Laptoppers – Krachtige high-end laptops getest

AMD schudt de laptopmarkt op, toch zijn veel high-end laptops voorzien van een Intel-processor. We hebben acht high-end-apparaten in huis gehaald. Aan de hand van deze laptops laten we zien dat aspecten zoals een erg laag gewicht, zeer lange accuduur of praktischere schermformaten dan 16:9 voor dagelijks gebruik interessanter kunnen zijn dan pure prestaties.

Florian Müssig en Daniel Dupré

Laptops in de hogere prijsklassen lopen traditioneel vooruit op wat er de komende jaren geleidelijk naar het middensegment zal doorsijpelen: zo zijn platte behuizingen inmiddels standaard in alle laptops. Hetzelfde geldt voor ssd’s in plaats van trage harde schijven. Toch zijn veel high-end laptops aanlokkelijk omdat er niet op onderdelen is bespaard en speciale materialen voor de behuizing worden gebruikt – wat je terugziet in het totaalplaatje en de prijs.

We hebben acht high-end laptops in huis gehaald. Zeven daarvan waren voorzien van een quadcore Intel-processor uit de elfde Core i-generatie ­(Tiger Lake): de Acer Spin 3, de Dell XPS 13, de Dynabook Portégé X30W-J, de HP Spectre 14, de Lenovo Yoga Slim 9i, de Microsoft Surface Pro 7+ en de MSI Prestige 14 Evo. In de Asus RoG Flow X13 zit daaren­tegen een ­Ryzen-processor van de recent geïntroduceerde 5000-generatie (Cezanne) met acht kernen.

Alle apparaten zijn compacte laptops met een schermdiagonaal tussen 12 en 14 inch. Veel specifieker dan dat kunnen we de beeldformaten niet kiezen, want er gebeurt momenteel veel op het gebied van beeld­schermen: de 16:9-beeldverhouding, die tien jaar lang min of meer de norm was, vinden we nu alleen nog bij Dynabook, Lenovo en MSI. De andere laptops hebben meer schermhoogte, wat betekent dat je merkbaar minder hoeft te scrollen omdat er meer inhoud tegelijk op het scherm wordt getoond. Bij veel werkzaamheden is zo’n scherm praktischer. De laptops van Acer, Asus en Dell hebben schermen met een 16:10-formaat, de schermen van HP en Microsoft hebben de iets hogere 3:2-verhouding.

De Microsoft Surface Pro 7+ is een Windows-tablet waar je een magnetische hoes met ingebouwd toetsen­bord aan kunt bevestigen, waarmee je hem als een laptop kunt gebruiken. De laptops van Acer, Asus, Dynabook en HP kunnen ook als een tablet worden gebruikt, de klep met het touchscreen kun je via een 360 graden-scharnier omklappen zodat je ze optioneel als tablet kunt gebruiken. Beide hybride concepten hebben – typische compromis-situatie – kleine beperkingen: de Surface is prima als je hem op een ­bureau neerzet en typt, maar is instabiel als je typt terwijl hij op je schoot staat. De vier andere laptops zijn eigenlijk te zwaar om als tablet te gebruiken, omdat je door het gewicht een lamme arm krijgt. Het toetsenbord van Microsoft, dat een kwart van het gewicht uitmaakt, kun je echter helemaal verwijderen.

Maar je kunt geen van de laptops echt zwaar noemen: de meeste wegen tussen 1,1 en 1,4 kilogram, waar je nauwelijks last van hebt als je hem in een rugzak stopt, ook niet bij dagelijks gebruik. En het kan nog lichter: dankzij een (dure) magnesiumlegering als materiaal voor de behuizing weegt de Dynabook zelfs minder dan een kilo.

Blijf op de hoogte van de nieuwste informatie en tips!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Nog opmerkelijker is dat het lage gewicht niet ten ­koste gaat van de prestaties: de Core i7-1165G7 in de Dynabook levert dezelfde rekenkracht als in de zwaardere apparaten van andere fabrikanten. Dat is niet niks, want Intel heeft het de fabrikanten met ­Tiger Lake niet makkelijker gemaakt: in plaats van een nomi­nale Thermal Design Power (TDP) van 15 watt, mag de elfde Core-i generatie een ‘up to 28 watt’ TDP hebben. Dat vereist complexere koelsystemen om de warmte op betrouwbare wijze af te voeren – wat weer van invloed is op de prijs, omdat er vaak twee ventilatoren nodig zijn in plaats van een.

Ventilator

Het is echter geen verplichting dat de Tiger Lake-­processors daadwerkelijk met de maximale TDP draaien – of hoe lang ze de turboboostmodus moeten aanhouden. De Core i5 in de Acer-laptop levert daarom hogere rekenprestaties dan de Core i7 in veel van de andere testkandidaten. HP kiest bij de Spectre in deze test juist opnieuw voor zo min mogelijk ventilator­geluid in plaats van maximale CPU-prestaties.

Microsoft laat zien dat hoge piekprestaties ook mogelijk zijn zonder ventilator: de Core i5-1135G7 wordt in de Surface Pro 7+ passief gekoeld en levert desondanks gedurende enkele minuten hoge rekenprestaties, zoals bij een Cinebench-run. Maar daardoor wordt op een gegeven moment de behuizing onaangenaam warm, waarna de Surface zijn prestaties terugschroeft.

Voor kantoortoepassingen en het zo nu en dan exporteren van foto’s is dat echter prima, en je kunt genieten van een systeem dat altijd stil is. Als je echter weet dat je de processor vaak flink aan het werk zult zetten, dan kun je beter gaan voor een apparaat met een ventilator.

Processorprestaties

Als het gaat om buitengewoon hoge processorprestaties, blijven alle Intel-systemen achter bij laptops met een Ryzen-processor van AMD. De laptopfabrikanten waren echter even verrast door Intels matige 10 nanometer fabricage als door de enorme prestaties van AMD’s Ryzen 4000-CPU’s – daarom zijn er nauwelijks premiumlaptops te vinden die daarmee zijn uitgerust.

Met de Ryzen 5000 lijkt daar verandering in te ­komen, ook al zul je deze in eerste instantie de komende maanden vooral in gaminglaptops vinden. Dat bewijst de Flow X13, een 13-inch laptop met een praktisch 16:10-scherm van Asus. Ondanks de platte behuizing en het relatief onopvallende ontwerp, is het een model van ROG, de gamingdivisie van Asus. De Ryzen-­processor wordt vergezeld door een middenklasse-gpu, de Nvidia GeForce GTX 1650. Daarmee overtreft de laptop de rest van de apparaten niet alleen op cpu-gebied, maar ook wat 3D-prestaties ­betreft. Als je ook wilt gamen, is dit het apparaat voor jou. De ventilatoren van de Asus worden luider wanneer hij op de proef wordt gesteld, maar de MSI-laptop zonder extra grafische chip is nauwelijks stiller.

Premium laptops © c’t 2105 p51

De accu van de Flow X13 raakt echter ook het snelst leeg: zelfs met een idle desktop en met het scherm gedimd tot 100 cd/m2, was het na 9 uur al uit met de pret, terwijl de Yoga Slim 9i het ongeveer drieënhalf keer zo lang volhield. Dat komt niet per se door de AMD-­processor, maar eerder door het concept van het apparaat: de vergelijkbare 13-inch Razer Blade Stealth 13 (2021) heeft ook een extra GeForce-chip en haalt ook geen extreem lange accu-runtimes.

Accu en scherm

Minstens net zo belangrijk zijn daarbij de scherm­formaten. De 16:10- en 3:2-verhouding werken prettig, vooral als ze een hoge resolutie of bijzonder krachtige kleuren hebben, maar precies die aspecten zijn ook van invloed op het energieverbruik van het ­panel. Beeldschermen die zijn geoptimaliseerd voor een zo laag mogelijk energieverbruik hebben daarentegen een 16:9-formaat en ‘slechts’ een full-hd-­resolutie – daarom vind je die ook in de laptops van Dynabook, Lenovo en MSI, die het van de de geteste laptops het langst uithouden zonder voeding. Over voedingen gesproken: met uitzondering van de Acer worden alle laptops geleverd met compacte USB-C-voedingen die ook geschikt zijn voor het opladen van smartphones en andere gadgets.

Energiebesparing

Alle fabrikanten hebben ook andere energiebesparende maatregelen in de laptops geïmplementeerd, zoals LPDDR4X-geheugen in plaats van conventioneel DDR4 RAM. Ook zijn er overeenkomsten wat enkele andere onderdelen betreft: de laptops hebben snelle NVMe-ssd’s, de wifimodules ondersteunen Wi-Fi 6 (IEEE 802.11ax) en de voedingen sluit je aan op een USB-C-poort, die ook DisplayPort-signalen uitsturen. Alle Intel-machines ondersteunen bovendien Thunderbolt 4, behalve de Surface Pro 7+. De Flow X13 met AMD-cpu gebruikt een propriëtaire interface die Asus heeft ontworpen voor zijn eigen externe gpu-modules (eGPU). De Acer, Dell, Dynabook, HP en MSI zijn voorzien van een kaartlezer; die van de Acer en Dynabook remmen snelle geheugenkaarten echter sterk af.

Bij alle laptops kun je je eenvoudig aanmelden met de biometrische opties van Windows Hello via de IR-webcam, vingerafdruklezer of beide. Alleen de laptops van Dell, HP, Lenovo en Microsoft hebben een helderheidssensor die de helderheid van het scherm automatisch aan het omgevingslicht aanpast. Bij de andere apparaten moet je de helderheid van het scherm hand­matig aanpassen. Alle deze laptops hebben een verlicht toetsenbord. Het typgevoel is overal goed, maar soms moet je even aan de lay-out van de toetsen wennen voordat je blindelings en vloeiend alles vindt – vooral bij de MSI.

High-end laptops gegevens en testresultaten -klik op afbeelding om te vergroten

Op laptops die schermen hebben met een 16:10- of 3:2-beeldverhouding werk je veel prettiger en het aanbod wordt gelukkig steeds groter. Acers Spin 3 (SP313-51N) is een van de eerste van zulke modellen in het hogere middensegment. Voor alle andere laptops betaal je meer. De materialen die voor de behuizingen zijn gebruikt zijn van hogere kwaliteit en afhankelijk van het apparaat bieden de fabrikanten ook individuele opties, zoals de mogelijkheid om de laptop met Linux in plaats van Windows te leveren (Dell XPS 13), of een uitvoering aan te schaffen met een OLED-panel (HP Spectre x360 14) of geïntegreerde LTE (Microsoft Surface Pro 7+).

Aan de andere kant zullen gebruikers die waarde hechten aan een bijzonder lange accuduur (Lenovo Yoga Slim 9i) of een laag gewicht (Dynabook Portégé X30W-J) nog steeds genoegen moeten nemen met de krappere 16:9-beeldverhouding, althans in deze generatie apparaten. De MSI Prestige 14 Evo combineert een lange accuduur en hoge cpu-prestaties, maar wat dat laatste betreft laten Ryzen 5000-laptops zoals de Asus RoG Flow X13 – waarmee je ook kunt gamen – alle Intel-apparaten achter zich.