Windows herstellen – zo maak je een rescue-systeem op een usb-stick

Met deze stappen maak je een rescue systeem op een usb-stick voor Windows, gevuld met allerlei handige tools. Met c’t-rescue-Windows kun je opstartproblemen verhelpen, virussen opsporen, bestanden redden, wachtwoorden resetten of een harde schijf klonen naar een nieuwe ssd. Het bouwpakket kan nu niet alleen Windows 10 maar ook Windows 11 als basis gebruiken, waardoor extra stuurprogramma’s voor de huidige hardware beschikbaar zijn. Volg deze stappen om de usb-stick met Windows te maken.

Het is soms handig om snel een opstart­bare usb-stick met Windows bij de hand te hebben, bijvoorbeeld om een geïnfecteerde pc bij vrienden te desinfecteren of voor het herstellen van je eigen Windows als er iets dwarsligt. Volg de stappen hieronder om zelf zo’n usb-stick te maken.

De Windows-rescue usb-stick – inleiding

Het op Windows gebaseerde rescue-systeem dat we hebben samengesteld, wordt regelmatig vernieuwd. Er komt bijgewerkte software in, zoals virusscanners met nieuwe handtekeningen. We kunnen c’t-rescue-Windows alleen in de vorm van een bouwpakket aanbieden, want Microsoft biedt helaas geen licenties voor de Windows PE-versie die als basis wordt gebruikt.

Je hebt een usb-stick nodig van minimaal 4 GB groot. Voor het maken van de stick heb je 15 GB vrije ruimte op je schijf nodig, daarnaast moet je het nodige downloaden.

Stap 1: voorbereidingen voor rescue-Windows

Ontvang gratis meer reddingslijnen en workshops voor Windows!

Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Om het bouwproces te starten, moet je PEBakery via ‘Map met Windows-installatiebestanden selecteren’ vertellen waar de bestanden van een geschikte Windows-datadrager zich bevinden. De geselecteerde schijf verschijnt dan naast die knop. Een klik op Build start het proces.

Stap 2: starten met het bouwproces van Windows-rescue

Voor het schrijven naar een usb-stick bevat het bouwpakket het programma Rufus. Dat wordt gestart wanneer je in PEBakery klikt op ‘ISO op usb-stick zetten’ na het selecteren van ‘Create ISO’. Je kunt het beste eerst de usb-stick aansluiten.

Stap 3: op een usb-stick zetten

Rufus selecteert zelf de juiste instellingen. Controleer of de juiste usb-stick als station geselecteerd is. Als je op STARTEN klikt, zal het programma alle gegevens op de usb-stick verwijderen en het rescuesysteem erop zetten. Als dat succesvol wordt afgesloten, is de balk helemaal groen.

Windows-rescue usb-stick of iso

De gemaakte ISO’s van zo’n 2 GB groot kunnen op een optisch medium worden gebrand en daarvan worden opgestart. Het nadeel daarvan: sommige programma’s van het rescue-systeem proberen naar hun programmamap te schrijven, en aangezien dat niet lukt met een alleen-lezen-medium, krijg je in dergelijke gevallen foutmeldingen.

Usb-stick gebruiken

We raden daarom aan om het rescue-systeem op een usb-stick te zetten en hebben alleen die variant ook uitgebreid getest. De usb-stick heeft ten minste 4 GB opslagruimte nodig, maar meer is altijd handig als je opslagruimte nodig hebt voor gegevensherstel.

Gebruik voor de zekerheid merkartikelen, een betrouwbare usb-stick – goedkope usb-sticks zijn zelden lang bestand tegen de belasting van een rescue-systeem. Probeer bij problemen zonder meer eens andere usb-stick.

Als het ergens misloopt, kun je uitgebreide informatie krijgen door in PEBakery bij Settings het debug-level op Production te zetten.

Probleemoplossing

Bij mogelijke problemen kun je een kijkje nemen in de logbestanden. Het bouwpakket exporteert dergelijke logbestanden aan het eind van het bouwproces als je dat wilt.

We geven ook een overzicht van de programma’s in het bouwpakket die valse alarmen kunnen veroorzaken bij beveiligingssoftware. Dat kan gebeuren bij het uitpakken van het bouwpakket en ook bij het uitvoeren ervan. Daarom raden we aan een uitzondering te defini­ëren.

Als dergelijke software tussenbeide komt, zorgt dat er vaak voor dat het bouwproces hapert of dat je een usb-stick krijgt die niet werkt. Met het overzicht kun je dergelijke alarmen classificeren en de risico’s inschatten.

Failed Downloading

Als je een foutmelding krijgt in de vorm van

Aria2c Return: 3 – A resource was not found. (Echo,#1,Warn) (Line 520) |-> Referenced script [Macro] (Win10XPE\Macro.script) [Warning] Exit – Failed Downloading http://multicommander.com/files/updates/MultiCommander_x64_Portable_(11.5.2842).zip

dan betekent dit dat het betreffende bestand niet meer beschikbaar is – bijvoorbeeld omdat er een nieuwere versie van is. Dat heeft voor de werking van c’t-rescue-Windows geen gevolgen, maar je kunt dat programma (in dit geval MultiCommander) dan niet gebruiken.

Dat is op te lossen door de bestandsnaam in het betreffende script te vervangen door de nieuwe versie. In dit geval moet je in het script ctrescue\Projects\MyPlugins\Apps\Programmas\MultiCommander_XPE.Script het versienummer 11.5.2842 vervangen door 11.6.2845 en de iso dan opnieuw laten maken.

Opnieuw beginnen bij grote fouten

In het algemeen geldt: bij grote fouten, zoals een virusalarm of een pc-crash tijdens het bouwen, moet je de bouwmap leeg maken, het bouwpakket opnieuw uitpakken en van ­voren af aan beginnen.

Elke poging om een mogelijk beschadigd bouwpakket te gebruiken zal meer problemen veroorzaken dan tijd besparen.

Als je daarentegen met succes een build hebt uitgevoerd, maar wellicht afzonderlijke instellingen wilt wijzigen, is dat mogelijk. Ook het pas later op een usb-stick zetten is geen probleem, zolang de build-directory maar intact is.

32-bit en 64-bit versies

Er is één uitzondering: als je zowel 32- als 64-bit versies van het rescue-systeem wilt bouwen, moet je ze eigen mappen geven, zoals C:\rescue32 en C:\rescue64.

Als alternatief kun je de map legen voordat je een andere versie bouwt en de kit daar opnieuw uitpakken – het alleen wijzigen van de Windows-versie die voor het bouwen gebruikt moet worden is niet genoeg voor omschakelen tussen een 32- en 64-bit build.

De toegevoegde virus­scanner, de offline versie van Microsoft Defender, kan in de 32-bit versie alleen Windows-schijven scannen waar een 32-bit installatie op staat, en het 64-bit rescue-­systeem kan alleen 64-bit installaties scannen. Eventueel maak je er twee.

We wensen je veel succes met het bouwproces en mogelijke rescue-situaties – maar we hopen natuurlijk dat je het rescue-systeem in de praktijk zo min mogelijk nodig hebt. Uitgebreidere informatie over en tips voor het rescue-systeem staan in c’t magazine 4/2022.

(informatie afkomstig uit het artikel van Stephan Bäcker, Peter Siering en Noud van Kruysbergen, c’t magazine 4/2022, p. 34)