De Core i 11e generatie van Intel (‘Tiger Lake’ genaamd) is verschenen en duikt op in de eerste laptops. De processors zijn nog steeds met hooguit vier cores verkrijgbaar, maar geïntegreerde Xe-graphics, Thunderbolt 4 en PCIe 4.0 maken veel goed. Hier vind je een overzicht van de verbeteringen en modellen.
Er staan zeven modellen van de Core i 11e generatie in de startblokken: drie Core i7-cpu’s, twee Core i5- en twee Core i3-modellen (zie tabel hieronder). De i3-versies hebben twee cores, de overige cpu’s zijn er met vier uitgerust.
Intels elfde Core-i-generatie processors (Tiger Lake) voor laptops.
Geen vaste snelheid
In tegenstelling tot voorheen krijgen ze geen nominale TDP-specificatie meer, maar alleen TDP-marges: modellen met in het typenummer een 0 voor de G verbruiken afhankelijk van het systeem tussen 7 en 15 watt. Die zitten in de bijzonder compacte BGA-package UP4 en lossen de Y-serie af. Modellen met een 5 voor de G verbruiken tussen 12 en 28 watt, wat correspondeert met de bestaande U-serie. Ze komen ook overeen met de grotere UP3-package. Samen met het TDP-margeconcept wordt er ook geen vaste basiskloksnelheid meer genoemd – die hangt eveneens af van de ingestelde TDP.
Dat lijkt misschien ongebruikelijk, maar het houdt rekening met het feit dat snelle laptops al over complexe koelsystemen beschikken en dat eerder verschenen processors – ongeacht of het om Intel of AMD gaat – ook al meer dan 15 watt gebruikten. Daarom is het waarschijnlijk dat afhankelijk van het model laptop, hetzelfde processormodel meer of minder rekenkracht kan leveren.
Prestaties Core i 11e generatie
Hoe Tiger Lake het qua prestaties gaat doen, staat nog open. Intel noemt de nieuwe generatie ’s werelds beste laptopprocessors, maar onderbouwt dat alleen met specifieke toepassingen die de AI-versnellers in Tiger Lake ondersteunen. Klassieke toepassingen die conventionele algoritmen gebruiken, zullen vermoedelijk toch sneller blijven draaien op AMD Ryzen 4000U-cpu’s die over maximaal acht cpu-kernen beschikken. We hebben de invloed van het aantal cores en prestaties bij muziek-, beeld- en videobewerking al eerder bekeken.
De in Tiger Lake geïntegreerde grafische kaart (gpu) is de eerste versie van de nieuwe Xe graphics-architectuur. Bij de G7-modellen heet die Iris Xe, bij de afgeslankte G4-varianten noemt Intel het UHD. De racegame Grid haalt met Iris Xe-graphics 60 fps. Daarmee verslaan ze AMD’s Radeon Vega 8 in de Ryzen 7 4800U, die met identieke instellingen 35 fps haalt. Bij andere getoonde benchmarks vergeleek Intel de Iris Xe alleen met de tragere voorganger Iris Plus (Ice Lake). Dus ook hier is het wachten op onafhankelijke tests om de prestaties te kunnen beoordelen.
Evo-logo
Intel heeft samen met de elfde Core i-generatie ook de tweede generatie van de premium-laptopspecificatie Project Athena gelanceerd. Laptops die aan die specificatie voldoen, zijn te herkennen aan de nieuwe Evo-sticker, die in plaats van een processorlogo op de polssteun wordt geplakt.
Laptops die voldoen aan de tweede Project Athena-specificatie zijn te herkennen aan het nieuwe Evo-logo.
Project Athena was tot nu toe nogal warrig, maar Intel heeft nu concretere vereisten: een laptop moet Wi-Fi 6 en Thunderbolt 4-ondersteuning van de cpu benutten. Dat is prettig voor gebruikers, maar een steek onder water naar AMD-laptops toe. Die moeten het vaak doen zonder Thunderbolt 4 en USB 4, hoewel ze vaak wel van Intel WiFi 6-modules zijn voorzien. Het is geen vereiste dat de vier nieuw beschikbare PCIe 4.0-lanes ook met een NVMe-ssd zijn verbonden.
Core i 11e generatie en accuduur
Intel belooft dat Evo-laptops hoge prestaties leveren, zowel op netstroom als met de accu. En ze moeten een lange accuduur hebben. In een mix van – maar niet in detail gepubliceerde – applicaties moet een Evo-laptop meer dan 9 uur bij 250 cd/m2 kunnen draaien als er een energiezuinig full-hd IPS-panel inzit. Displays met een grote kleurruimte, hogere resolutie of met een oled-panel worden hiervan uitgezonderd en mogen ook met een kortere accuduur het predicaat nog dragen (QHD: langer dan acht uur, 4K/OLED: langer dan zeven uur).
Beschikbaarheid
De eerste laptops met Tiger Lake-processors moeten vanaf oktober 2020 beschikbaar zijn en de eerste Evo-systemen vanaf november. Alle laptopfabrikanten hebben aangekondigd dat ze dergelijke systemen op de markt zullen brengen. Het Evo-programma wordt in de toekomst ook nog uitgebreid naar zakelijke laptops, maar Intel heeft nog geen Tiger Lake cpu’s aangekondigd die vPro ondersteunen.
(Florian Müssig en Daniel Dupré, c’t magazine 11/2020, p.20)
