Zelf mini-pc samenstellen – zo bouw je een krachtige, stille computer

Een mini-pc samenstellen is niet moeilijk, maar om een krachtige, stille en zuinige mini-computer te bouwen moet je de juiste onderdelen kiezen. Lees meer over dit bouwvoorstel en hoe je de mini-pc nog stiller kunt maken.

Bij een voordelige mini-pc voor dage­lijkse taken heb je genoeg aan een Pentium Gold G6405 (zie c’t 3/2022), maar wil je sneller fotobewerken, programmeerprojecten of 3D renderen, dan heb je een krachtigere mini-computer nodig.

In dit bouwvoorstel voor een mini-pc lees je waarom de Core i5 een goede keus is, welke onderdelen je kunt gebruiken en hoe je de mini-pc nog stiller maakt. Een onderdelenlijst staat op het eind.

Mini-pc met Core i5-11400

De genoemde Pentium Gold G6405 is een zuinige dualcore-cpu, maar veel minder krachtig. Bij taken als foto- en videobewerking, maar ook programmeerprojecten of 3D-renderen moet je (veel) geduld hebben.

Voor een merkbare sprong voorwaarts in prestaties kozen we de Core i5-11400 met zes cores voor onge­veer 180 euro in de boxed-versie met 3 jaar garantie. De processor mag 65 watt verbruiken bij continue belasting.
Let op: koop niet per ongeluk de versie met de F in de aanduiding, want die heeft geen geïntegreerde grafische unit en een aparte grafische kaart inbouwen in de mini-pc gaat niet lukken.

De geïntegreerde graphics van de i5-11400 zijn ook veel moderner dan die van de Pentium en sturen bijvoorbeeld ook 4K-schermen via HDMI aan op een prettige 60 Hz. Boven­dien heeft hij een geïntegreerde AV1-decoder die de processor ontlast van de rekenintensieve video­formaten die sommige streamingdiensten gebruiken voor films en series met een hoge resolutie.

De 3D-prestaties van de geïntegreerde Xe-graphics zijn meer dan twee keer zo hoog als die van de Pentium, maar zijn maximaal voldoende voor visueel bescheiden spelletjes op een lager detailniveau.

Krachtige, snelle mini-pc: prestaties vergeleken

De processor heeft niet alleen drie keer zoveel kernen en hogere kloksnelheden dan de Pentium Gold in de turboboost, maar dankzij de modernere Cypress Cove-microarchitectuur zijn ze zelfs bij dezelfde kloksnelheid sneller.

In tegenstelling tot de Pentium bieden ze ook de instructiesetuitbreidingen AVX2 en AVX-512F, die extra prestaties opleveren in sommige render- en video­­bewerkingsprogramma’s en ook de vervelende wacht­tijden verder verminderen:

• Bij Cinebench R23 stegen de singlethreaded-prestaties met 41 procent van 994 naar 1403 punten. Als de renderer alle cores mocht belasten, ging dat met maar liefst 245 procent omhoog van 2614 naar 9204 punten.
• Het verschil was ook merkbaar bij kantoorwerk met meer veeleisende taken. De kantoorbenchmark Bapco Sysmark 25 steeg in dezelfde mate als de ST-waarde in Cinebench, van 943 tot 1464.

Met een Core i-11000 is ook het M.2-slot aan de achterkant te gebruiken voor ssd’s met PCIe 4.0-snelheid, maar ondersteuning voor de VGA-uitgang valt weg.

De nog snellere Core i-12000 past niet in deze Deskmini-versie. De nieuwe versie met de B660-chipset is nog niet beschikbaar.

Ontvang gratis informatie en tips over (mini-)pc’s bouwen, schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Mini-pc samenstellen – energieverbruik, RAM en verbeteringen

De Core i5 verbruikt meer energie dan de Pentium. Zelfs idle komt hij gek genoeg uit op 11 in plaats van 8 watt en onder continue cpu-belasting stijgt het verbruik van 44 naar 89 watt. Tijdens de 28 seconden durende turbofase kan de Core i5-11400 zelfs 154 watt verbruiken. Omdat Asrock slechts een 120W-voeding levert, is er een verstandige limiet van 90 watt voor de 11400 in het BIOS toegepast.

Die limiet is op te heffen als je wilt, maar een helptekst wijst erop dat er dan een voeding van 180 watt nodig is. Als je dat advies negeert en de Deskmini volledig belast zonder de 90W-limiet, schakelt de computer uit.

Hoewel de Core i5-11400 met DDR4-geheugen tot 3200 MHz overweg kan, stelt de huidige UEFI-BIOS-versie 2.20 automatisch DDR4-2933 voor: misschien koos Asrock voor een eenvoudigere moeder­bordlay-out die de timings voor DDR4-3200 niet stabiel voor elkaar krijgt. Het langzamere geheugen kost echter weinig aan prestaties.

Verbeteringen: mini-pc stiller maken

Vanwege de hogere restwarmte gingen we een stapje verder met de cpu-koeler en kozen we voor de Noctua NH-L9i van 45 euro. Stevig vast­geschroefd aan het moederbord, koelde hij de cpu betrouwbaar tot 74 graden onder volle belasting, maar was de ventilator irritant luid met standaard meer dan 2000 rondjes per minuut, en de bijgeleverde silent-­adapter verminderde de koelreserves te veel.

De spanningsomvormers (wit gebied) werden voor de aanpassingen bijzonder warm.

Door de beperkte snelheid werden de spanningsomvormers in de kleine kast meer dan 110 graden warm! Daarom paste we deze verbeteringen toe:

• We hebben de koeler eerst 90 graden gedraaid, zodat de luchtstroom van de open koel­ribben naar het I/O-panel en de daar gesoldeerde spannings­omvormers kon lopen.
• Daarnaast hebben we de NAFD1-fan duct-kit gemonteerd, ook uit de koker van Noctua, die schuimdelen gebruikt om een luchttunnel te creëren van het zijpaneel direct naar de fan.
• Met een aangepast profiel in de BIOS-set-up (deze BIOS-instellingen), kregen we de gepimpte mini-pc lekker stil, zelfs onder volledige belasting.

Met 0,4 sone is de mini-pc na deze aanpassingen alleen hoorbaar in een zeer stille omgeving. Idle is de kleine pc bijna onhoorbaar (<0,1 sone). Tussen haakjes: zonder de kunstmatige luchttunnel (NAFD1) verdubbelt de hoeveelheid herrie tot 0,8 sone.

Mini-pc samenstellen – kosten en conclusie

De krachtige Core i5 tovert de Asrock Desk­mini H470 om in een kleine krachtpatser. De kosten voor processor plus koeler zijn wel ruim het dubbele van het Pentium-bouwvoorstel (circa 85 euro versus ruim 200 euro). De luchttunnel voor een nog stillere werking kost nog eens 13 euro extra.

Ondanks de turbothrottle van de voeding en het afgeremde DDR4-geheugen krijg je wel meer dan een verdubbeling qua prestaties van de mini-pc, zonder er een ronkende kubus van te maken. Zonder losse grafische kaart mist hij wel de performance voor zware 3D-games.

Maar uiteindelijk gaan klein, stil en krachtig hand in hand in dit bouwvoorstel.

(Deze informatie is afkomstig uit het artikel in c’t 5, 2022, pagina 128, van Carsten Spille en Alieke van Sommeren)