AVM, de fabrikant achter de bekende rood-witte Fritzbox-routers, is begonnen de nieuwe gratis firmware-update FritzOS 7.50 uit te rollen naar zijn netwerkapparaten. Waar andere fabrikanten met firmware-updates vooral bugs of veiligheidslekken verhelpen, brengt AVM nieuwe functies naar zijn apparaten. De VPN-verbindingen worden sneller, bellen wordt comfortabeler en het smarthome slimmer. We beschrijven hier wat het nieuwe FritzOS kan.
Op het eerste gezicht verschilt FritzOS 7.50 weinig van zijn voorganger. AVM heeft het browsermenu discreet gemoderniseerd en het is nu makkelijker te lezen op grote schermen. Onjuiste muisklikken waardoor wijzigingen onbedoeld worden weggegooid, zouden niet meer mogen voorkomen dankzij de slim geplaatste knoppen Toepassen en ‘Ongedaan maken’.
De nuttige vooruitgang zit onder de motorkap. Volgens het leesmij-bestand voor de bètafirmware heeft AVM eind september meer dan honderd functies verbeterd en bugs verholpen. Daarnaast zijn er 17 nieuwe functies en 27 wijzigingen. We hebben de belangrijkste bekeken.
Zoals in het verleden zullen de Fritzboxen en wifirepeaters die momenteel op de markt zijn het nieuwe besturingssysteem waarschijnlijk krijgen – en misschien zelfs enkele oudere modellen zoals de populaire 7490.
Op grote schermen zijn de Fritzbox-configuratiepagina’s met FritzOS 7.50 nu beter leesbaar.
VPN op volle stoom
Met een Virtual Private Network (VPN) kun je via een versleutelde verbinding bijvoorbeeld je schoonouders op afstand hulp bieden in hun thuisnetwerk. Bij bedrijven geven VPN’s thuiswerkers toegang tot bronnen in het bedrijfsnetwerk.
De grootste vernieuwing van FritzOS 7.50 is de introductie van WireGuard. Het wordt de moderne metgezel van het oude op IPsec gebaseerde Fritz-VPN. De VPN-nieuwkomer heeft zich de laatste jaren snel verspreid en is na enige discussie opgenomen in de Linux-kernel. De eerste FritzOS 7.39-labversie op een Fritzbox 7590 begin 2022 verraste ons. We kwamen destijds op een VPN-doorvoer met WireGuard (down/upstream gemiddeld 146 Mbps) die twee maal zo hoog was als met IPsec (70 Mbps).
Overigens werkt IPsec, vroeger de enige VPN-optie, nu ook met IPv6 als drager. Daardoor kunnen gebruikers van internet via de kabel of glasvezel die geen openbaar IPv4-adres hebben vanwege DS-Lite of CG-NAT, nu met beide VPN-varianten toegang tot het thuisnetwerk krijgen van buitenaf.
Daarvoor moet het externe netwerk dat voor de toegang wordt gebruikt ook IPv6 ondersteunen. Fritzboxen activeren dit steeds belangrijker wordende protocol nu eindelijk automatisch bij het instellen van alle typen internettoegang.
Het kan bijna niet eenvoudiger om op je smartphone een VPN-tunnel naar de Fritzbox te maken: scan de QR-code met de WireGuard-app en je bent klaar.
Slimmer smarthome
In de loop van enkele jaren heeft AVM een handvol smarthome-apparaten uitgebracht op basis van de draadloze DECT-technologie, zodat verwarming, verlichting en elektrische apparaten automatisch kunnen worden aangestuurd, bijvoorbeeld volgens een weekschema. Tot nu toe leidde elk van de apparaten grotendeels een eigen leven, of het nu de radiatorthermostaat (FritzDECT 301/302), intelligente verlichting (FritzDECT 500) of schakelbare contactdoos (FritzDECT 200 en FritzDECT 210) betrof.
Je kunt bijvoorbeeld verschillende thermostaten tot een groep samenvoegen en ze tegelijk schakelen. Waar eerder de hele groep dezelfde temperatuurinstellingen kreeg, kun je bij FritzOS 7.50 via individuele sjablonen, scenario’s en routines meerdere apparaten en ook groepen met verschillende temperaturen tegelijk te schakelen. De FritzDECT-schakelaars 400 en 440 zijn daar goed geschikt voor.
Het slimme huis wordt slimmer met voorwaardelijke regels. Dat betekent bijvoorbeeld dat je nu met de drukknop van een schakelbare contactdoos meerdere stroomverbruikers tegelijk kunt inschakelen en de temperatuur van een groep thermostaten kunt regelen.
Sensormeerwaarde
Met de nieuwe voorwaarderegels kun je de schakelknop van de Fritz-stopcontacten nu gebruiken als sensor voor smarthome-routines. Eén tikje kan bijvoorbeeld alle op een stekkerdoos aangesloten kantoorapparaten inschakelen, zoals een pc, monitor en printer, en ook slimme lampen en thermostaten. Dat werkte feilloos bij onze test en maakt het leven makkelijker als je partner, zoals vaak het geval is bij Fritzbox-beheerders, de voorkeur geeft aan directe controle.
In tegenstelling tot bij de DECT-schakelaars is er zelfs visuele feedback: als de schakelaar-led brandt, is het thuiskantoor in bedrijf, verlicht en verwarmd. Als hij uit staat, zijn niet alleen de apparaten van het thuiskantoor losgekoppeld van de stroomvoorziening en is de verlichting uit, maar is ook de thermostaat omlaag gedraaid.
De automatiseringen die je bij oudere FritzOS-versies ingevoerd hebt voor bijvoorbeeld vakanties, kun je blijven gebruiken en ook combineren met de nieuwe routines.
Belleraankondiging
Dankzij de nieuwe spraakbeltonen kunnen draadloze AVM-telefoons bellers aankondigen met hun naam zoals die in het telefoonboek opgeslagen is in plaats van met een tingeltangel. Als het nummer onderdrukt wordt, hoor je dat het een oproep van een onbekende is. Je hebt daarbij de keuze tussen een mannelijke of vrouwelijke stem. Net als de optionele extra beltonen geldt de selectie altijd voor alle telefoons tegelijk.
Er is geen akoestische indicatie van de verschillende soorten (privé, mobiel, zakelijk) van een nummer, die informatie verschijnt net zoals voorheen alleen op het display.
Met de nieuwe firmware krijgen AVM-telefoons een afsprakenkalender. Die voer je in via het telefoonmenu bij de Comfortdiensten. Het zou natuurlijk handiger zijn om de agenda te vullen via de browser in het Fritzbox-menu.
De kroon op het werk is het synchroniseren met smartphones en externe diensten via het CalDAV-protocol. AVM is van plan dat bij toekomstige FritzOS-updates op te nemen.
Indien gewenst kunnen de Fritz-telefoons ook afspraken en wekoproepen aankondigen. Snelkiesnummers voor de toetsen 2 tot en met 9 kunnen nu op de telefoon worden aangemaakt door lang te drukken.
Draadloze extra’s
Fritzboxen kunnen al lang externe telefoonsticks gebruiken om via het mobiele netwerk een tweede internettoegang via failover/fallback op te zetten als overbrugging voor het geval dat de hoofdverbinding een storing heeft. Dat werkt nu voor het eerst ook via de USB-C-poort van een mobiele 5G-router – bij onze test een Zyxel NR2101.
Die router heeft ook een gigabit-ethernetpoort, dus je zou hem kunnen aansluiten op de WAN-poort van een Fritzbox. Maar via usb is praktischer omdat de mobiele router daar ook stroom van krijgt en je dus geen extra voeding in de overvolle stekkerdoos hoeft te proppen.
Fritzboxen met ingebouwde mobiele modems kunnen nu een aan de simkaart toegewezen telefoonnummer integreren in de Fritzbox-telefonie. Bij een 6850 5G was dat proces met drie simpele klikken klaar. Het aan de simkaart verbonden abonnement moet echter wel telefonie via VoLTE ondersteunen.
Soepeler netwerken
Onder de motorkap bevinden zich ook enkele interessante verbeteringen. De Fritzbox stuurt nu verschillende Bonjour-meldingen waarmee hij zijn diensten in het interne netwerk aankondigt. Fritz-apps kunnen dat gebruiken om de Fritzbox snel te vinden.
Niet alleen Windows-, maar nu ook Linux- en macOSgebruikers zien de Fritzbox automatisch in het netwerkoverzicht verschijnen en hebben met één klik toegang tot de NAS-content en de webinterface zonder dat ze de hostnaam of het ip-adres van de router hoeven te weten.
Verder biedt de Fritzbox diensten die interessant kunnen zijn voor programmeurs, waaronder de TR-064-poort die wordt gebruikt voor scriptprojecten (http://fritz.box:49000/tr64desc.xml).
AVM heeft het verouderde remote provideronderhoud volgens TR-069 vervangen door de flexibelere en compatibele versie TR-369. Je hoeft niet meer rechtstreeks via een browser op de Fritzbox in te loggen, maar kunt de MyFritz-dienst gebruiken om op afstand de statusinformatie van de router uit te lezen – zoals verbindings- en poortparameters – of om firmware-updates te initiëren.
Het provideronderhoud volgens TR-069 is vervangen door TR-369 – al moet je dat nog wel even zelf activeren.
Netwerkafstemming
Bij een reeks van Fritzbox-modellen introduceert AVM automatische prioritering in het interne netwerk en in het gastnetwerk. De functie is bedoeld om de beschikbare internetbandbreedte eerlijker te verdelen. Dat en de voorafgaande prioritering van individuele netwerkapparaten hebben nu ook gevolgen voor het IPv6-verkeer. Op de 5GHz-band stoort vaak een gedwongen kanaalverandering. Het leidt tot een korte wifi-onderbreking wanneer de Fritzbox radarsignalen detecteert.
Vervolgens schakelen veel clients over naar de 2,4GHz-band, waar het verkeer veel trager verloopt door de smallere frequentiesignalen en meer concurrentie uit de buurt. AVM optimaliseert dat nu bij meerdere routers met Zero-Wait-DFS. Na het detecteren van een radarimpuls schakelt de router tijdelijk over naar de 5GHz-kanalen 36 tot 48, zoekt op de achtergrond naar radarvrije frequenties en schakelt vervolgens over naar hogere, minder drukke kanalen.
De modellen van AVM die de snelle Wi-Fi 6-standaard beheersen, zoals de 7590 AX en 7530 AX, zijn wat dit betreft sowieso wat minder gevoelig voor. Naast de hogere doorvoersnelheid, heeft Wi-Fi 6 een ruimere frequentiebreedte en maakt het slim gebruik van de 2,4 GHz band. Dat brengt grote voordelen voornamelijk op locaties waar veel verschillende wifi-signalen met elkaar concurreren.
Fritzboxen werken al lang als mesh-repeaters om de wifidekking van de router bij de internetaansluiting te vergroten. Als mesh-repeaters onderhouden zij echter slechts op één wifiband de verbinding met de centrale. De 7590 kan met de nieuwe firmware nu beide radiobanden dynamisch gebruiken. Dat moet de mesh-prestaties optimaliseren.
Conclusie
Het nieuwe FritzOS werkt deels sneller en deels soepeler in de bediening dan voorheen. Ook schijnbare kleinigheden zoals Bonjour-meldingen en TR-369, en de verbeteringen op het gebied van telefonie en smarthome, dragen daaraan bij. Naast het werk aan de moderne VPN-nieuwkomer WireGuard heeft AVM de oude Fritz-VPN niet verwaarloosd. Integendeel: dat heeft een merkbare prestatieverbetering gekregen en kan nu IPv6 gebruiken als tunneltransporteur.
AVM laat met FritzOS 7.50 opnieuw zien dat productonderhoud meer kan betekenen dan alleen het kortstondig wegwerken van ernstige bugs. Andere routerfabrikanten mogen zich daar door laten inspireren.
Met medewerking van Ernst Ahlers en Dušan Živadinović
Ik vraag me af waarom mijn fritzbox 4060 nu in april 2023 nog steeds versie 7.30 heeft, als ik wil updaten krijg ik de melding dat er geen nieuwe versie is. En mijn 4040 boxen hebben zelfs nog 7.29!