Een muisstille koeling zonder bewegende delen voor een 15 watt quadcore met 4,2 GHz turbo op één kern: de PrimeMini 4 maakt het waar, maar is niet goedkoop.
Carsten Spille
Mini-pc’s zie je overal, maar als je zoekt naar een passief gekoelde pc, dan wordt het een ander verhaal. Als hij dan ook nog een beetje flink moet presteren, moet je het in de specialistische industriële hoek zoeken. De PrimeMini 4 is zo’n pc. We hebben een versie met een Core i7- 8650U nader bekeken. De basiskloksnelheid is maar 1,9 GHz, maar als hij de turbo opengooit, haalt hij 4,2 GHz op één kern. Voor ons was het daarom interessant of de passieve koeling de rekenprestaties afremt.
De PrimeMini 4 is voorzien van Intels NUC7 Dawson Canyon generatie, waarbij je kunt kiezen uit volwaardige Core i3- tot Core i7-modellen met een maximale Thermal Design Power (TDP) van 15 watt.
De behuizing is één groot koellichaam en wordt bij zware belasting flink warm.
In de webshop beginnen de PrimeMini 4-modellen bij prijzen van circa 560 euro. Je krijgt dan een barebone met een Core i3- 7100U, die net als bij alle PrimeMini’s vastgesoldeerd is. Als je er meteen geheugen, opslag en Windows 10 bijbestelt, betaal je bij kant-en-klare pc’s altijd meer dan wanneer je de onderdelen los zou aanschaffen. Ons uitgebreide testapparaat kost zo’n 2300 euro. De geïnstalleerde Windows-versie is prettig kaal met alleen een aangepaste bureaubladafbeelding en geen bloatware.Bitlocker-encryptie is standaard geactiveerd. De ssd haalde met snelheden tot 1,8 GB/s niet zijn maximale prestaties en de usb-poorten ondersteunen helaas geen SuperSpeedPlus (10 GB/s), alleen USB 3.0.
Prettig robuust
De mini-pc is klein, maar weegt met 1,46 kilo toch nog wel wat. Als je er een usb-stick aan de voorkant insteekt, schuift het hele apparaat dan ook niet over je bureau. Dat gewicht komt met name door de zware aluminium behuizing, die als koellichaam fungeert. Aan de binnenkant was de M.2-ssd op een aluminium plaat aan de behuizing bevestigd om de hitte weg te geleiden.
Door dat materiaal kan de PrimeMini 4 voldoende gekoeld worden. Idle verbruikt het systeem maar 3,5 watt, wat geen probleem is, maar belast stijgt dat naar 34 watt, wat een behoorlijke uitdaging is. De PrimeMini laat zich echter niet uit het veld slaan en ook bij de stresstest met Pime95 bleef de cpu onder 70 °C. Hij werkte daarbij met 2,0 GHz maar 100 MHz boven zijn basis kloksnelheid. Daarbij was niet de temperatuur de remmende factor, maar de 16 watt TDP van de cpu. Bij een lagere belasting zoals met 3DMark Firestrike werkte de cpu zonder problemen een uur lang op 2,8 GHz. Daarbij werd de behuizing aan de buitenkant 60 °C warm, heet genoeg om bij aanraking pijnlijk aan te voelen.
De beloofde 4,2 GHz haalt de cpu wanneer er maximaal twee kernen belast worden en de TDP niet wordt overschreden.
Groot en klein
De PrimeMini 4 met de Core i7-89650U presteert bij singlethread-berekeningen met Cinebench R15 beter dan een Ryzen 5 2400G in een standaard-pc. Bij multithreadtests zit hij echter op het niveau van een kleinere Ryzen 3 2200G. Dat komt doordat de geïntegreerde grafische processor (IGP) van Intel het niet haalt bij de Radeon-IGP van AMD. Deze mini is dan ook niet bedoeld om te gamen. Ten opzichte van andere zuinige platforms als de Pentium Silver J5005, die je ook in passieve-pc’s vindt, is de PimeMini 4 dubbel zo snel – en dankzij hyperthreading geldt dat ook voor het multicore-gebruik.
Conclusie
De PrimMini 4 biedt binnen deze klasse pc’s bijzonder grote prestaties die hem tot veel meer maken dan een kleine, stille typmachine. Als je zoekt naar zeer hoge snelheden van ssd’s of usb-verbindingen, dan is de PrimeMini minder geschikt.
PrimeMini 4
| Fabrikant | Prime Computer AG, www.primecomputer.ch |
| Cpu / kernen / kloksnelheid (turbo) | Intel Core i7-8650U (BGA1356, gesoldeerd)/ 4 + SMT / 1,9 (tot 4,2) GHz |
| Ram (type / max) / -slots (vrij) | 16 GB (DDR4-2133 / 32 GB) / 2 (0) |
| Grafische processor | Intel UHD 620 (IGP) |
| Moederbord (formaat) / chipset | Intel NUC7i7DNBE (UCFF) |
| Uitbreidingspoorten (bruikbaar) | 2 × M.2 ( 1 × M-key, PCI-E 3.0 x4, 1 × E-key, PCIe 3.0 x1) (0) |
| Ssd 1 (type, capaciteit) | Samsung SSD 960 Pro (NVMe PCIe x4, 512 GB) |
| Ssd 2 (type, capaciteit) | Samsung SSD 850 Evo (SATA 6 Gbit/s, 500 GB) |
| Netwerkinterface (chip, verbinding) / TPM | 1 Gbit/s (i219-LM, PCIe) / TPM 2.0 |
| Wifi-interface (chip, verbinding) | 867 Mbit/s (Intel 8265 802.11AC + BT 4.2, PCIe) |
| Afmetingen (b × h × d) | 177 × 55 × 114 mm |
| Aansluitingen achter | 2 × HDMI 2.0a, 2 × USB 3.0, 1 × LAN, 1 × voeding |
| Aansluitingen voor, boven, zijden | aan-/uitschakelaar, 2 × USB 3.0 |
| Energieverbruik, datatransfermetingen en geluid | |
| Soft-off (met erp) / energie besparen / idle | 0,6 W / 1,2 W / 3,5 W |
| Volledige belasting: cpu / cpu en graphics | 33 W / 34 W |
| Ssd 1/2: lezen (schrijven) | 1851 (1652) MB/s / 550 (510) MB |
| USB 3.0: lezen (schrijven) | 459 (444) MB/s |
| LAN 1: ontvangen (verzenden) | 119 (119) MB/s |
| Geluidsproductie: idle / belasting (beoordeling) | 0,0 sone (++) / 0,0 sone (++) |
| Cpu- / gpu-belasting (beoordeling) | 0,0 sone (++) / 0,0 sone (++) |
| Systeemprestaties | |
| Bapco Sysmark 2014 SE | 1174 |
| Cinebench R15: single- / multithread | 178 / 578 |
| 3DMark: Fire Strike | 478 |
| Beoordeling | |
| Systeemprestaties: office / rendering / totaal | + / ± / + |
| Geluidsproductie / systeem | ++ / ++ |
| Prijs | € 2325 |
