Tools voor ergonomisch werken – deel 2

Trackballs bestaan al erg lang, maar hebben zich nooit echt weten door te zetten. Uit ergonomisch oogpunt zijn apparaten zoals de symmetrische Trackman Marble een prima optie. Je bedient de bal met je wijsvinger en middelvinger. Je overige vingers ontfermen zich over de knoppen aan de zijkanten van de Marble. Je pols ligt erop en maakt daarbij dan geen rare knik. Je arm hoeft vrijwel niets te doen, aangezien je de muis niet over je bureau hoeft te schuiven. Dat kun je dus makkelijk een dag volhouden.

De Trackman kun je neerzetten waar je maar wilt. Als je hem tussen jezelf en het toetsenbord neerzet, zorgt dat ervoor dat je je arm niet zijwaarts hoeft te verplaatsen of je onderarm moet verdraaien. Je probeert zelf uit wat voor jou de beste plek is en leg je hand in een ergonomische hoek op de muis.

Afgezien van de ergonomie is de Trackman stabiel, niet duur en hij ziet er netjes uit. De sensorresolutie van 300 dpi kan soms net een tikje te onnauwkeurig zijn.
Voor het scrollen met de Trackman heb je het Mouse Wheel Emulator-script nodig. Als dat op de achtergrond draait en je tegelijk op beide muisknoppen duwt, voer je een scrolwiel-klik uit. Als je de knoppen ingedrukt houdt, scrol je met de bal.

De Contour RollerMouse ligt in het midden net voor je toetsenbord. Daardoor is de weg tussen je muis en toetsenbord minimaal. Er zijn verschillende versies, waaronder uitvoeringen met een touchpad. De RollerMouse Red plus wireless, zoals de muis officieel heet, bestaat uit een brede, gepolsterde polssteun, waar een klikbare en te verschuiven rol op vast zit. Door deze van voren naar achter te rollen of te verschuiven verplaats je de muisaanwijzer. Daar komen nog extra toetsen, een scrolwiel en een DPI-­schakelaar bij, die ook de stevigheid instelt van het klikken van de rol.

De rol bedien je met je duimen, zodat de rest van je vingers op het toetsenbord kunnen blijven liggen. Je andere hand kan eventueel de overige toetsen voor zijn rekening nemen.
Het duurt al met al wel even voor je aan dit invoerapparaat gewend bent. Omdat je je handen niet van het toetsenbord hoeft te halen, bewegen je pols en je arm echter nauwelijks en beweegt je onderarm dus ook niet zijwaarts. En je zit continu precies recht voor je toetsenbord.

Het apparaat zit degelijk in elkaar, we kunnen er eigenlijk weinig negatieve dingen over zeggen. Wel stoot de rol af en toe tegen het eind van de geleider, waardoor de muisaanwijzer dan blijft hangen.

Verticale muizen zoals deze Evoluent VerticalMouse C Right Wireless zijn een makkelijke en betaalbare eerste stap in de wereld van meer ergonomisch werken. Deze versie maakt via een dongle draadloos contact met je pc. Hij is alleen voor rechtshandigen. Andere modellen bieden linkshandige versies, een bekabelde verbinding of verschillende groottes.

Laat je arm eens ontspannen op tafel rusten: je merkt dat je hand dan de neiging heeft om wat zijwaarts naar buiten te gaan liggen. Door de verticale muis blijft je onderarm in een rechte lijn en hebben je schouder en torso een meer ontspannen houding. Je pols schuift dan niet over het bureau en zit niet in een knik.

Daardoor worden klachten zoals carpaal-tunnel-syndroom en ontstoken pezen voorkomen. Maar de muis staat wel links of rechts van je toetsenbord, dus je arm moet uitgestrekt worden om hem te bedienen.

Je hand ligt bij de VerticalMouse C dan vrijwel compleet in een hoek van 90 graden op je bureau. Je wijs- middel- en ringvinger liggen daarbij op de drie muisknoppen. Het scrolwiel is goed bereikbaar, maar is niet klikbaar. Dubbelklikken regel je via de middelste muisknop. Bij de inkeping voor je duim zitten nog twee extra knoppen.

Het gebogen toetsvlak van de Microsoft Sculpt Ergonomic zorgt ervoor dat je handen in een natuurlijke houding op het toetsenbord liggen. Net als bij de verticale muizen zoals die links hiernaast hoef je je onderarmen dan minder te draaien. De hoek van de welving is echter niet in te stellen.

Bij de Sculpt Ergonomic is het toetsveld ook nog eens in twee delen gehakt. De helften staan daarbij in een (helaas) vaste hoek van 20 graden ten opzichte van elkaar.  De polssteun zorgt voor wat meer comfort, maar is niet afneembaar. Met de meegeleverde magnetische wedge kun je het toetsenbord aan de voorkant wat omhoog zetten, zodat je polsen tijdens het typen niet onnatuurlijk naar boven knikken.

Er is geen cijferblok, waardoor de weg naar de muis wat korter is dan normaal. Dat is lekker prettig voor je schouders, waardoor je meer ontspannen kunt werken. Via een draadloze 2,4GHz-verbinding koppel je het toetsenbord aan de pc. De dongle wordt meegeleverd. In de desktopset krijg je naast het toetsenbord zowel een kleine verticale muis als een draadloos cijferblok erbij.
Het toetsenbord is verder grotendeels standaard, afgezien van de verticale Delete-­toets en het in elkaar gedrukte navigatie-­blok.

De twee delen van dit gebroken toetsenbord plaats je naar eigen voorkeur op je bureau. De hoek en de afstand kun je geheel op je eigen lichaam afstemmen. Dat zorgt voor ontspannen onder­armen. Vooral als je wat bredere schouders hebt, is dat wel erg comfor­tabel. Een duidelijk nadeel is dat je wel gedwongen bent om netjes met 10 vingers blind te typen.

Hij wordt geleverd met een polssteun met gelvulling. Daar zitten stelvoetjes aan. Zo regel je dat het toetsenbord naar binnen, achteren of naar voren staat om hem nog beter aan je eigen voorkeuren aan te passen. De twee delen zitten gekoppeld via een fabrikant-eigen kabel. Aan de rechterkant zit een USB 2.0-hub met drie poorten ingebouwd.

De lay-out van de Ergo Pro heeft enkele handige extra’s. De linkerrand bevat toetsen voor undo, cut, copy, paste en de functietoets. Na een korte gewenningsperiode ga je die toetsen erg waarderen. Het Home-blok zit op een vreemde plek aan de rechter onderkant, links van de pijltjestoetsen. Maar ook daarvoor geldt dat je er ongetwijfeld snel aan went en het dan bijzonder handig werkt. Rechts naast de Enter-toets zit meteen de rand, dus je muis ligt ergonomisch dicht naast je toetsenbord. Matias biedt ook een toetsenbord met specifieke Mac-toetsen.

Toetsenborden zonder cijferblok hebben vaak de aanduiding TKL, wat tenkeyless betekent. Ze zijn ergonomischer als je met een normale muis werkt, want die ligt dan prettig dichter bij je toetsenbord. Daardoor hoef je je arm minder te bewegen tijdens het wisselen en hoeft je arm ook minder te draaien.

Het toetsenbord is in wit uitgevoerd en heeft hoge, verlichte toetsen. De keycaps zitten geplaatst op mechanische Razer-switches, die bij een druk van 45 gram voelbaar en stil aangrijpen. Je krijgt er ook nog rubberen ringetjes bij om het toetsenbord stiller te maken.
Met de Synapse-software kun je macro’s opnemen en de overige instellingen regelen. Gezien de vrij hoge toetsen is een polssteun aan te raden, maar die wordt niet meegeleverd.

TKL-toetsenborden zijn in zeer veel verschillende uitvoeringen verkrijgbaar. Je hoeft er niet per se de 100 euro voor op tafel te leggen die dit modelkost. Het woord Mercury in de naam staat voor de lichte uitvoering, maar er is ook een zwarte variant. Wel is een wit toetsenbord met zwarte opdruk het rustigst voor je ogen vanwege het contrast. Afgezien van het ontbrekende cijfer­blok en de mechanische schakelaars heeft het toetsenbord geen ergonomische features.