Intel Core i9-12900K vs AMD Ryzen 9 5950x – processors vergeleken

Marco den Teuling
5

We hebben de Intel Core i9 12900K vergeleken met AMDs AM4-topmodel, de Ryzen 9 5950X. Intels Core i-12000-cpu’s Alder Lake slaan op veel gebieden nieuwe wegen in: ze zijn de eerste met een hybride ontwerp van snelle plus efficiënte kernen, DDR5 RAM en PCI Express 5.0. In combinatie met moderne productietechnologie gaat Intel de Ryzen 5000-serie van AMD bijna overal voorbij qua prestaties en mogelijkheden. Zoals onze test laat zien, lukt Intel dat echter deels door een hoog energieverbruik.


intel 12900k ryzen 5950x


De veranderingen bij de Intel Core i-12000 serie

In vier artikelen behandelen we de afzonderlijke veranderingen en verbeteringen:

De review van de Ryzen 9 vind je hier: Ryzen 9 5900X en 5950X

12e generatie van Intel Core i-processors

In plaats van een complete serie van goedkope kantoor-cpu’s tot dure high-end modellen, lanceert ­Intel zijn 12e generatie Core i-processors in fasen.

De koplopers zijn het topmodel Core i9 12900K met 8+8 kernen voor ruim 700 euro, de Core i7-12700K met 8+4 voor ruim 450 euro en de 6+4 Core i5-12600K voor 330 euro.

Van die overklokbare processors voor hardwareliefhebbers hebben we de snelste Alder-Lake-processor en de relatief goedkope Core i5 getest.

De nieuwe cpu-generatie van Intel vereist ook nieuwe moederborden met de LGA1700-socket. Die bevat meer dan 500 contacten meer dan de vorige LGA1200, onder andere vanwege het nieuwe DDR5-geheugentype.

Daarom zijn moederborden met een chipset uit de 600-serie noodzakelijk. In eerste instantie echter zullen voor de krachtige Core i-12000-processors alleen moederborden met de high-end Z690-chipset beschikbaar zijn. Daarna volgen naast de lager geprijsde cpu’s ook andere chipsets.


Ontvang meer informatie over de nieuwste processors!

Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Ontvang elke week het laatste IT-nieuws, de handigste tips en speciale aanbiedingen.

Intel chiplet-ontwerp

In tegenstelling tot AMD’s Ryzen 5000X-processors met chiplet-ontwerp, blijft Intel voor Alder Lake gebruikmaken van een monolithische halfgeleider-die met een oppervlakte van 209 mm2, vervaardigd in 10 nano­metertechnologie (ook wel Intel 7 genoemd).

Moderne processors moeten hoge single- en multi­threading prestaties combineren om concurrerend te zijn. Fabrikanten bereiken het eerste punt door hoge kloksnelheden en kernen met veel parallelle een­heden en grote cachegeheugens, die echter veel ruimte op de chip in beslag nemen.

Voor multithreading zijn veel kernen nodig, met grote chips als gevolg. Terwijl AMD dit probleem oplost met chiplets, kiest Intel met Alder Lake voor een andere aanpak.

Kernen Core i9 12900K

Voor hoge singlethreading-prestaties zijn er nog steeds ­grote kernen, maar niet meer dan acht. Voor hoge multi­threading-prestaties zorgen zwakkere, maar veel kleinere efficiency-cores.

Hiervan passen er aanzienlijk meer op hetzelfde oppervlak. Bij onze metingen rekent een E-core van de Core i9-12900K op zijn maximale kloksnelheid van 3,9 GHz in de renderbenchmark ­Cinebench R23 ongeveer half zo snel als een P-core op 5,2 GHz.

Maar omdat er ongeveer 3,3 E-kernen op het die-oppervlak van een P-core passen, levert het efficiëntere ontwerp per oppervlak een 1,6 maal betere performance bij multithreading.

Nek-aan-nekrace Intel 12900k vs Ryzen 5950x

Het belangrijkste: Intels hybride ontwerp werkt en overtroeft AMD’s AM4-topmodel, de Ryzen 9 5950X, met een paar uitzonderingen bij single- en multi­threading.

Dankzij de extreem krachtige P-kernen werkt dit bijzonder goed onder belasting met maar één thread, wat vooral belangrijk is bij kantoortoepassingen, maar ook bij veel games.

In de renderbenchmark Cinebench R23 is de Core i9-12900K dankzij zijn maximale turbo van 5,2 GHz de eerste cpu ooit die de grens van 2000 punten passeert.

Dat is een voorsprong van meer dan 20 procent ten opzichte van concurrent Ryzen en de vorige Core i9-11900K.

Als alle 24 threads, dus de 8 P-kernen met SMT en de 8 E-kernen op volle toeren draaien, is de voorsprong nog krap zeven procent ten opzichte van AMD’s 16-core met 32 threads.

De toename ten opzichte van het acht-core topmodel van de 11e Core i-generatie is veel groter, namelijk maar liefst 80 procent. In het renderprogramma Blender blijft Ryzen echter aan de leiding met een voorsprong van 7 procent.

Dat is waarschijnlijk te danken aan het feit dat de 16 Zen 3-kernen sneller zijn, vooral in floatingpoint-berekeningen, dan de mix van snelle en langzame kernen in Alder Lake, want de Ryzen 9 5950X scoort ook ruim 30 procent ­beter in de Flops-benchmark.


Benchmarks en energieverbruik intel 12900k & ryzen 5950x


Integer units Intel 12900k vs Ryzen 5950x

De Core i9-12900K wint de strijd bij toepassingen waarbij vooral de integer units nodig zijn. Dat geldt voor het comprimeren van gegevens met 7-Zip, videocodering met Handbrake en de kantoorbenchmark Sysmark 25.

Daar biedt ook de hogere overdrachtssnelheid van DDR5-RAM voordelen. Bij 7-Zip zorgt de nieuwe geheugentechnologie voor een snelheidsverhoging van bijna 50 procent. Bij 3D-games zijn de prestatieverschillen tussen DDR4 en DDR5 en tussen AMD en Intel kleiner.

Bij wijze van test hebben we Windows 10 geïnstalleerd, om na te gaan hoe de Alder-Lake-processors zich gedragen wanneer de thread-director niet actief is.

Bij toepassingen die één of alle kernen volledig benutten, zijn er geen significante verschillen, omdat er dan niets hoeft te worden verdeeld. Bij Handbrake is er echter een enorme terugval in prestaties omdat de video-encoder alleen op de langzamere E-cores draait.

Het lagere prijssegment

In het lagere prijssegment kan de 6+4 Core i5-12600K de 70 euro duurdere Ryzen 7 5800X met acht cores in alle disciplines op zijn plaats zetten. Het duel is ook interessant omdat beide cpu’s ruwweg dezelfde vermogenslimiet hebben van respectievelijk 150 en 142 watt.

Wat betreft efficiëntie scoort de laag­geprijsde Alder Lake beter dan de Zen 3-chip, met 87 Cine­bench-punten per watt tegenover 77,2 CB/W. De verhouding is omgekeerd bij de twee high-end processors.

Omdat de Core i9-12900K maximaal 241 watt mag verbruiken, is zijn efficiëntie slechts 91 Cine­bench-punten per watt, terwijl AMD’s 16-core processor een zeer goede 142 CB/W voor elkaar krijgt.

Intel heeft waarschijnlijk bewust de MTP en de daaruit resulterende kernspanning zo hoog mogelijk gekozen om de Ryzen 9 5950X hoe dan ook te overtroeven.

Conclusie Intel 12900k vs Ryzen 5950x

Het is verbazingwekkend hoeveel dingen Intel bij Alder Lake tegelijkertijd heeft aangepakt: nieuwe productie, hybride ontwerp voor het eerst in massaproductie, flink omgewerkte kernen, nieuwe geheugentechniek en snellere PCI Express.

Naar onze mening heeft dat zijn vruchten afgeworpen en bewijzen de Core i-12000-processors dat ze de Ryzen 5000 in veel toepassingen achter zich kunnen laten.

Aangezien ze ook nog eens 50 tot 70 euro goedkoper zijn dan hun AM4-tegenhangers, zal AMD de komende maanden waarschijnlijk zijn momenteel vrij hoge prijsniveau omlaag moeten brengen.


(Deze informatie is afkomstig uit het artikel van Christian Hirsch en Marco den Teuling. c’t 3/2022, pagina 64)


Lees meer over hardware in c't 04/2024

Meer over

Processors

Deel dit artikel

Marco den Teuling
Marco den TeulingHad als eerste eigen computer ooit een 16-bit systeem, waar van de 48 kilobyte toch echt niet ‘genoeg voor iedereen’ was. Sleutelt graag aan pc’s, van de hardware tot het uitpluizen van de BIOS-instellingen. Vindt ‘Software as a Service’ een onbedoeld ironische naamgeving.

Lees ook

CPU-gids – deel 1: desktopprocessors van AMD en Intel

Een gids in 2 delen voor desktopprocessors, van dualcore tot 64 kernen: de kenmerken, prestaties, rendement van AMD en Intel.

CPU-gids – deel 2: de test van desktopprocessors van AMD en Intel

De testresultaten van desktopprocessors, deel 2 van de gids voor de cpu: de kenmerken, prestaties, rendement van AMD en Intel.

5 Praat mee
avatar
  Abonneer  
nieuwsteoudste
Laat het mij weten wanneer er
Frits
Lezer
Frits

Ik hoef geen discussie, ik kijk naar wat goed voor mij en mijn portemonnee is. Ik zal nooit een Ryzen CPU kopen, omdat de pins op de processor zitten. Youtube filmpjes laten al de reden zien. Koop bij AMAZON een Ryzen CPU en hij komt met verbogen pins bij je thuis. Bij Intel zitten de pins al sinds lga775 op het moederbord in de socket. Ik kan er wel mee leven als Intel iets trager is dan AMD. Bij Youtube vind je een filmpje van Linus, die een kapotte AMD CPU gebruikt om een goede AMD processor met pinschade te… Lees verder »

AM111
Lezer
AM111

Vij intel zit je juist met moederborden met verbogen pinnen, ook geen garantie.

Frits
Lezer
Frits

Helemaal waar, maar als je een iets goedkoper moederbord hebt, is het voordeliger een nieuw moederbord aan te schaffen. En als er koelpasta zit aan de verkeerde kant van een Intel processor, is dat niet meteen, als je het in de gaten hebt, terug te vinden op de pins in je socket. Want daar komt die koelpasta pas te zitten, als ik die processor er zelf ingezet heb, zonder te controleren of er koelpasta op de foute kant zit. Probeer koelpasta op de verkeerde zijde bij AMD maar eens tussen de pins weg te kalen, want koelpasta kan metalen bevatten,… Lees verder »

Frits
Lezer
Frits

Even een aanvulling: ik bedoel hier Intel Pentium 3 en 4 processors met pins erop, die die militair in die goede oude tijd heeft vervangen. En daarbij is natuurlijk ook ervoor gezorgd dat er geen statische lading aanwezig is. Ondanks dat klapten er veel Intel processors kapot door statische lading, wat Intel wel, en AMD nooit opgelost heeft.

AM111
Lezer
AM111

Is ook vergeleken wat de totaalprijs is voor moederbord, processor, geheugen en voeding van beide systemen?
Dat kan onder de streep een vrij groot verschil maken.