De volgende generatie Core i-13000 Raptor Lake met nog meer E-cores wordt dit najaar verwacht. Ook AMD-processors met een hybride ontwerp worden binnen afzienbare tijd verwacht. In dit artikel kijken wij naar de prestatieverschillen tussen Windows 10 en Windows 11 op hybride cpu’s. Lees hier meer over in deze Windows 10 vs Windows 11: performance test.
Ontvang gratis info en tips over Windows 11, schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Windows 10 vs Windows 11: gaming performance
Voorheen ondervonden wij problemen met de video-encoder Handbrake onder Windows 10 en met de twee 3D-games Assassin’s Creed Valhalla en Shadow of the Tomb Raider. Deze liepen voorheen voortdurend vast. Gelukkig lopen deze twee games nu foutloos en zonder problemen.
Net als ongeveer 50 andere games gebruiken deze twee games de kopieerbeveiliging Denuvo. Deze kopieerbeveiliging bleek de boosdoener te zijn die voor problemen zorgde op de nieuwe hybride cpu’s. Door middel van patches hebben veel gameproducenten de problemen opgelost. Zo zijn workarounds zoals het uitschakelen of in slaapstand zetten van de E-cores nu overbodig.
Als je nog zelf problemen ondervindt bij het gamen op Windows 11, dan kan het wellicht verstandig zijn om te kijken naar onze tips over hoe je de gaming performance in Windows 11 kan verbeteren
Niet alleen Denuvo die problemen ondervindt met hybride cpu’s
Een soortgelijk probleem als met de kopieerbeveiliging van Denuvo deed zich voor met de examensoftware Examplify. In verschillende staten van de VS wordt deze examensoftware gebruikt voor het rechtenexamen.
Om fraude te voorkomen, wordt onder meer door Examplify gecontroleerd of de software in een virtuele machine draait. Met het hybride ontwerp van de Alder Lake cpu’s heeft Examplify problemen waardoor deze computers niet worden toegestaan om te gebruiken.
Windows 10: Handbrake problemen niet verholpen
Bij de video-encoder Handbrake is er niets verbeterd. Zelfs de huidige versie 1.5.1 doet er onder Windows 10 vier keer zo lang over als onder Windows 11 om een video te converteren op ons Alder Lake-testsysteem. De vier zwakke E-kernen van de Core i7-12700 moesten al het werk doen, terwijl de acht snelle P-kernen duimen stonden te draaien.
Daar wreekt zich een eigenlijk verstandige instelling van Handbrake. Het codeerproces draait met een lagere procesprioriteit dan normaal. Dat heeft het voordeel dat het urenlang op de achtergrond kan draaien. Dit terwijl de scheduler de cpu-resources aanwijst voorrang te verlenen aan voorgrondtoepassingen zoals een webbrowser. Bij Windows 10 komen de Handbrake-threads echter alleen op de E-cores terecht. Dit komt omdat de scheduler niet op de hoogte is van de speciale eigenschappen van de Alder-Lake-cpu’s. Om de volledige prestatie te krijgen, is het echter voldoende om bij de geavanceerde instellingen in Handbrake het prioriteitsniveau op Normaal te zetten.
Windows 10 vs Windows 11: Microsoft Visual Studio
Hetzelfde fenomeen kwamen we in Windows 10 ook tegen bij Microsofts ontwikkelomgeving Visual Studio 2022. Het herkent het aantal cpu-kernen van de Core i7-12700 correct als twaalf en start ook hetzelfde aantal compilerprocessen. Maar net als bij Handbrake draaien die met een lager prioriteitsniveau dan normaal, waardoor Windows 10 ze allemaal naar de vier trage E-cores stuurt en de threads ten gevolge daarvan zelfs elkaar hinderen. We hebben de Unreal Engine-code als testproject gecompileerd: in plaats van 57 minuten zoals bij Windows 11, duurde het bij Windows 10 meer dan vier uur. Helaas is er geen optie in Visual Studio 2022 om de compiler prioriteit op normaal te zetten. Registerhacks hielpen ook niet. De enige uitweg was het uitschakelen van de E-cores bij de BIOS-instellingen, wat het prestatieverlies terugbracht tot ongeveer acht procent.
Windows 11 heeft echter ook problemen met sommige toepassingen met hybride cpu’s. Zo is VMWare Player 16 voor virtuele machines daar een perfect voorbeeld van. In zowel Windows 10 als 11 hebben wij een virtuele machine gemaakt met twaalf cores en Windows 10 als gastsysteem geïnstalleerd. Vervolgens hebben wij de de renderbenchmark Cinebench R23 in de virtuele machines laten draaien. Met Windows 11 haalden we slechts rond de helft van de score. VMWare gebruikt alleen de E-cores, waar de twaalf threads van de virtuele machine elkaar dan in de weg zitten. Bij Windows 10 wordt de belasting daarentegen gelijkmatig over alle cores verdeeld. Onze enige oplossing was om het energiebesparingsplan van het hostsysteem te wijzigen naar ‘Beste prestaties’. Zelfs daarmee nam de snelheid onder Windows 11 slechts toe tot ongeveer 80 procent van de Windows 10-waarde omdat VMWare Player twee P-kernen volledig ongebruikt liet.
Windows 10 vs Windows 11: performance benchmark op Intel i7-12700
Conclusie
Aan hand van deze test kan ons advies om nieuwe hardware alleen met nieuwe besturingssystemen te gebruiken worden bevestigd. Zelfs professionele software zoals de ontwikkelomgeving van Microsoft Visual Studio heeft last van anzienlijke snelheidsverliezen in Windows 10. Deze snelheidsverliezen kunnen soms alleen worden omzeild met grove workarounds. Gelukkig zijn de kopieerbeveiligingsproblemen met 3D-games die zich onder Windows 10 voordeden verholpen door Intel en de gameproducenten.
