Windows 11 is beschikbaar als een gratis upgrade. Sinds oktober biedt Microsoft de eerste Windows 10-pc’s met een geldige licentie een gratis upgrade aan naar Windows 11 via Windows Update. Er zijn wel een aantal voorwaarden en beperkingen en niet iedereen krijgt de upgrade direct.
Windows 11 versies & de licentie – Gratis upgrade
Vanaf 5 oktober biedt Microsoft de eerste Windows 10-pc’s een upgrade aan naar Windows 11 via Windows Update voor bepaalde versies en met licenties. De verschillende versies staan beschreven in Windows 11 versies: welke zijn er en wat zijn de verschillen?
Windows 11 upgrade – hindernissen
- De pc moet wel voldoen aan de hardware-eisen. Je kunt dat controleren met de Pc-statuscontrole, een klein testprogramma van Microsoft.
- Bovendien hangt het van je Windows 10-installatie af of Microsoft je Windows 11 aanbiedt. Enterprise-edities zullen de gratis upgrade waarschijnlijk niet krijgen, maar dat is vaak geen probleem. Met een volumelicentiecontract inclusief Software Assurance zijn sowieso alle actuele Windows-versies inbegrepen, en daardoor altijd de nieuwste.
- Als je nog steeds een 32-bit installatie gebruikt, zal Windows Update ook geen upgrade naar Windows 11 aanbieden. Die zal alleen worden uitgebracht als 64-bit variant, en een upgrade van 32- naar 64-bit is niet gepland. Als je de architectuur wilt veranderen, kan dat alleen door een nieuwe installatie. Als je daar toe bereid bent, staat de gratis upgrade nog steeds voor je open – waarover later meer.
- Als je een nog oudere versie van Windows op je pc gebruikt, krijg je geen gratis upgrade naar Windows 11 aangeboden – zelfs het genoemde testprogramma draait niet onder de oude versies. Om de gratis upgrade toch te krijgen, is een tussenstap nodig: je kunt nog steeds gratis van Windows 7, 8 en 8.1 overstappen naar Windows 10. Zodra dat is gebeurd en Microsoft je pc compatibel acht, krijg je de upgrade naar Windows 11 aangeboden.
Als je Windows 10 gebruikt, krijg je op een gegeven moment Windows 11 vanzelf aangeboden. Maar dan alleen als aan bepaalde voorwaarden is voldaan, en die omvatten niet alleen de hardware-eisen.
Windows 11 versies & licenties – gratis upgrade – voorbij de hindernissen
Gebruik je Windows 10 Home of Pro in de 64-bit variant en voldoet je pc aan de hardware-eisen? Dan zou de gratis upgrade voor je moeten werken. Wat je op die manier krijgt, komt overeen met de oorspronkelijke editie: als je Windows 10 Home gebruikt, krijg je 11 Home, als je Pro gebruikt, krijg je 11 Pro.
Blijf op de hoogte van de nieuwste informatie en tips!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief:
Gefaseerde upgrade
De gratis upgrade zal echter niet op alle pc’s tegelijk worden aangeboden. In de eerste plaats zal dat gebeuren bij de pc’s die volgens Microsoft bijzonder goed getest zijn, zodat daarmee de minste problemen te verwachten zijn. Andere pc’s zullen slechts geleidelijk worden opgenomen. Microsoft verwacht dat het proces tot medio volgend jaar zal duren.
Met andere woorden: hoe exotischer de hardware- en software-uitrusting van je pc, des te later hij de upgrade zal ontvangen. Je kunt de upgrade op dergelijke pc’s waarschijnlijk wel forceren, maar dat raden we niet aan: Microsoft kan goede redenen hebben waarom een pc de upgrade nog niet krijgt.
Installatie naast Windows 10
Ondanks het downloaden van alle benodigde bestanden via Windows Update, zal het installeren van de nieuwe Windows-versie geen update maar een upgrade zijn. Tijdens die upgrade worden niet alleen de gewijzigde bestanden uitgewisseld, maar wordt Windows 11 ook vers geïnstalleerd naast Windows 10.
Backup maken voor de zekerheid
Het set-upprogramma probeert vervolgens zoveel mogelijk toepassingen, gegevens en instellingen van de oude naar de nieuwe installatie over te brengen. Met ‘probeert’ bedoelen we dat dit in het verleden vaak niet helemaal lukte. Het is daarom beter om vóór de upgrade een back-up van je installatie te maken met een imager zoals ons back-upscript c’t-WIMage.
Upgrade als een nieuwe installatie
Je kunt de upgrade naar de nieuwe versie gebruiken voor een schone start door Windows 11 opnieuw te installeren. Je zult daar waarschijnlijk een set-upmedium voor kunnen maken met de Media Creation Tool, die ook op 5 oktober vrijgegeven is. Of er een installatiesleutel nodig is voor een schone herinstallatie varieert van geval tot geval – als op de pc al Windows 10 draait of op zijn minst al eerder gedraaid heeft, of als de pc is geleverd met Windows 8, 8.1 of 10 standaard geïnstalleerd, is het antwoord meestal nee.
Toch Windows 11 op 32-bit
Maar het belangrijkste is dat de editie moet kloppen. Dus als Windows 8.1 Home geïnstalleerd is, zal het installatieprogramma automatisch Windows 11 Home installeren. Wat echter niet hoeft te kloppen, is de architectuur: het installatieprogramma en de activeringsservers maakt het niet uit of de oude Windows-versie een 32- of 64-bit was – dat is dus de manier voor gebruikers van een 32-bit installatie om de gratis upgrade toch te krijgen.
Alle sleutels geaccepteerd
Als er een sleutel nodig is, is het goede nieuws dat bij onze tests Windows 11 alle sleutels accepteerde van Windows 7, 8, 8.1 en 10 die overeenkwamen met de juiste versie. De architectuur doet er niet toe: er zijn geen aparte sleutels die bepalen welke architectuur je met die sleutel mag gebruiken: alle sleutels van Windows 7, 8(.1) en 10 werken zowel met een 32-bit als met een 64-bit installatie.
Het installatieprogramma van Windows 11 ziet er momenteel niet alleen nog precies zo uit als dat van Windows 10, maar het accepteert ook de installatiesleutels van Windows 7, 8, 8.1 en 10 – zolang ze maar overeenkomen met de juiste editie.
Geen nieuwe licentie – Windows 10 licentie wordt Windows 11
Het maakt niet uit via welke manier je aan de gratis upgrade komt, je moet weten wat het betekent voor jouw bestaande licenties voor de edities van Windows 11. Strikt genomen krijg je Windows 11 niet cadeau, maar alleen het recht om een bestaande Windows 10-installatie te upgraden naar Windows 11. De Windows 10-licentie komt niet vrij voor gebruik op een andere pc, maar blijft de basislicentie zonder welke je Windows 11 niet mag gebruiken.
Als je Windows 10 al als gratis upgrade hebt gekregen, blijft de oude Windows 7- of 8(.1)-licentie de basis voor twee upgradelicenties – een voor Windows 10 en een voor Windows 11.
Zonder gratis upgrade toch Windows 11
Als je de gratis upgrade niet krijgt maar toch Windows 11 wilt, staan de gebruikelijke kanalen open. Het lijkt erop dat de goedkoopste manier om het geïnstalleerd te krijgen is om een nieuwe pc te kopen, omdat Windows daarbij inbegrepen is in de aankoopprijs – en dus niet afzonderlijk wordt vermeld. In werkelijkheid betaal je wel iets voor die licentie, maar dat is nog altijd minder dan wanneer je Windows 11 los koopt.
Prijzen Windows 11
De prijzen voor losse licenties waren op het moment van schrijven nog niet definitief bekend, maar zullen waarschijnlijk binnen de marge liggen die al jaren gebruikelijk is. In Microsofts eigen onlineshop kun je die tegen de volle adviesprijzen kopen. De System-Builder-licenties zijn goedkoper – dat zijn licenties die Microsoft met korting verleent aan kleine pc-fabrikanten, die ze in Europa mogen doorverkopen. De prijzen daarvan liggen meestal rond de 90 euro voor Home en 140 voor Pro. Leveranciers die zelf pc’s assembleren zijn meestal gerenommeerde bronnen.
Voor zakelijke klanten zal er niets wezenlijks veranderen. Microsoft belooft dat er geen speciale licentievereisten voor Windows 11 zijn naast die voor Windows 10-apparaten. Het is echter onduidelijk wat ‘geen speciale’ betekent – daar kan van alles achter schuilgaan, dus er kunnen nog verrassingen volgen.
Conclusie: Windows 11 en de gratis upgrade
Windows 11 zal in ieder geval, net als Windows 10, in veel gevallen gratis worden aangeboden. Als je niet tot de ontvangers behoort, kun je Windows 11 nog steeds aanschaffen.
Maar als je geld wilt besparen, willen we je wijzen op het volgende: de goedkoopste, meest tijdbesparende en milieuvriendelijkste manier om geld te besparen bij het kopen van Windows 11 is dat gewoonweg niet te doen. De voorganger Windows 10 krijgt nog ondersteuning tot 2025 en draait op je bestaande hardware – en wie weet wat er nog meer zal veranderen tussen nu en 2025.
Op het installatiemedium van Windows 11 staan allerlei verschillende edities om te installeren waar je bij het opstarten uit kunt kiezen.
(Deze informatie is afkomstig uit het artikel van Axel Vahldiek en Noud van Kruysbergen, en verscheen eerder in c’t 12/2021; p52)
