Bij de nieuwste Intel-generatie ‘Raptor Lake Refresh’ draait Intel de kloksnelheid een tandje hoger. Het topmodel, de Intel Core i9-14900K, krijgt concurrentie uit eigen stal.
In dit artikel stellen we deze nieuwe cpu’s van Intel op de proef en kijken we hoe ze zich verhouden tot de AMD Ryzen 7000-serie.
Naar verwachting zal de veertiende generatie Intel Core i-processors ook de laatste zijn; daarna volgt de Intel Core Ultra, zonder ‘i’. Voordat het zover is, lanceert Intel eerst nog drie overklokbare processors: de Core i9-14900K, Core i7-14700K en Core i5-14600K, evenals de KF-varianten zonder geïntegreerde grafische eenheid.
De prestaties worden verbeterd door hogere kloksnelheden tot 6 GHz. Daarnaast heeft de Intel Core i7-14700K vier extra efficiëntiekernen gekregen, wat resulteert in betere prestaties bij creatieve toepassingen met veel threads.
De drie K-cpu’s kosten tussen de 360 en 660 euro en vervangen hun voorgangers van vorig jaar, de Intel Core i-13000K-serie. Met een maximaal vermogensbudget van 253 watt richten ze zich voornamelijk op overklokkers, hardware-enthousiastelingen en gamers. Goedkopere varianten van de Intel Core i-14000 met een Processor Base Power van 65 watt in plaats van 125 watt worden pas beschikbaar rond de jaarwisseling.
Omdat Intel nog steeds het fabricageproces Intel 7 met 10 nanometer gebruikt, zijn de Intel Core i-14000K-processors slechts 100 tot 200 MHz sneller dan hun voorgangers. Hierdoor bereikt het topmodel, de Core i9-14900K, nu ook 6 GHz bij belasting op maximaal twee kernen en een maximale cpu-temperatuur van 70 °C, vergelijkbaar met de gelimiteerde Intel Core i9-13900KS Special Edition.
Intel heeft een nieuwe versie van de overkloktool Extreme Tuning Utility (XTU) uitgebracht om het overklokken van de drie nieuwe processors te vereenvoudigen. Deze versie maakt nu ook gebruik van AI. Het programma meet spanningen en temperaturen in verschillende belastingstoestanden en doet vervolgens suggesties voor vermoedelijk stabiele overklokinstellingen.
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
Daarnaast introduceert de chipfabrikant met de nieuwste Intel-generatie een nieuwe functie genaamd Application Optimization (APO). Een op machine learning getraind algoritme optimaliseert hierbij de verdeling van systeembronnen en threads over de logische cpu-kernen specifiek voor de desbetreffende toepassing.
APO werkt op een hoger niveau dan de Thread Director, die werd geïntroduceerd bij de Intel Core i-12000-processors en het besturingssysteem ondersteunt bij het toewijzen van lopende threads aan prestatie- en efficiëntiekernen. APO analyseert individuele processorinstructies.
Om Intel Application Optimisation (APO) actief te laten zijn voor geselecteerde 3D-games, moet naast een stuurprogramma ook de optie “Intel Dynamic Technology” actief zijn in de BIOS-setup.
De topvariant van de nieuwste Intel-generatie, de Intel Core i9-14900K, beschikt over 8 prestatiekernen en 16 efficiëntiekernen, waarbij alleen de eerstgenoemde Simultaneous Multithreading (SMT) ondersteunen. Bij de Intel Core i7-14700K voegt Intel nog een blok van vier E-cores toe, waardoor deze ten opzichte van de Intel Core i7-13700K naast de 8 P-kernen ook 12 E-kernen heeft.
De opbouw van de rekeneenheden, de grootte van de Level-1- en Level-2-caches en de geïntegreerde UHD-770-gpu zijn niet veranderd, dus Intel behoudt de codenaam “Raptor Lake” of spreekt van “Raptor Lake Refresh”.
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
Ook bij het LGA1700-platform blijft alles hetzelfde, er zijn geen nieuwe chipsets. Na een BIOS-update werken de cpu’s van de 14e Intel Core i-generatie op alle moederborden met Serie-600- en -700-chipsets. Toch hebben sommige fabrikanten nieuwe modellen met Wi-Fi 7 in de pijplijn zitten. Er ontbreken echter nog steeds passende WLAN-modules BE200 en BE201 van Intel.
Door de geringe veranderingen is de Intel Core i9-14900K slechts tussen de één en vier procent sneller vergeleken met zijn voorganger. Renderingprogramma’s zoals Cinebench 2024 en Blender profiteren nog het meest van deze verbetering. Hoewel Intel de processor aanprijst als de snelste desktopprocessor, geldt dat niet voor alle benchmarks.
Bij de oudere Cinebench R23 en Blender presteert de Ryzen 9 7950 beter. Over het algemeen liggen de prestaties van deze twee processors dicht bij elkaar, behalve bij videocompressie, waar de Intel-processor meer dan 20 procent sneller is.
Dankzij de vier extra efficiëntiekernen zit de Intel Core i7-14700K de high-end cpu’s dicht op de hielen. In Handbrake presteert hij zelfs gelijk aan de Intel Core i9, omdat de videosoftware voldoende kernen tot zijn beschikking heeft.
Bij de strijd tussen de Intel Core i5-14600K en de vergelijkbaar dure Ryzen 7 7700X met acht kernen, wint de Intel-cpu in multithreading vanwege de in totaal 14 kernen. Als echter slechts één kern wordt gebruikt, zoals bij veel toepassingen in de Office-benchmark Sysmark 30, is er sprake van een gelijkspel.
Naast de powerlimieten PL1 en PL2, die het maximale vermogensverbruik bepalen en identiek zijn voor de K-processors, is er nog een andere variabele die het energieverbruik en de prestaties beïnvloedt. Vaak wordt niet de absolute elektrische prestatie beperkt, maar de maximale stroom van de kernspanning (IccMax) die de converters op het moederbord kunnen leveren of mogen leveren.
Intel specificeert de Intel Core i9-13900K en Intel Core i9-14900K elk met een permanent powerlimiet van 253 watt en een IccMax van 307 ampère. In de zogenaamde Extreme Config staat de processorfabrikant toe dat deze wordt verhoogd tot 400 ampère. In Cinebench 2024 levert dit 3,4 procent meer rekenkracht op, maar de cpu verbruikt dan 17 procent meer energie.
Al met al verschilt de Intel Core i-14000 nog maar minimaal van de Intel Core i-13000, zelfs minder dan het verschil tussen de Intel Core i-13000 en de Intel Core i-12000. Wij vinden dat de bescheiden toename in kloksnelheid niet rechtvaardigt dat de modelnummers zo drastisch zijn gewijzigd; eerlijker zou zijn geweest om te spreken van een “Intel Core i9-13950K” in plaats van de Intel Core i9-14900K.
De grootste concurrent voor dit topmodel is echter niet zijn voorganger, de Intel Core i9-13900K, maar de Intel Core i7-14700K. Deze processor heeft vier efficiëntiekernen toegevoegd en is bovendien 200 euro goedkoper. Wat betreft prestaties lijkt een upgrade daarom niet de moeite waard voor gebruikers met een pc voorzien van een Intel Core i-12000 of Intel Core i-13000. Wat betreft efficiëntie en prijs/prestatieverhouding zijn de Intel Core i-14000K ongeveer gelijk aan hun voorgangers en de Ryzen 7000X.
Bij de aanschaf van een nieuwe processor is het belangrijk te weten dat deze cpu’s het hoogtepunt vormen van het LGA1700-platform. Over ongeveer een jaar zullen de eerste desktopprocessors van Intel met een chiplet-ontwerp, een nieuw LGA-platform en een nieuwe naam, Intel Core Ultra, beschikbaar zijn onder de naam “Arrow Lake”.
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:
OpenAI heeft de ChatGPT-bot ontwikkeld als een taalmodel dat is getraind op een enorme hoeveelheid tekst op het internet. Je kunt ChatGPT gebruiken om...
Wi-Fi 7 biedt een breed scala aan slimme verbeteringen en mogelijkheden. Deze nieuwe standaard stelt fabrikanten in staat om apparaten nog beter af te...
