursorblok. Voor de vereiste toetsencombinaties met de functietoetsenrij moet je dan ook heel andere grepen aanleren.
    Je kunt op de MSI biometrisch inloggen via de webcam met Windows-Hello, en met de vingerafdruklezer. Die laatste maakt deel uit van de touchpad en verkleint dus het sensorgebied. Dat is dankzij het extra brede formaat van het touchpad echter minder hinderlijk dan bij de andere laptops met een vergelijkbare oplossing. De kaartlezer leest snelle microSD-kaarten op volle snelheid.
    MSI verkoopt de Prestige 14 Evo in de hier geteste configuratievariant met een Core i7-1185G7, 16 GB LPDDR4X-geheugen, 512GB-ssd en mat full-hd-scherm. Die gaat ruim 21 uur mee zonder opladen. Zustermodellen zonder het achtervoegsel Evo hebben een ander technisch binnenwerk, waaronder een GeForce add-on-gpu. Onze meetresultaten zijn daarop niet van toepassing.

    Pluspunten

    • hoge prestaties
    • snelle kaartlezer

    Minpunten

    • toetsenbordindeling vergt gewenning
    • 16:9-scherm

    Bekijk het product

    c't 05/2024

    Deel dit artikel

    Lees ook

    Veel keuze in gaming-laptops

    Er is keuze genoeg als je een gaming-laptop zoekt, maar hij moet wel passen bij jouw wensen. Ga je voor brute kracht of liever iets compacters en univ...

    ACT AC7041 multiport dock voor laptops

    Met de Multiport Dock van ACT in je laptoptas zul je onderweg en ook thuis geen gebrek hebben aan allerlei aansluitmogelijkheden.

    0 Praat mee
    avatar
      Abonneer  
    Laat het mij weten wanneer er