De Ryzen 7000 processors van AMD zijn 30 augustus officieel gepresenteerd en moeten vanaf 27 september beschikbaar zijn. Behalve dat ze DDR5 vereisen, zijn er mooie (en minder mooie) veranderingen. Wat kun je verwachten met Ryzen 7000?
De eerste generatie cpu’s voor het nieuwe AM5-platform van AMD staat voor de deur. De Ryzen 7000 blinkt uit door een hoge energie-efficiëntie, als de door AMD gepresenteerde waarden juist zijn.
Er is nog meer nieuws te melden bij de Ryzen 7000-serie.
Vier Ryzen 7000 processors beschikbaar
AMD heeft de eerste vier processors van de Ryzen 7000-serie gepresenteerd die vanaf 27 september beschikbaar moeten zijn. De prijzen beginnen bij 299 Amerikaanse dollar plus belastingen.
Prijzen in Nederland beginnen ongeveer bij 360 euro voor de zes-core Ryzen 5 7600X en het duurste model is de zestien-core Ryzen 9 7950X met een geschatte 740 euro, afhankelijk ook van valutakoersontwikkelingen. Daartussenin zitten, net als voorheen, acht- en twaalf-core modellen.
AMD verkoopt de vier cpu’s zonder bijbehorende koeler. Kopers kunnen AM4-koelers gebruiken. (bron: AMD)
Ryzen 7000 moederborden en chipsets
Degenen die geïnteresseerd zijn in een van de nieuwe Ryzen 7000-processors, zullen echter iets dieper in de buidel moeten tasten. Naast de cpu moet er namelijk ook een nieuw moederbord komen met de AM5 CPU-socket.
Ryzen 7000 vereist ook het nieuwe DDR5-geheugen. De duurdere moederborden met X670-chipset moeten vanaf 27 september verkrijgbaar zijn, de goedkopere B650 modellen vanaf oktober. Voor de laatste verwacht AMD prijzen vanaf 150 euro.
Vernieuwde processor-architectuur
AMD laat TSMC de Ryzen 7000 produceren met de nieuwe 5-nanometer technologie (N5), net als in de vorige Zen-generaties ook met chiplet-technologie. Ze halen echter aanzienlijk hogere kloksnelheden, tot 5,7 GHz in Turbo.
AMD heeft de architectuur herzien, door elke Zen 4 core een level 2-cache te geven die twee keer zo groot is (1 MB) en door de AVX-512(F) instructieset-uitbreiding te integreren.
De verbeteringen van de kern zijn naar verluidt goed voor gemiddeld 13 procent meer applicatieprestaties per klok, variërend van plus 1 tot plus 39 procent.
Ryzen 7000 sneller dan Core i-12000
Vergeleken met de voorganger, de Ryzen 5000, hebben de nieuwe 7000’s naar verluidt bijna 30 procent hogere gaming-prestaties en energie-efficiëntie, en 44 procent betere multithreaded prestaties.
Vergeleken met Intels Core i-12000 claimt AMD 11 procent betere gaming-prestaties, 44 procent betere multithreadingprestaties en een maar liefst 47 procent betere energie-efficiëntie. In de praktijk zal de Ryzen 7000 het ook moeten gaan opnemen tegen Intels verbeterde Core i-13000.
Hoger energieverbruik, tot vier displays en andere kenmerken
AMD verhoogt echter ook het energieverbruik om hogere klokfrequenties te bereiken. Behalve twee TDP-klassen met respectievelijk 65 en 105 watt en piekvermogens van 88 en 142 watt, is er een derde klasse voor de twaalf- en zestien-core modellen. Die zullen werken op 170 watt, dat kan oplopen tot 230 watt in normaal bedrijf.
De Ryzen 7000-processors hebben geïntegreerde grafische eenheden. AMD gaf aan dat die geen topprestaties bieden met hun twee compute units, maar ze bieden wel alle functies van de Radeon RX 6000, inclusief raytracing, moderne video-engines en AV1-decodering. Ze sturen tot vier beeldschermen aan via DisplayPort 1.4a en HDMI 2.1, maximaal drie tegelijk in 4K-resolutie. Een aparte grafische kaart is voor veel gebruikers dan ook overbodig.
De geheugencontrollers zijn ontworpen voor DDR5-5200. Alle benchmarks die AMD vooraf heeft laten zien zijn echter gemaakt met overgeklokt geheugen en DDR5-6000: AMD ziet dit als de sweet spot voor de nieuwe EXPO geheugenprofielen, aangezien de interne Infinity Fabric klok hier ook op een hoge 2 GHz draait.
Vier Ryzen 7000 processors voor AM5 | ||||
| Processor | Ryzen 9 7950X | Ryzen 9 7900X | Ryzen 7 7700X | Ryzen 5 7600X |
| Cores | 16 + SMT | 12 + SMT | 8 + SMT | 6 + SMT |
| Basis klokfrequentie | 4,5 GHz | 4,7 GHz | 4,5 GHz | 4,7 GHz |
| Turbo-Takt | 5,7 GHz | 5,6 GHz | 5,4 GHz | 5,3 GHz |
| L2-Cache | 16 × 1 MB | 12 × 1 MB | 8 × 1 MB | 6 × 1 MB |
| L3-Cache | 64 MB | 64 MB | 32 MB | 32 MB |
| Geïntegreerde graphics | RDNA2 | RDNA2 | RDNA2 | RDNA2 |
| TDP / PPT | 170 / 230 W | 170 / 230 W | 105 / 142 W | 105 / 142 W |
| RAM | DDR5-5200 | DDR5-5200 | DDR5-5200 | DDR5-5200 |
| Adviesprijzen AMD | $ 699 | $ 549 | $ 399 | $ 299 |
Twee chipsets, met PCIe 5.0
Voor AM5 zullen er in eerste instantie twee chipsets zijn: X670 en B650, beide bovendien met een Extreme (E) variant.
Ze zijn allemaal geschikt voor overklokken en bieden PCIe 5.0 voor M.2-modules zoals ssd’s.
Een slot voor de grafische kaart met PCIe 5.0 is alleen verplicht voor de X670 Extreme. Bij de andere chipsets is het optioneel en bij de B650 mag zelfs het M.2-slot een tragere PCIe-versie gebruiken.
Een uitvoerige test van de nieuwe Ryzen-processors (codenaam Raphael, Zen 4, TSMC N5) komt aan bod in een volgende editie van c’t.
(Carsten Spille en Marco den Teuling, c’t magazine)
Er is inmiddels ook een dertiende Intel generatie die er weer aankomt, en die was weer beter dan de voorgaande AMD processorserie. Ik blijf bij Intel. Hun ontwerp kan geld besparen. Hun pins zitten in het socket. Dat is voor mij persoonlijk om goede redenen het belangrijkst, want het geld groeit me niet op de rug. Intel heeft qua ontwerp voor de klant een moderner ontwerp, zeer practisch. Als je zelf met koelpasta werkt, kan het aan de verkeerde kant van de processor, bij AMD tussen de pins, terechtkomen. Bij Intel niet, je maakt het dan zelf schoon. Het moederbord,… Lees verder »
Ik zie dat je nul onderzoek hebt gedaan naar de AM5 en dat is wel jammer.
De AM5 architectuur is namelijk LGA en niet PGA. Zou fijn als als je niet dit soort onzin verspreid.