Windows 10 ondersteuning: hoe lang wordt Windows 10 nog ondersteund?

Indien je van plan bent om Windows 11 op je pc te installeren, moet je rekening houden met enkele specifieke vereisten, zoals TPM, Secure Boot en een moderne processor. Microsoft heeft aangekondigd dat computers die momenteel op Windows 10 draaien en niet voldoen aan deze vereisten, over twee jaar niet langer ondersteund zullen worden. Dit betekent dat Microsoft deze apparaten beschouwt als elektronisch afval na het beëindigen van de ondersteuning voor Windows 10.

Het kan uiteraard frustrerend zijn om afscheid te moeten nemen van een goed functionerende pc, simpelweg omdat Microsoft geen ondersteuning meer biedt voor Windows 10 en je met je huidige specificaties niet in staat bent om Windows 11 te draaien.

Op 14 oktober 2025 zal Microsoft de laatste beveiligingsupdates voor Windows 10 vrijgeven, waarmee het tijdperk van dit besturingssysteem ten einde komt. Vanaf dat moment zullen alle verdere updates alleen beschikbaar zijn voor Windows 11. Aangezien Windows 11 aanzienlijk hogere hardwarevereisten heeft dan zijn voorgangers, betekent dit dat er geen Windows-versie meer beschikbaar zal zijn voor pc’s die niet compatibel zijn met Windows 11.

Met andere woorden, Microsoft beschouwt al die computers vanaf oktober 2025 als verouderd elektronisch afval. Als je na die datum Windows wilt blijven gebruiken, moet je pc compatibel zijn met Windows 11. Anders zul je moeten investeren in een nieuwe computer of op zijn minst een upgrade moeten uitvoeren. Het lijkt misschien nog ver weg, maar oktober 2025 is al over twee jaar.

Dit zal ook gevolgen hebben voor mensen die al over voldoende moderne hardware beschikken of een alternatief besturingssysteem gebruiken. Bedenk dat er waarschijnlijk verschillende oudere pc’s rondzwerven bij je familieleden en vrienden, en jij bent degene bij wie ze aankloppen als ze computerproblemen hebben.

Net als bij elk besturingssysteem zijn er in Windows verschillende beveiligingslekken aanwezig. Hoewel de meeste van deze lekken niet ontdekt zijn en waarschijnlijk onopgemerkt zullen blijven, vormt dit op zichzelf geen probleem. Een potentieel lek waar niemand vanaf weet, kan immers niet worden misbruikt. Zodra echter iemand zo’n lek ontdekt, begint er een race. Criminelen, geheime diensten en anderen zullen proberen het uit te buiten, terwijl de systeemproducent het zo snel mogelijk probeert te verhelpen. Dit gebeurt door middel van beveiligingsupdates, waarbij bijvoorbeeld instellingen worden gecorrigeerd of beschadigde bestanden worden vervangen door gerepareerde versies. Zodra de update is geïnstalleerd, wordt het aantal kwetsbaarheden verminderd.

Het is belangrijk om te realiseren dat alleen beveiligingsupdates niet kunnen garanderen dat een Windows-installatie volledig veilig is. Ze maken weliswaar deel uit van een beveiligingsstrategie, samen met back-ups, firewalls, encryptie, beleid voor softwarebeperking, scriptblockers in de browser en andere maatregelen. Echter, zelfs met al deze maatregelen is absolute veiligheid niet gegarandeerd. Alleen wanneer een pc is uitgeschakeld, is deze echt beschermd tegen malware. Desalniettemin draagt elk onderdeel van de beveiligingsstrategie bij aan het minimaliseren van het risico, en er is geen geldige reden om een van deze maatregelen over te slaan. Het is met name belangrijk om te benadrukken dat virusscanners, back-ups en dergelijke geen vervanging zijn voor beveiligingsupdates. Het gevaar van beveiligingskwetsbaarheden is juist dat ze andere beveiligingsmechanismen kunnen omzeilen. Daarom is het advies van deskundigen (en ook het onze) altijd om alle beschikbare beveiligingsupdates te installeren, niet alleen voor Windows, maar ook voor andere besturingssystemen en applicaties zoals browsers, e-mailclients, kantoorpakketten en PDF-readers.

Zelfs als er tijdens of na het updateproces problemen optreden, is het meestal nog altijd beter om de updates wel te installeren. Hoewel updategerelateerde fouten of crashes frustrerend kunnen zijn, kunnen ze niet op tegen de schade die een aanvaller kan aanrichten wanneer ze misbruik maken van bekende kwetsbaarheden in je systeem. Zo’n aanvaller kan je bankrekeningen plunderen, onbeveiligde documenten versleutelen en deze pas vrijgeven na betaling van losgeld, je chanteren door bedrijfsgeheimen openbaar te maken, en andere schadelijke acties ondernemen. Hoewel de kans dat je slachtoffer wordt van zo’n aanval in de praktijk misschien niet erg groot is, biedt dit weinig troost wanneer het je onverhoopt wel overkomt.

Er is slechts één uitzondering waarbij je zonder zorgen zonder updates kunt werken: als je je Windows-installatie volledig isoleert van de buitenwereld en je pc onbereikbaar maakt voor malware. Dit betekent dat je alle netwerkverbindingen moet verbreken. Aangezien aanvallers soms malware op systemen smokkelen via externe opslagmedia zoals USB-sticks, harde schijven, cd’s en dvd’s, moeten deze ook worden vermeden. Is volledige isolatie niet mogelijk? Dan ontkom je er niet aan om updates te installeren.

Helaas moeten we de hoop dat updates uiteindelijk overbodig zullen worden vanwege de ontdekking en oplossing van alle beveiligingslekken, reduceren tot een illusie. Neem bijvoorbeeld Windows 7, dat in 2009 werd uitgebracht en tot januari 2020 werd ondersteund met een aanzienlijk aantal updates. Volgens de database CVE Details werden er alleen al in 2022 maar liefst 315 nieuwe beveiligingslekken ontdekt, het op één na hoogste aantal sinds de introductie van Windows 7.

Windows 10 heeft nog een extra uitdaging: de opvolger, Windows 11, lijkt zo sterk op Windows 10 dat het systeem soms zelfs denkt dat het 10 is. Verborgen beveiligingslekken die aanwezig zijn in Windows 11 zitten waarschijnlijk ook in Windows 10, maar worden na het einde van de ondersteuning niet meer opgelost. Ondertussen bevatten de updatebeschrijvingen voor Windows 11 wel informatie over het probleem, waardoor het voor aanvallers nog gemakkelijker wordt om beveiligingslekken in Windows 10 te ontdekken.

Het is belangrijk om te vermelden dat er geen wettelijk recht bestaat op updates en dat consumentvriendelijkheid niet afdwingbaar is. Bovendien is Microsoft in veel gevallen niet verplicht om ondersteuning te bieden. Klanten zouden dergelijke claims bij hun contractpartner kunnen indienen, die meestal niet Microsoft zelf is, maar de dealer bij wie ze Windows hebben gekocht, al dan niet voorgeïnstalleerd op een pc.

Het is nog een tijdje wachten tot oktober 2025, en Microsoft zal Windows 10 blijven onderhouden tot die tijd. Dit wordt mogelijk gemaakt door het concept dat Microsoft Windows as a Service (WaaS) noemt. Met WaaS worden nieuwe functies zo snel mogelijk bij de gebruikers geïntroduceerd, zonder te wachten op de release van een volgend besturingssysteem, zoals vroeger het geval was. Het doel hiervan is om gebruikers sneller toegang te geven tot nieuwe mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld ChatGPT en andere vormen van AI, en om de inkomsten voor Microsoft te verhogen doordat gebruikers eerder geneigd zijn de nieuwe functies te gebruiken.

Microsoft verspreidt nieuwe functies in de vorm van nieuwe versies van Windows 10. Tot nu toe zijn er veertien versies van Windows 10 uitgebracht, waarvan de huidige versie 22H2 is (22 verwijst naar het releasejaar 2022 en H2 naar de tweede helft van het jaar). Zodra een nieuwe versie beschikbaar is, wordt deze gratis geïnstalleerd via automatische updates. Men zou kunnen denken dat Microsoft geen nieuwe versies van Windows 10 zal uitbrengen nu het einde van de ondersteuning in zicht is. Dit is echter waarschijnlijk niet het geval.

Elke versie van Windows 10 heeft namelijk een eigen ondersteuningsperiode, die varieert afhankelijk van de specifieke editie van Windows 10. Een overzicht van de verschillende edities en hun ondersteuningsduur is te vinden in [2]. De ondersteuning voor de Home, Pro, Pro for Workstation en Pro Education edities bedraagt standaard 18 maanden. Dit geldt ook voor Enterprise, Education en andere edities, maar alleen als ze zijn uitgebracht in de eerste helft van een jaar, zoals de 21H1-versie. Als een editie wordt uitgebracht in de tweede helft van het jaar, zoals bijvoorbeeld 20H2, 21H2 en 22H2, krijgt deze 24 maanden ondersteuning.

De ondersteuningsperiode begint op de releasedatum van een versie. Op basis hiervan kan worden afgeleid waarom er tussen nu en oktober 2025 nog iets moet gebeuren. De ondersteuning voor de huidige 22H2-versie loopt, afhankelijk van de editie, maximaal tot mei 2025. Maar wat gebeurt er daarna?

Er waren geruchten dat er nog een andere versie of zelfs meerdere versies van Windows 10 zouden verschijnen, omdat zelfs de 18 maanden ondersteuning voor de Home- en Pro-edities van een hypothetische 23H2-versie niet tot oktober 2025 zouden reiken. Volgens deze logica was het niet ondenkbaar dat Microsoft in de eerste helft van 2024 een laatste versie van Windows 10 zou uitbrengen, genaamd 24H1, zodat de ondersteuning voor alle edities gelijk zou lopen tot oktober 2025.

Echter, Microsoft heeft recentelijk een blogpost gepubliceerd die een einde maakt aan deze geruchten. In de bijgewerkte roadmap verklaart Microsoft dat dehuidige versie 22H2 de laatste versie van Windows 10 zal zijn en dat de ondersteuning ervan wordt verlengd tot oktober 2025. Dit is vergelijkbaar met wat er is gebeurd met Windows XP. Dit betekent dat Windows 10 tot oktober 2025 alleen nog maar nieuwe beveiligingsupdates zal ontvangen en dat er geen nieuwe functies meer zullen worden toegevoegd, wat eigenlijk in tegenspraak is met het basisidee van WaaS.

Onlangs heeft Microsoft echter een blogpost gepubliceerd waarin deze geruchten worden ontkracht. In de bijgewerkte Windows roadmap verklaart Microsoft dat de huidige versie 22H2 de laatste versie van Windows 10 is, en de ondersteuning ervan wordt verlengd tot oktober 2025. Een vergelijkbare situatie heeft zich eerder voorgedaan met Windows XP. Dit betekent dat Windows 10 tot oktober 2025 alleen nog nieuwe beveiligingsupdates ontvangt en dat er geen nieuwe functies meer worden toegevoegd, wat eigenlijk in strijd is met het basisidee van WaaS.

Na het beëindigen van de ondersteuning ontvangt Windows 10 geen verdere updates meer. Echter, een aanzienlijk deel van de infrastructuur blijft behouden. Het zelfhulpaanbod van Microsoft, bestaande uit kennisbankartikelen op support.microsoft.com en supportforums op answers.microsoft.com, blijft beschikbaar. Windows 10 zal ook volledig functioneel blijven en blijven draaien, zelfs nadat de ondersteuning is beëindigd. Het besturingssysteem kan opnieuw worden geïnstalleerd en de activering ervan blijft mogelijk en noodzakelijk, aangezien de activatieservers niet worden uitgeschakeld.

Het is overigens belangrijk op te merken dat Windows 10 na het formele einde van de ondersteuning geen freeware wordt die voor iedereen gratis beschikbaar is.

Naar verwachting zal Microsoft zijn plan om de ondersteuning voor Windows 10 volledig stop te zetten in oktober 2025 niet wijzigen, ondanks eerdere protesten bij het beëindigen van de ondersteuning voor Windows XP en Windows 7. Microsoft heeft consequent vastgehouden aan deze beslissing.

In het verleden waren er enkele uitzonderingen voor overheden en grote zakelijke klanten, maar Microsoft vroeg aanzienlijke vergoedingen voor het verlengen van de updates, bekend als Extended Support Updates (ESU). Voor particuliere klanten en kleine bedrijven waren er geen uitzonderingen, en het lijkt onwaarschijnlijk dat dit nu anders zal zijn. Dit komt voornamelijk doordat Microsoft veel belang heeft bij deze beslissing, omdat het uiteindelijk een stimulans vormt voor de verkoop van nieuwe Windows-pc’s.

Veel mensen die afhankelijk zijn van Windows zullen mogelijk hun goed functionerende pc vervangen door een nieuwe, waarbij Microsoft ervan uitgaat dat dit opnieuw een Windows-pc zal zijn. Dit is voordelig voor zowel pc-fabrikanten als Microsoft, dankzij de vooraf geïnstalleerde Windows-licenties. Er zullen echter ook andere bedrijven profiteren van dit effect, zoals Apple en Google, die mogelijk een toename zullen zien in de verkoop van Macs en Chromebooks.

De Linux-gemeenschap kan een groeispurt verwachten. Echter, het milieu zal hieronder lijden omdat veel goed functionerende computers naar verwachting massaal worden afgedankt vanwege het stopzetten van de ondersteuning. Bovendien zullen mensen die simpelweg niet het geld hebben voor een nieuwe computer en voor wie Linux om welke reden dan ook geen realistische optie is, hiervan de negatieve gevolgen ondervinden.

Zij zullen weinig keuze hebben dan Windows 10 te blijven gebruiken zonder updates, waardoor hun systeem onveilig blijft. Daarnaast zal een Windows-pc zonder updates kwetsbaar worden voor malware, waardoor het een gevaar vormt voor andere computers. Dit geldt niet alleen voor andere Windows-pc’s, maar ook voor smartphones, aangezien spam en phishingmails ook daarop kunnen belanden en hinderlijk en zelfs gevaarlijk kunnen zijn.

Bovendien zullen veel bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen, zoals eerder is gebleken, de beëindiging van de ondersteuning opvangen door te investeren in uitbreiding van de ondersteuning, nieuwe hardware of opleidingen in het gebruik van andere systemen. Deze kosten worden doorberekend aan klanten van bedrijven, en als belastingbetalers worden we allemaal geraakt door de impact op overheden en onderwijsinstellingen.

Al met al is de geplande beëindiging van de ondersteuning van Windows 10 een schadelijke impact op het milieu en houdt geen rekening met degenen die zich geen nieuwe hardware kunnen veroorloven.

Bovendien resulteert dit in een onveiligere IT-wereld en zullen de uiteindelijke kosten op de een of andere manier worden doorberekend aan het grote publiek. Het afdwingen van hogere hardware-eisen is bovendien willekeurig. Dit biedt voldoende reden voor politici en overheden om in te grijpen.