Voorloper – Linux Fedora 34 PipeWire

Noud van Kruysbergen
0

Inhoudsopgave

    Inleiding

    Linux Fedora 34 met het universele multimedia-framework PipeWire

    Bij de nieuwste editie van Linux Fedora 34 start PipeWire door. De software moet de Linux-wereld eindelijk aan een uniforme audio-interface helpen. Tegelijkertijd maken Gnome en de Wayland-modus van KDE Plasma belangrijke ontwikkelingsstappen.

    fedora 34 linux

    Onder de motorkap van de nieuwe Fedora Linux verbergt zich een innovatie op audiogebied die ook voor andere distributies interessant is: PulseAudio neemt na veertien jaar afscheid als de standaard audioserver. Die taak wordt overgenomen door PipeWire, een multimedia-framework voor het verwerken van diverse audio- en videodatastromen. PipeWire werd oorspronkelijk ontwikkeld om een PulseAudio voor videodata te maken, zodat verschillende toepassingen parallel gebruik konden maken van een webcam. Later kon PipeWire ook scherm- en venstersharing in de Wayland-modus van de Gnome-shell afhandelen.

    De audiofuncties zijn door de PipeWire-ontwikkelaars toegevoegd om tekortkomingen te verhelpen die diep in het PulseAudio-ontwerp zijn geworteld en daarom moeilijk te corrigeren zijn. PipeWire belooft bijvoorbeeld een lagere latentie en daarmee real-time mogelijkheden, waardoor het geschikt is voor professionele audioverwerking – een gebied dat PulseAudio bewust overgelaten heeft aan de JACK Audio Connection Kit (JACK). Met PulseAudio was het ook onmogelijk om apps die de audioserver gebruikten volledig van elkaar te isoleren. En dat was wel een vraag van onder andere Flatpak- en Snap-makers om apps volledig te kunnen isoleren.

     


    Blijf op de hoogte van Linux
    Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

    Ontvang elke week het laatste IT-nieuws, de handigste tips en speciale aanbiedingen.

     

    Audio-overdracht

    PipeWire omzeilt andere bekende zwakke punten van PulseAudio en JACK. Als gevolg daarvan zien zelfs belangrijke ontwikkelaars van die twee oudere oplossingen PipeWire als een stap in de goede richting. Er zijn aanwijzingen dat andere distributies het voorbeeld van Fedora zullen volgen.

    Voor een soepele overstap op de nieuwe technologie heeft PipeWire enkele softwarebibliotheken die de bibliotheken van PulseAudio en JACK vervangen, zodat programma’s niet hoeven te worden aangepast. Er zijn ook bibliotheken voor Alsa en Gstreamer. Toepassingen die gebruik maken van een van die vier programmeerinterfaces gebruiken dan automatisch Pipe­Wire zonder dat ze zich bewust zijn van de andere onderbouw. Zelfs de audiomixer van PulseAudio blijft dus werken.

    linux fedora 34

    Test

    Bij onze tests met verschillende hardware vertoonde PipeWire geen problemen. In feite kon het zowel een usb-gaming-headset als een bluetooth-headset beter aan dan PulseAudio. PipeWire moet echter een enorm aantal gebruiksscenario’s afdekken en daarbij kunnen werken met een verscheidenheid aan audiohardware die vaak specifieke eigenaardigheden heeft of een speciale behandeling vereist. Bij gebruikers met problematische hardware zal PipeWire het daarom waarschijnlijk slechter doen. Als dat bij jou het geval is, kun je snel terugschakelen naar PulseAudio met het volgende commando en een herstart:

    sudo dnf swap –allowerasing pipewire-pulseaudio pulseaudio

    Gnome en Wayland

    Andere nieuwe functies van Fedora Linux 34 vallen duidelijker op, zoals het gemoderniseerde projectlogo dat bij alle varianten van de distributiefamilie te vinden is. Aan de ene kant lijkt het op het oude, maar tegelijkertijd ziet het er veel moderner uit.

    Gnome

    Zelfs in de meest populaire editie valt één verandering op: de Workstation Edition gebruikt nu Gnome 40, dat fundamentele vernieuwingen heeft. Workspaces staan niet langer boven elkaar, maar naast elkaar. De Dash voor het starten van programma’s is verplaatst naar de onderkant van het scherm. Dat heeft nieuwe touchpad-gestures en sneltoetsen opgeleverd, waardoor Gnome-kenners daar een beetje aan zullen moeten wennen.

    Wayland

    In de KDE Plasma Desktop Editie van Fedora 34 werkt de gebruikersinterface nu standaard in de Wayland-modus, zoals de Gnome-shell bij Fedora Workstation al jaren gebruikt wordt. De modernere en veiligere aanpak levert echter geen praktische voordelen op. Je moet voorbereid zijn op nadelen, omdat sommige functies van Plasma in de Wayland-modus slechts halfbakken of nog helemaal niet beschikbaar zijn. Hoe dan ook, die modus ondergaat nu zijn eerste grote praktijktest in Fedora. Net als bij Gnome jaren geleden, zou dat enkele eigenaardigheden aan het licht kunnen brengen. Vanuit het oogpunt van ontwikkeling is dat belangrijk, zodat die kunnen worden opgespoord, gemeld en gecorrigeerd. Als je dat liever wilt vermijden, kun je ervoor kiezen om bij het inlogvenster linksonder op het scherm Plasma in de X11-modus te starten.

    Over Wayland gesproken: Fedora werkt al met delen van de verbeteringen in XWayland om een performanceprobleem in de samenwerking met ­Nvidia’s propriëtaire driver te elimineren – zie ook het artikel op pagina 136. Die moet je zoals gebruikelijk wat omslachtig toevoegen via externe bronnen zoals RPM Fusion. Net als Debian beperkt Fedora zich tot opensource software.

    Doorlezen is gratis, maar eerst even dit:

    Dit artikel is met grote zorg samengesteld door de redactie van c’t magazine – het meest toonaangevende computertijdschrift van Nederland en België. Met zeer uitgebreide tests en praktische workshops biedt c’t de diepgang die je nergens online vindt.

    Bekijk de abonnementen   Lees eerst verder

    Geheugen

    OOM

    Als het werkgeheugen bijna vol is zal systemd-oomd  de userspace Out-Of-Memory (OOM) killer, processen nu geforceerd stoppen om te voorkomen dat het systeem vastloopt of bevriest.

    Dat moet beter werken dan de bij Fedora 32 geïntroduceerde Earlyoom, maar bovenal sneller en gerichter ingrijpen dan de OOM killer van de kernel. Die laatste zorgt er soms voor dat browserprocessen die het swapbestand constant vullen nog minutenlang door kunnen gaan, terwijl de desktop al een tijdje vastgelopen of bevroren is.

    Brtfs

    Btrfs blijft dienen als het standaard bestandssysteem, maar bij een nieuwe installatie activeert Fedora nu de transparante compressie ervan met Zstandard (Zstd). Dat wordt gedaan met het laagste niveau van Zstd, dat niet veel vergt van de typische processors in pc’s en daarom gewoonlijk niet veel resources kost. Btrfs past het comprimeren bovendien niet toe als dat voor een bepaald bestand niets oplevert. Daarom hangt het succes van het geheel sterk af van de opgeslagen bestanden: van de 62 GB aan bestanden op onze laptop probeerde Btrfs er slechts 18 van te comprimeren, die het op tot 8 GB wist te verkleinen.
    Net als de vorige versie comprimeert Fedora sommige geheugengebieden met de hulp van Zram wanneer het geheugen schaars is. Versie 34 gebruikt daarvoor niet langer maximaal een kwart van het RAM, maar gaat tot de helft ervan – met een maximum van 8 GB.

    Updates

    Net als bij de een paar dagen eerder verschenen Ubuntu 21.04 is de kernel van Fedora gebaseerd op Linux 5.11, die niet langer wordt onderhouden door de Linux-ontwikkelaars. Niettemin zal Ubuntu die versie negen maanden lang zelf onderhouden. Fedora zal naar verwachting daarentegen in mei Linux 5.12 uitbrengen als een reguliere update, die parallel aan Fedora Linux 34 voltooid werd. Om de negen of tien weken zal die dan naar een volgende versie springen. Op die manier krijg je regelmatig gratis talrijke verbeteringen, met name nieuwe en uitgebreide drivers en geoptimaliseerde beveiligingstechnieken.

    OpenGL

    Fedora volgt een vergelijkbare updatestrategie ook bij Mesa, dat er in versie 21.0 inzit. In juni of juli zou 21.1 moeten volgen, met nieuwere OpenGL-,
    Vulkan- en videoacceleratie-drivers. Daardoor nemen de 3D-prestaties soms aanzienlijk toe, vooral met de modernste grafische chips en de nieuwste 3D-games.

    Toch is Fedora geen rolling-release-distributie omdat versiesprongen bij grotere toepassingen meestal een uitzondering zijn. De nieuwe Fedora heeft de laatste versies, waaronder Bash 5.1, Ruby 3.0, Golang 1.16 en LibreOffice 7.1. Previewversies van GCC 11 en LLVM 12 zijn inbegrepen, Fedora is van plan die bij te werken naar de definitieve versies die parallel met een nieuwe Fedora uitgebracht zullen worden.

    Een nieuwe toevoeging aan de Fedora-distributiefamilie is de ‘i3 spin’, die standaard de Tiling Window Manager i3 gebruikt. Die werkt klassiek met de X-server. Dat geldt ook voor veel andere Fedora Spins, zoals die met Cinnamon 4.8, Lxqt 0.16, Mate 1.24 en Xfce 4.16.

    fedora 34 linux

    Silverblue

    Fedora Silverblue is er ook weer bij, dat robuuster moet werken ten gevolge van een alleen-lezen besturingssysteemomgeving. Toepassingen worden gewoonlijk geïnstalleerd via flatpak, bijvoorbeeld vanuit de repository die door Fedora zelf beheerd wordt. Bij het updaten van daaruit hoeven nu veel minder gegevens over de lijn: Fedora staat nu delta-updates toe voor zijn flatpaks, waarbij alleen de verschillen tussen de oude en nieuwe versie verstuurd hoeven te worden. Bij Fedora Linux 35, die eind oktober moet uitkomen, moet er met Kinoite ook een Plasma-variant komen die de Silverblue-aanpak gebruikt met een read-only /usr.

    Thorsten Leemhuis en Noud van Kruysbergen; c’t magazine 6, 2021

    Blijf op de hoogte van de ontwikkelingen in c't 04/2024

    Conclusie

    De nieuwe Fedora loopt technisch weer voorop, maar draait ook soepel. Het consolideert daarmee zijn positie tussen Ubuntu Desktop en Arch Linux: niet zo snel als Arch, maar wel behoorlijk uitgerust. Wat minder gewaagd dan Ubuntu, maar desondanks makkelijk te beheren en een betrouwbaar werkpaard.

    Meer over

    AudioSoftware

    Deel dit artikel

    Noud van Kruysbergen
    Noud van KruysbergenNoud heeft de 'American Dream' doorlopen van jongste bediende tot hoofdredacteur van c't, waar hij zo veel mogelijk de diepgang, betrouwbaarheid en diversiteit wil bewaken.

    Lees ook

    Linux op je iPhone met iSH Shell

    De gratis app iSH Shell breidt de functionaliteit van de iPhones en iPads van Apple uit met een geëmuleerde Linux-omgeving. Dat is vooral nuttig voor ...

    Linux-distributie Parrot Security voor pentesters en hackers

    Het kleurrijke live-systeem Parrot Security heeft een zeer goed gevulde gereedschapskist voor pentesters en hackers. Het is ook beschikbaar in een onb...

    0 Praat mee
    avatar
      Abonneer  
    Laat het mij weten wanneer er