De Chromebook begon als een niche-product, maar is uitgegroeid tot een goede laptop, die met Chrome OS snel, makkelijk en veilig is – we geven advies voor de aanschaf.
Een zekere koppeling met Google is onvermijdelijk, maar je hoeft die multinational geen kritieke gegevens toe te vertrouwen, en met de juiste apps en toepassingen verloopt een overstap meestal probleemloos.
Er wordt steeds meer reclame gemaakt voor Chromebooks. De boodschap: Chromebooks zijn licht en snel, beschermen tegen virussen en gegevensverlies, gaan lang mee en bieden dat alles tegen een lage prijs. Dat klinkt als de gebruikelijke overdreven reclameslogans, maar in werkelijkheid zijn sommige van die beloften niet uit de lucht gegrepen. Chrome OS doet veel dingen anders dan Windows, Linux en macOS – en vaak zelfs beter.
Tien jaar in de maak
Begonnen als een browser in een behuizing met een scherm en toetsenbord, is Chrome OS sindsdien uitgegroeid tot een serieus alternatief voor andere besturingssystemen.
Met name de afgelopen vier jaar heeft Chrome OS heel wat nieuwe functies gekregen, zoals het installeren van Android-apps en uitgebreide offline-mogelijkheden. Onlangs kondigde het bedrijf maandelijkse updates aan met nieuwe functies.
Op veel punten is Chrome OS handig, snel, veilig en makkelijk te gebruiken. Toch roept Chrome OS op sommige plaatsen nog wat irritatie op, bijvoorbeeld wanneer een gewenste functie niet standaard beschikbaar is en ook niet kan worden toegevoegd.
Apple laat zien hoe je gebruikers in je eigen ecosysteem houdt. De nauwe integratie van eigen diensten en hardware zoals desktopcomputers, laptops en smartphones was al aantrekkelijk met iTunes en iPods, en is dat nu nog steeds. Intussen heeft Google het principe van ‘alles bij één’ aardig onder de knie: in de onlangs uitgebrachte updates voor Android en Chrome OS heeft Google beide systemen nog nauwer met elkaar verweven.
Zodra je de wachtwoorden voor je wifinetwerk en je Google-account hebt ingevoerd, is een Chromebook binnen enkele minuten online en worden alle belangrijke Google-clouddiensten automatisch ingesteld.
Als je bijvoorbeeld de foto’s van je smartphone bewaart bij Google Foto’s, zijn ze onmiddellijk beschikbaar op de nieuwe Chromebook. Dankzij de integratie van Google Drive geldt hetzelfde voor je documenten: wat je in de Drive-map op je Chromebook bewaart, is een paar seconden later ook beschikbaar op je Windows-pc.
Verregaande integratie van toegangsmiddelen
Als je een Chromebook hebt geopend, hoef je niet steeds jezelf met je Google-wachtwoord aan te melden. Zolang je smartphone en Chromebook maar een paar centimeter van elkaar verwijderd zijn, is het genoeg om je telefoon te ontgrendelen met je vingerafdruk. Via bluetooth is de Chromebook dan ook meteen ontgrendeld.
Alle wifiwachtwoorden die op je smartphone zijn opgeslagen, worden automatisch gesynchroniseerd met Chrome OS en versleuteld, zodat Google ze niet kan lezen. Of je nu bij een vriend thuis bent, op school of universiteit, of op het werk, de Chromebook logt in op de bekende wifinetwerken zonder dat je zelf een wachtwoord hoeft in te voeren.
Als er geen wifiverbinding is, zal Chrome OS vragen of het verbinding mag maken via je smartphone (tethering) om de mobiele verbinding daarvan te gebruiken.
Bezitters van een Android-smartphone hebben sinds de recente release van Chrome OS verder de mogelijkheid om meldingen die op hun telefoon binnenkomen, ook te laten verschijnen op de meldingsbalk van Chrome OS. Interactie is echter (nog) niet mogelijk, zoals het beantwoorden van WhatsApp-jes.
Blijf op de hoogte van de nieuwste informatie en tips!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief:
Nieuwkomers zullen Chrome OS de eerste dagen en weken benauwder en minder flexibel vinden dan Windows, macOS en Linux. Op die systemen kan het uiterlijk in ruime mate aan de eigen wensen worden aangepast. Met verfijnde tweaks in het register of in configuratiebestanden kun je zelfs de beschikbare functies aanpassen. Op Chromebooks daarentegen is het motto: het is wat het is.
Aanpassingen zijn nauwelijks toegestaan
Google heeft geleerd van de oude fouten met Android. In plaats van het risico te lopen op een versnippering van versies en een wildgroei aan inconsistente functies en gebruikersinterfaces, staat Google niet toe dat de interface en de instellingenmenu’s in Chrome OS worden aangepast.
Je hoeft op een Chromebook ook niet bang te zijn voor nutteloze of soms zelfs schadelijke bloatware-apps en -programma’s. Het besturingssysteem is altijd schoon, met een Chrome-browser als enige belangrijke applicatie. Op enkele uitzonderingen na voor specifieke hardware, ziet Chrome OS er dus hetzelfde uit op elke Chromebook en elke Chrome OS-tablet. Het maakt daarbij niet uit of het apparaat 150 of 1500 euro kost.
Zo opgeruimd blijft het ook: op het bureaublad van Chrome OS kun je geen pictogrammen of bestanden zetten.
Bureaublad is altijd leeg
Een apart kenmerk van Chrome OS is dat het bureaublad altijd leeg is en blijft. Apps, programma’s en snelkoppelingen zijn toegankelijk via de launcher en de plank (vergelijkbaar met het startmenu en de taakbalk van Windows). Vaak gebruikte toepassingen kunnen permanent worden vastgepind op de plank.
Het systeem wordt bediend met het toetsenbord, de muisaanwijzer en optionele aanrakingen bij Chromebooks met een touchdisplay. De gebruikersinterface verandert aanzienlijk wanneer het toetsenbord wordt omgeklapt bij apparaten met een omklapscharnier of wanneer het toetsenbord wordt losgekoppeld bij hybride tablets. Chrome OS schakelt dan over naar de tabletmodus en stemt zich volledig af op touchbediening. Alle applicaties worden dan permanent weergegeven op het startscherm zoals in het app-overzicht op een telefoon.
Chrome OS voelt daardoor een beetje meer aan als een smartphonebesturingssysteem, ondanks multitasking en bediening met muis en toetsenbord. De ingebouwde bestandsbeheerder sorteert je bestanden in categorieën als video’s, foto’s en muziek in de bestandsomgeving van de ingelogde gebruiker.
Via pictogrammen rechts op de plank kun je de muziekweergave op je smartphone bedienen en smartphonemeldingen bekijken.
Het idee daarachter: idealiter zouden gebruikers zich niet druk hoeven maken over technische details van het besturingssysteem en de onderliggende apparaten, maar het gewoon kunnen gebruiken. Als je bereid bent dat te doen, zul je profiteren van het feit dat Chrome OS vrijwel niet kapot te configureren is, en dat elke computerleek het systeem na een paar uur intuïtief kan gebruiken.
Als je het systeem toch verknoeit, kun je elke Chromebook in een paar minuten terugzetten naar de fabrieksinstellingen met de functie Powerwash. Dankzij de cloudback-up hoef je nog maar een paar minuten te wachten tot alle apps en instellingen automatisch weer als vanouds verschijnen. Dat werkt zelfs met de geïnstalleerde Android-apps.
Gebruik van webdiensten
De snelste manier om je dagelijkse bezigheden gedaan te krijgen is met webdiensten. Veel webdiensten kunnen lokaal vanuit de browser worden opgeslagen als PWA (Progressive Web App). Die ‘apps’ zijn vervolgens terug te vinden in het app-overzicht van de Chromebook. Als webdiensten niet genoeg zijn, biedt het systeem ook de mogelijkheid om Android-apps, Chrome-apps en zelfs Linux-programma’s volledig lokaal te installeren.
De slanke basis van Chrome OS heeft een positief effect op de eisen aan het systeem, waardoor Chromebooks makkelijk een werkdag of langer meegaan op één acculading en vrij snel opstarten en werken. De gangbare fixatie op processors met gigahertz-snelheden is alleen van belang voor een paar specifieke gebruiksdoelen.
In de Windows-wereld moet je kiezen tussen een AMD- of Intel-processor, maar bij een Chromebook zijn ook de fabrikanten Qualcomm en MediaTek met hun ARM-platformen een optie. De grotere keuze aan architecturen maakt een aankoopbeslissing soms moeilijk. Hoe preciezer je het gewenste gebruik voor aanschaf definieert, des te meer geld je kunt besparen.
Aangezien veel fabrikanten afzonderlijke modellen in verschillende configuraties aanbieden, gaan de verschillende klassen toestellen meestal naadloos in elkaar over. Op het eerste gezicht zien sommige toestellen er identiek uit als een zustermodel dat slechts een paar euro duurder is.
Grofweg kunnen Chromebooks worden gecategoriseerd als instapmodel, tablet-hybride, alleskunner en krachtpatser.
De laaggeprijsde Chromebooks maken meestal gebruik van een SoC uit de tabletsector, die niet bepaald veel rekenkracht bieden. Niettemin zijn ze snel genoeg voor de meeste toepassingen. Die modellen tot 350 euro zijn vooral geschikt als betrouwbare laptops voor eenvoudige kantoortoepassingen en als tweede apparaat. Ze zijn goed bruikbaar voor als je vooral met webapplicaties werkt en slechts zelden Android-apps gebruikt. Een voorbeeld uit die klasse is de Spin 311 van Acer.
De technische uitrusting van de meeste instapmodellen is ook voldoende voor school en studie als goedkope schoollaptop. Je moet er wel rekening mee houden dat veel modellen met kunststof behuizing niet erg robuust zijn: als je die in een zware schooltas propt of bij een kleine valpartij zullen ze sneller sneuvelen dan duurdere toestellen met een aluminium behuizing of zelfs een scherm met Gorilla Glass.
Extra investeren in schokbestendigheid
Daarom loont het zeker de moeite om een paar euro meer te investeren in een schokbestendig toestel. Er zijn speciale uitvoeringen voor school met stootbumpers en andere bescherming. Sommige zijn gecertificeerd volgens MIL-Spec, wat een speciale bescherming garandeert tegen stof, spatwater en schokken.
Te controleren specificaties
Een aantal specificaties moet je eigenlijk altijd controleren:
En ook:
Voordat je een Chromebook koopt, moet je nagaan of het niet een uitloopmodel is. Bij Windows-laptops kun je met zo’n model een paar euro besparen, maar bij Chromebooks heeft dat vaak een belangrijk nadeel. In het verleden waren updates voor Chrome OS slechts gedurende een periode van enkele jaren beschikbaar.
Ondersteuningstermijn
Google heeft de ondersteuning de afgelopen jaren steeds verder verlengd tot nu acht jaar. Maar daarbij moet je opletten: die ondersteuningstermijn geldt niet voor een specifiek model, maar begint bij de introductie van een nieuw hardwareplatform. Dat heeft tot gevolg dat apparaten met een enigszins verouderde SoC nieuw worden uitgebracht, maar slechts de komende twee tot drie jaar nog updates krijgen. Als je een bepaald toestel hebt uitgezocht, moet je op de ondersteuningspagina van Google controleren hoe lang het toestel nog updates zal ontvangen.
In de prijsklasse van 350 tot 600 euro zul je meestal gespaard blijven van onaangename verrassingen zoals weinig geheugen of een verouderde SoC. Chromebooks in het middensegment zijn meestal uitgerust met een Celeron-, Snapdragon-, Core i3- of Ryzen 3-processor. Het zijn goede allrounders en ze zijn vooral geschikt voor gebruikers die langere tijd op een apparaat willen werken en na het werk ook een film willen streamen of een 3D-game uit de Google Play Store willen spelen.
Rekenkracht vergelijkbaar – andere aandachtspunten
Qua rekenkracht liggen de toestellen in dat segment meestal op een vergelijkbaar niveau, net als bij de hogere prijsklasse. Het is dan ook de moeite waard vooral op andere kenmerken te letten.
Voor gebruik als klassieke laptop en voor kantoortoepassingen zijn er bijvoorbeeld apparaten die geen touchscreen hebben, maar wel een mat beeldscherm. Dat is gunstig om daar ergonomisch mee te kunnen werken.
Apparaten met een flipscharnier kun je in de tentstand neerzetten op de balkon- of salontafel en als mini-tv gebruiken.
Andere gebruikers willen hun Chromebook gebruiken voor entertainment na het werk. In dat geval is het raadzaam te zoeken naar een (flip)model waarbij het toetsenbord met een omklapscharnier bevestigd is. Je kunt zo’n Chromebook als tablet gebruiken als je het toetsenbord helemaal omklapt. Met een diagonaal van 13 inch zijn de toestellen iets te zwaar om lang in de hand te houden, Je kunt ze echter ook in een V-vorm neerzetten op het bed, de bank of de salontafel en ze hebben een redelijk groot scherm voor films en series.
Een speciale, maar veel voorkomende categorie in de Chrome OS-wereld, zijn tablethybriden zoals de CM3 van Asus, die in c’t 10 wordt besproken. Ze hebben afneembare toetsenborden die magnetisch aan de tablet kunnen worden bevestigd. Gewoonlijk worden de toetsenborden gecombineerd met beschermhoesjes die ook als displaystandaard fungeren. De hybriden combineren alle voordelen van een handzame tablet met die van een zeer compacte laptop. Ze zijn licht en passen in elke tas, wat goed van pas komt als je vaak van klaslokaal of werkplek wisselt.
Zolang je er geen romans of scripties op wilt schrijven, bieden de kleine toetsenborden voldoende typecomfort. Dat maakt de hybriden bijzonder interessant voor school en universiteit. Overdag dienen ze als schrijfblok of als apparaat voor onderwijs op afstand, videobellen of online colleges. Als het avond is kan het toetsenbord eraf en heb je een groter beeldscherm voor TikTok, Instagram enzovoort dan op een smartphone.
Een Chromebook voor productief gebruik moet beschikken over alle gangbare aansluitingen.
Als hoofdtoestel zijn hybriden met een scherm van 9 tot 11 inch op den duur te klein. Bovendien missen ze vaak de aansluitingen die horen bij een goede werklaptop. Chromebooks uit de zakelijke en hogere klasse, zoals de C13 Yoga van Lenovo, hebben een snelle processor van Intel of AMD en handige aansluitingen. Ze hebben bijvoorbeeld een USB Type C-poort aan beide zijden, zodat de oplaadkabel altijd de kortste weg kan nemen. Klassieke USB-A-poorten en een HDMI-uitgang zijn eveneens wenselijk. Dat is niet te combineren met een ultraslanke behuizing, maar het bespaart gedoe met adapters. En zoals we uit ervaring weten, vergeet je die soms als je op reis gaat en moet je dan ter plekke (alweer) een nieuwe aanschaffen.
(Deze informatie is afkomstig uit het artikel van Stefan Porteck en Marco den Teuling, en verscheen eerder in c’t 10, 2021, p60)
Thuiswerken zonder Windows-pc? Dat kan op een Chromebook vaak prima. De volgende tips kunnen het werken nog vergemakkelijken.
Er zijn steeds meer Chromebooks die ook steeds meer kunnen. Wil je een Chromebook kiezen als laptop? We geven een kort overzicht en tips voor de aansc...
