In de recent geüpdatete versie van Raspberry Pi OS is de belangrijkste toevoeging de ondersteuning voor Wayland op alle modellen van de Raspberry Pi. Verder zijn er enkele kleine verbeteringen aangebracht, zoals de ondersteuning voor touchscreens.
Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws over Raspberry Pi?
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
Voordelen van Wayland
De beheerders van Raspberry Pi OS geven in een blogpost aan dat Wayland het verouderde X Window System moet vervangen.
Wayland biedt niet alleen hogere prestaties, maar ook verbeterde beveiliging. Dit komt doordat applicaties niet direct met de displayserver communiceren, maar via Waylands compositor, waardoor ze van elkaar geïsoleerd zijn en niet in elkaars processen kunnen meekijken.
Om deze voordelen te benutten, werd vorig jaar besloten de Wayland-compositor “wayfire” te introduceren, maar deze is uitsluitend beschikbaar voor de nieuwere, krachtigere modellen Raspberry Pi 4 en 5.
Nieuwe compositor
Na grondig onderzoek naar een compositor die beter aansluit bij de doelstellingen van het Raspberry Pi-project, is de keuze gevallen op “labwc”. Deze compositor maakt gebruik van de “wlroots”-bibliotheken, die de kernfunctionaliteiten van een Wayland-systeem bieden.
Hierdoor hoeven beheerders geen functies opnieuw te ontwikkelen, wat hen in staat stelde om labwc efficiënt naar de Raspberry Pi-desktop over te zetten. Ontwikkelaars van zowel labwc als wlroots hebben actief aan dit proces bijgedragen. Het resultaat is dat Wayland nu beschikbaar is op alle modellen van de Raspberry Pi.
Gebruikerskeuze bij update
Na een update van een bestaande Bookworm-installatie van Raspberry Pi OS krijgen gebruikers de optie om te kiezen tussen een overstap naar labwc of het behouden van wayfire. De ontwikkelaars raden nadrukkelijk aan om labwc te kiezen, omdat toekomstige updates geen ondersteuning meer zullen bieden voor wayfire.
Voor huidige wayfire-gebruikers op de Raspberry Pi 4 en 5 zijn de veranderingen minimaal, afgezien van enkele animaties die nog niet in labwc beschikbaar zijn. Ook gebruikers die nog met X werken, wordt geadviseerd om de overstap te maken.
Verbeterde touch-ondersteuning en virtueel toetsenbord
De geoptimaliseerde ondersteuning voor touchscreens biedt nu diverse verbeteringen. Zo wordt het virtuele toetsenbord op de Raspberry Pi Desktop automatisch weergegeven of verborgen en zijn functies zoals rechts- en dubbelklikken op touchscreens nu mogelijk dankzij de integratie van het virtuele Squeekboard-toetsenbord.
Wanneer de automatische functie niet beschikbaar is, kan het toetsenbord handmatig worden in- of uitgeklapt door op het toetsenbordpictogram in de taakbalk te tikken. Het virtuele toetsenbord kan desgewenst volledig worden uitgeschakeld in de Raspberry Pi-configuratie en functioneert uitsluitend met labwc.
Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws over Raspberry Pi?
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
Verbeteringen in Raspberry Pi Connect en schermconfiguratie
De integratie van Raspberry Pi Connect is ook verbeterd. Deze service maakt het mogelijk om eenvoudig toegang te krijgen tot al je Raspberry Pi-apparaten via de webbrowser. Het pictogram wordt nu altijd weergegeven en niet alleen wanneer er een verbinding is. Het activeren of deactiveren gebeurt nu via het contextmenu van het pictogram in plaats van via de configuratie-instellingen van de Raspberry Pi.
Daarnaast hebben de ontwikkelaars de schermconfiguratietool vernieuwd, die nu “raindrop” heet. Deze tool heeft dezelfde functionaliteit als zijn voorganger “arandr” en een vergelijkbare interface, maar is volledig opnieuw geschreven in C, wat de ondersteuning voor labwc en touchscreens verbetert. De nieuwe versie werkt aanzienlijk vloeiender en zal in de toekomst de enige ondersteunde versie zijn.
Updaten en installeren van nieuwe functies in Raspberry Pi OS
De nieuwe versie van Raspberry Pi OS is beschikbaar via apt, de Raspberry Pi Imager of als download op de softwarepagina van raspberrypi.com.
Een update van bestaande Debian-Bookworm-systemen kan eenvoudig worden uitgevoerd met het commando sudo apt update && sudo apt full-upgrade. Dit is geen grote versie-upgrade en kan direct worden uitgevoerd.
Om over te schakelen naar de nieuwe schermconfiguratietool, voer je sudo apt purge arandr && sudo apt install raindrop in. De installatie van het nieuwe virtuele toetsenbord gebeurt met het commando sudo apt install squeekboard wfplug-squeek.
Labwc als standaard instellen
Voor de overstap naar labwc moet in de configuratie van de Raspberry Pi de opstartmodus worden gewijzigd naar de command-line interface (CLI) in plaats van de desktopomgeving.
Vanaf de commandoregel kun je met de opdracht labwc-pi de nieuwe desktop starten. Als deze zonder problemen werkt, kan labwc als standaard worden ingesteld via raspi-config in het terminalvenster.
Onder “1 System Options”, “S5 Boot / Auto Login” kun je kiezen voor “B4 Desktop Autologin”. Onder “A6 Wayland” moet vervolgens de optie “W3 Labwc” worden geselecteerd.
Overstap naar Debian-Bookworm-basis en toekomst voor Wayland
Vorig jaar werd Raspberry Pi OS al gemigreerd naar de Debian-Bookworm-basis. Ook toen was de overstap naar de Wayland-compositor voor de nieuwere Pi-modellen een van de belangrijkste onderwerpen.
Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws over Raspberry Pi?
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
