Een stille, zuinige en compacte pc die op Windows 11 draait klinkt als muziek in de oren. Maar wat als deze een ARM-cpu heeft en de prijs hoog is? In deze review bekijken we de Windows Dev Kit 2023 van Microsoft, die bedoeld is om deze situatie te verbeteren.
De Windows Dev Kit is ontworpen voor ontwikkelaars die Windows-programma’s schrijven met ARM-code. Maar je kunt hem natuurlijk ook gewoon als alledaagse computer gebruiken, en zo hebben we hem getest.
Op het eerste gezicht ziet de mini-pc er aantrekkelijk uit: de hoogwaardige behuizing oogt chique en is compacter dan een Mac Mini. Maar in plaats van een ingebouwde voeding, wordt de mini-pc van Microsoftgeleverd met een aparte voeding van 90 watt. Deze lijkt te groot, omdat een zwakkere 60 watt voldoende zou zijn.
Het hoofdgeheugen is behoorlijk ruim met zo’n 32 GB. De snelle 512 GB SSD, in het kleine M.2 2230-formaat, is gemakkelijk te vervangen. De interfaces zijn voldoende voor het beoogde doel, met twee USB-C- en drie USB-A-aansluitingen die elk tot 10 Gbit/s verzenden (USB 3.2 Gen 2), evenals Ethernet, WLAN en mini-displayport (mDP). Één of twee schermen kunnen worden aangesloten via mDP en USB-C, met resoluties tot 4K en 60 Hz.
Kopers van de Microsoft Dev Kit 2023 zullen het moeten doen zonder USB4, Thunderbolt, analoge audioverbindingen en kaartlezers, die alleen bestaan in de x86-wereld.
De mini pc is erg zuinig met 3,2 watt in idle (zonder Ethernet), maar zelfs x86-computers zoals de Intel NUC 12 Pro hebben nauwelijks meer nodig. Onder volle belasting bleef de ventilator redelijk stil en gaf ons meetapparaat een maximum van 40 watt aan.
Windows-laptops met Snapdragons zijn altijd zonder ventilator geweest. Hoewel 40 watt onder volledige belasting beduidend minder is dan wat mini-pc’s met huidige Core i- of Ryzen-processors nodig hebben, is het ongeveer 30 procent meer dan mini-pc’s met een Celeron N of Pentium N of een Apple Mac mini met een M1-chip, die elk ongeveer 30 watt aan stroom verbruiken op volle kracht.
De Microft Windows Dev Kit 2023 voelt snel aan met Windows-programma’s die geoptimaliseerd zijn voor ARM-CPU’s. Helaas zijn er momenteel nog maar heel weinig van deze programma’s beschikbaar, en veel daarvan zijn van Microsoft zelf, zoals de browser Edge, Office en de videoconferentiesoftware Teams. Er is echter ook een Zoom-client met ARM-code beschikbaar.
Er waren wat bugs, zoals kleine displayfouten en usb-ssd’s die niet op alle poorten werden herkend. Ze werkten beter via USB-A dan USB-C. Het meten van het verbruik van de cpu en gpu bij belasting tegelijkertijd zorgde voor crashes. Hoewel de meeste dingen werken, zijn er te veel nadelen voor dagelijks gebruik.
De Windows Dev Kit 2023 van Microsoft is een stijlvolle mini pc die doorgaans fluisterstil blijft. Helaas bevestigt de test dat Windows op ARM-hardware niet kan inspireren. Er zijn te veel nadelen, zoals langzamere prestaties dan goedkopere x86-technologie, slechts iets zuiniger, tragere interfaces, ontbrekende stuurprogramma’s en onvolledige compatibiliteit met x86-software.
Microsoft wil het apparaat vooral verkopen aan ontwikkelaars die er voor ARM geoptimaliseerde Windows-software op moeten programmeren. De kans dat Windows op ARM binnenkort wijdverbreid wordt, is echter vrij klein.
+ Slank design
– (Nog) weinig meerwaarde
– Verplicht verbinden via ethernet
Microsoft Windows Dev Kit 2023 specificaties | |
| Fabrikant | Microsoft |
Processor / kernen | Qualcomm Snapdragon 8cx Gen 3 / 4 Cortex-X1 + 4 Cortex-A78 |
Geheugen | 32 GB LPDDR4X (vast) |
| SSD | Kioxia BG4 512 GB (M.2 2230/PCIe 3.0 x4) |
| Aansluitingen | 1 x mini-DP, 3 x USB-A 10 Gbit/s, 1 x LAN, 2 x USB-C 10 Gbit/s, power |
| Shoplink en prijs | Microsoft, circa 600 dollar (exclusief invoerkosten) |
(Deze informatie is afkomstig uit c’t magazine)
Meer van zulke hardware reviews? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
In deze review werpen we een blik op de Suprim Liquid X RTX 4090 van MSI. Dit is het beste model van het merk en is tegelijkertijd ook de meest compac...
De ROG Delta S is het topmodel in de Delta lijn van gaming headsets en gemaakt voor games, maar je kunt ook naar muziek luisteren of ermee videobellen...
