Corsair Vengeance 192GB DDR5-5200 C38 kit review:

DDR5-DIMM’s met de ‘scheve’ grootte van 48 GB verhogen het maximale werkgeheugen van 128 naar 192 GB. Echter kan Windows dit niet altijd aan. Meer hierover lees je in deze Corsair Vengeance 192GB DDR5-5200 C38 kit review.

Tot nu toe hadden mainstream-processors van AMD en Intel een maximale ondersteuning van 128 GB RAM. De geheugencontrollers van Core i- en Ryzen-cpu’s ondersteunden twee kanalen met elk twee DIMM’s, waarbij de maximale capaciteit van ongebufferde modules (UDIMM’s) voorheen 32 GB was. Onlangs kondigden fabrikanten echter DIMM’s aan met capaciteiten van 24 GB en 48 GB, waardoor de maximale capaciteit van moederborden met vier slots nu kan oplopen tot 192 GB.

Deze grotere modules zijn echter alleen beschikbaar als DDR5-RAM en zijn daarom alleen compatibel met AM5-borden voor Ryzen 7000 en LGA1700-moederborden voor Core i-12000 en i-13000, op voorwaarde dat het moederbord de DDR5-variant ondersteunt. Het upgraden van LGA1700-moederborden met DDR4 RAM-slots en oudere Core i- en Ryzen-systemen is dus niet mogelijk.

Deze ongebruikelijke capaciteiten zijn mogelijk dankzij nieuwe geheugenchips met een capaciteit van 24 Gbit in plaats van het vorige maximum van 16 Gbit. Omdat één kanaal van de geheugenbus 64 bits breed is en elke individuele SDRAM-chip slechts 4, 8 of 16 datalijnen heeft, bevatten de UDIMM’s altijd 8 of 16 van deze chips. Op dit moment produceert alleen Micron 24 Gbit-chips, maar Samsung en SK Hynix hebben ook plannen om 24-Gbit DRAM te produceren.

Op dit moment bieden alleen Corsair, G.Skill en Mushkin DIMM’s met capaciteiten van 24 GB en 48 GB aan, met snelheden variërend van DDR5-5200 tot DDR5-8000. Zelfs de langzamere varianten zijn overklokmodules, die hun hoge kloksnelheid en lage latentie alleen bereiken met een verhoogd voltage en geactiveerd Extreme Memory Profile (XMP).

Om een volledige configuratie met vier 48GB-DIMM’s (192 GB RAM) te testen, hebben we de Corsair Vengeance DDR5 5200-kit aangeschaft voor ongeveer 630 euro. In termen van prijs per gigabyte kosten deze grote modules evenveel als de gebruikelijke 16 GB DIMM’s in dezelfde snelheidsklasse.

De 24GB- en 48GB-DIMM’s zijn pas recentelijk compatibel geworden met de huidige AMD- en Intel-systemen, omdat de moederborden eerder niet overweg konden met deze modules vanwege het ontbreken van geschikte firmware. Voor ons testmoederbord, de Gigabyte X670E Aorus Master, moesten we de beta-BIOS F10c van 25 april 2023 installeren, aangezien het moederbord niet opstartte met de vorige versie F10a. Bij de eerste start duurt het enkele minuten voordat er een beeld op de monitor verschijnt, omdat de computer bezig is met Memory Training. Het is belangrijk om geduldig te zijn, zelfs als de diagnostische LED voor het RAM op het moederbord langdurig brandt en een fout aangeeft.

Wanneer alle vier de geheugenpoorten gevuld zijn, ondersteunt AMD alleen DDR5 3600-snelheid in plaats van DDR5 5200-snelheid op het AM5-platform, wat het moederbord van Gigabyte correct heeft ingesteld. In XMP-modus met verhoogd voltage draaide het systeem stabiel met 192 GB RAM, zelfs met de opgegeven DDR5 5200-snelheid.

Bij Intel-systemen hangt het vooral af van het BIOS of de grote modules werken. In principe kunnen alle Core i-12000 en Core i-13000-processors en alle DDR5-moederborden met series-600 en -700 chipsets de ongebruikelijke geheugengroottes ondersteunen. Hiervoor is echter een firmware-update van maart of april 2023 nodig, die nog niet door alle fabrikanten voor hun verschillende LGA1700-moederborden is geleverd.

Er waren ook uitdagingen op het gebied van software. Terwijl Ubuntu Linux 23.04 zonder problemen werkt met de 192 GB RAM, is dit afhankelijk van de Windows-editie. Microsoft staat Windows 10 Home en 11 Home alleen toe om maximaal 128 GB RAM te gebruiken, waardoor er 64 GB onbenut blijft. Het volledige werkgeheugen is alleen beschikbaar voor toepassingen met Windows 10/11 Pro en Education, die tot 2 TB ondersteunen. Bij Enterprise en Pro for Workstation is de limiet voor RAM verhoogd naar 6 TB. Op het moment van schrijven hadden we nog geen feedback van Microsoft ontvangen over het verhogen van de limiet voor Windows 11 Home.

Met een bijgewerkt BIOS werken de modules met 48 GB DDR5 RAM op de huidige Core i- en Ryzen-systemen. Met een kit van vier van deze modules kun je dus 192 GB RAM installeren. De grote modules zijn echter alleen de moeite waard voor gebruikers die echt meer dan 128 GB RAM nodig hebben, aangezien de gebruikelijke DIMM-formaten met capaciteiten van 8 GB, 16 GB en 32 GB voldoende zijn voor de meeste desktop-pc’s en kleinere workstations. De 48 GB-modules kosten ongeveer 160 euro per stuk en bieden alleen voordelen wanneer er een aanzienlijke behoefte is aan meer dan 128 GB RAM.

+ Zeer veel RAM
+ Relatief gezien betaalbaar
–Vooralsnog weinig zinvol

Meer van zulke hardware reviews? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief: