In de middenklasse goedkope videokaart voor gaming valt AMD’s Radeon RX 6600 XT op. AMD belooft gamers met full-hd-schermen en een beperkt budget, fraaie 3D-werelden met hoge framerates in recente games – zelfs met raytracing.
Deze grafische kaarten werken erg efficiënt, maar zijn momenteel door schaarste en leveringsproblemen nog te hoog geprijsd op de markt, veel hoger dan de adviesprijs, dus kopers moeten goed zoeken of nog even geduld hebben.
Gamers hebben een krachtige grafische kaart nodig, zodat de nieuwste games de volle pracht van hun 3D-werelden zonder schokken kunnen ontvouwen. Maar helaas is dat de laatste maanden een duur genoegen geworden. Chipschaarste en cryptomining hebben de prijzen voor de huidige 3D-versnellers doen exploderen. En ook al lijkt de markt nu iets tot rust gekomen, de straatprijzen liggen nog steeds ver boven de aanbevolen adviesprijzen van de fabrikanten.
Middenklasse videokaart met Radeon RX 6600 XT
Als je een drie of vier jaar oude grafische kaart uit het middensegment van een tijdje geleden hebt, zoals een Radeon RX 580 of GeForce GTX 1060, zul je nu meer moeten betalen voor de RX 6600 XT als mogelijke opvolger.
Met de Radeon RX 6600 XT belooft AMD hoge prestaties en moderne functies zoals raytracing en AV1-videodecodering, speciaal voor gamers met full-hd-schermen. Maar de adviesprijs van circa 400 euro ligt tussen de prijzen in die golden voor de twee jaar oude Radeon RX 5700 en 5700 XT. En in de winkels zijn de kaarten ook nog eens een heel stuk duurder.
We hebben drie modellen van die videokaart aan de tand gevoeld:
- MSI’s Gaming X
- Powercolors Red Devil
- XFX’s Merc 308.
We ontdekten dat ze AMD’s beloften waarmaken en ook erg stil hun werk doen, maar dat ze duidelijk zwakker presteren als ze meer moeten aansturen dan een full-hd-resolutie.
De tests staan onderaan dit artikel
Videokaart compatibel met DirectX 12
De Radeon RX 6600 XT is compatibel met DirectX 12 Ultimate en kan, net als alle RX 6000-kaarten, overweg met de belangrijkste moderne functies, zoals raytracing middels hardware, variable rate shading en mesh-shaders. Het AMD-stuurprogramma biedt vergelijkbare functies ook onder Vulkan of OpenGL en is compatibel met OpenCL 2.0 voor pure computertaken.
Ontlast processor bij afspelen video-content
De geïntegreerde video-eenheid ontlast niet alleen de processor bij het afspelen van H.264, VP9 en met H.265/HEVC gecodeerde films, maar ook bij moderne AV1-fragmenten. Die zijn met hun lage bandbreedte maar hoge rekeneisen in opmars bij streamingdiensten zoals Netflix.
Display-uitgangen en 4K
De chip kan het coderen van films met H.264 en HEVC voor zijn rekening nemen. De kaarten hebben vier display-uitgangen, die elk een 4K-scherm kunnen aansturen tot 144 Hz. Navi23 Grafische chip Alle drie de kaarten in de test maken gebruik van AMD’s Navi23 grafische chip die wordt ondersteund door 8 GB GDDR6-geheugen.
Een aantal van 2048 shadercores klinkt niet als veel, maar ze draaien vaak op meer dan 2,5 GHz bij games, dus ze halen ongeveer 10 TFlops aan rekenkracht. Op papier is dat ruwweg vergelijkbaar met de Radeon RX 5700 XT of de GeForce RTX 2070
Blijf op de hoogte van de nieuwste informatie en tips!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief:
Met Infinity Cache iets sneller
Maar dankzij de modernere RDNA2-architectuur van de RX 6600 XT is hij bij veel games meestal iets sneller. Een truc die AMD al toepaste bij de andere RX 6000-modellen speelt ook hier een rol: een speciale cache op de chip die de toegang tot het grafische geheugen zoveel mogelijk moet afvangen. Die zogenaamde Infinity Cache is veel groter dan normale last-level-caches op gpu’s, die tussen de 2 en 6 MB zijn.
Bij de Navi23 is hij 32 MB groot en kan tot 922 GB/s overbrengen. Het probleem is dat de cache van de Navi23 kleiner is vergeleken met de Navi21 en Navi22 is. De Navi21 heeft 128 MB, bij een 256 bit brede geheugeninterface, de Navi22 heeft 96 MB bij 192 en de Navi23 op de RX 6600 XT zou volgens die lijn 64 MB moeten hebben voor de 128-bit geheugeninterface. Het is echter maar 32 MB.
Prestaties nemen af bij hogere resoluties
Bij een toenemende schermresolutie kan zo’n cache steeds minder verzoeken verwerken en moet er vaker worden teruggevallen op het grafisch geheugen, met een kwart van de snelheid. Dat gebeurt vaker bij de Navi23 vanwege de 32 MB kleine Infinity Cache, zelfs bij full-hd-resolutie. De prestaties van de RX 6600 XT nemen dus relatief sterk af bij hogere resoluties.
Dat geldt ook voor oudere games, waarbij de prestaties in 4K nog wel net voldoende kunnen zijn.
Energieverbruik: zuinig
AMD’s opgegeven ‘Total Board Power’ van 160 watt geeft al reden om te hopen op een zuinige kaart. De RX 5700 XT had nominaal 225 watt nodig en Nvidia’s RTX 3060 heeft nog 10 watt meer in de datasheet staan.
Zonder 3D-belasting verbruiken de drie RX-6600-XT modellen een recordlaagte van 4 tot 6 watt. De verder vergelijkbare GeForce RTX 3060 verbruikt beduidend meer met 14 watt. Helaas klokt het grafisch geheugen niet meer terug als er met vier beeldschermen wordt gewerkt en het energieverbruik is dan iets meer dan 20 watt: vergelijkbaar met de RTX 3060.
Onder belasting blijven de 6600 XT- kaarten op de lange termijn binnen hun TDP-specificaties en verbruiken ze 168 tot 175 watt. Dat, in combinatie met de bijbehorende gemeten fps-waarden, maakt hen zeer efficiënt. De piekwaarden zijn, zoals gewoonlijk, duidelijk hoger, maar duren slechts enkele milliseconden per keer.
Prestaties van goedkope middenklasse videokaart bij gaming
Bij de meeste gangbare games is de RX 6600 XT aanzienlijk sneller dan de RTX 3060 in full-hd- en WQHD-resolutie. In het actie-avontuur Assassin’s Creed: Valhalla is hij bijna 40 procent sneller, en hij verslaat ook de RTX 3060 in Shadow of the Tomb Raider. De RTX 3060 kan echter de rollen omdraaien in Ultra HD, waar hij profiteert van zijn hogere geheugensnelheid en 50 procent meer grafisch geheugen (12 GB).
Raytracing-titels
Bij raytracing-titels zet de RX 6600 XT de traditie van de andere RX 6000-kaarten voort en dalen de prestaties aanzienlijk harder dan bij de GeForce-tegenhanger. Bij Shadow of the Tomb Raider is hij ongeveer 18 procent trager, bij Metro Exodus Enhanced 5 en bij Control ongeveer 32 procent.
Verbetering door raytracing duidelijk merkbaar
Vergeleken met oudere kaarten waarvoor hij realistisch gezien een upgrade kan zijn, kan de RX 6600 XT zich duidelijk distantiëren, maar die oudere kaarten zijn ook niet in staat tot raytracing. Vergeleken met de populaire GTX 1060 is de 6600 XT bijvoorbeeld twee keer zo snel. Ten opzichte van de GTX 1070, RX Vega 64 en RX 5600 XT is hij ook minstens 25% sneller op full-hd. Dat verschil merk je ook buiten de benchmarks om, tijdens het gamen.
Conclusie goedkope middenklasse videokaart bij gaming
De Radeon RX 6600 XT is een snelle grafische kaart voor full-hd-gamers die weinig interesse hebben in hogere resoluties of raytracing. Hoewel het tot nu toe laagste model van de Radeon RX 6000-familie dat ook kan, verliest hij daarbij meer fps-prestaties dan de concurrentie.
Als je speelt op hogere resoluties of meer waarde hecht aan raytracing-effecten, ben je beter uit met een GeForce RTX 3060. De RX 6600 XT is onbelast echter extreem zuinig en ook zeer efficiënt onder 3D-belasting. MSI’s Gaming X ziet er op papier niet spectaculair uit, maar heeft een effectieve koeling.
Onder belasting heeft hij zo ongeveer het meeste vermogen nodig van deze efficiënte kaarten. De XFX Merc 308 heeft een dubbel BIOS, maar maakt daar geen gebruik van.
Niettemin is hij de zuinigste en, met de fabrieksinstellingen, ook de stilste kaart in deze test. Als je wilt overklokken, is de Red Devil van Powercolor de juiste keuze. Met de tweede voedingsaansluiting en de krachtige koeling beschikt hij over veel reserves, die de fabrikant ook omzet in een bijzonder stille werking bij gebruik van het Silent-BIOS.
(Deze informatie is afkomstig uit het artikel van Carsten Spille en Marco den Teuling, en verscheen eerder in c’t 12, 2021, p130)
