Asrock DeskMini X600 review: mini-barebone voor AM5-processors

De DeskMini-serie van Asrock biedt al enkele jaren een interessante basis om compacte computers te maken en is flexibeler dan mini-pc’s in NUC formaat. Meer over deze barebone lees je in deze Asrock DeskMini X600 review.

Met de DeskMini X600 is er eindelijk een mini-pc barebone voor de AMD Ryzen 7000 en 8000G processorseries. We hebben lang gewacht op de komst van deze barebone, want een jaar geleden bewonderden we al het prototype op de Computex.

De DeskMini beschikt over een robuuste metalen behuizing, een socket voor desktopprocessors en aansluitingen voor M.2- en 2,5”-ssd’s. Zoals gebruikelijk ontbreken de cpu, ram, ssd en het besturingssysteem in de barebone. We hebben de DeskMini uitgerust met de zes-core Ryzen 5 8600G, 32 GB DDR5 RAM en een Samsung 980 Pro, en getest met Windows 11 en Ubuntu Linux 24.04.

In de DeskMini X600 is een moederbord van mini-STX-formaat geïnstalleerd. Asrock heeft de gebruikelijke chipset weggelaten en gebruikt in plaats daarvan de X600-configuratie. Een kleine, gesoldeerde Knoll3-activator vertelt de Ryzen-processor om de standaardinterfaces te leveren.

Dit werkt omdat AMD de AM5-cpu’s als een system-on-chip bouwt. Naast de cpu-kernen, gpu en geheugencontroller, bevatten deze cpu’s ook een PCIe-roothub en een usb-controller.

De Ryzen 8600G die we hebben ingebouwd, beschikt over 20 PCIe 4.0-lanes. Deze lanes verbinden onder andere de twee M.2-slots, elk met vier lanes voor NVMe-ssd’s. Met een Ryzen 7000 ondersteunt het M.2-slot bovenaan de PCIe 5.0-modus. AMD heeft echter de PCIe-roothub bij de Ryzen 8000G beperkt tot PCI Express 4.0 om energie te besparen. De I/O-mogelijkheden van de DeskMeet X600 hangen dus af van het type processor dat je hebt geïnstalleerd.

Onder het eerste M.2-slot bevindt zich een extra M.2 2230-slot voor wifi-kaarten. Wil je de computer draadloos verbinden met het netwerk, dan kun je een geschikte Wi-Fi 6E-kit met antennes van Asrock aanschaffen voor ongeveer 40 euro. Je kunt een tweede PCIe 4.0-ssd plaatsen in het M.2-slot aan de onderkant van het moederbord, maar je moet het slot eerst losdraaien van de drager om een ssd te installeren.

Asrock gebruikt de resterende PCIe-lanes om een 2,5 Gbit/s ethernet-chip van Realtek en een SATA 6G-controller van Asmedia aan te sluiten, waarmee je twee 2,5-inch drives kunt verbinden. De Ryzen AM5-cpu’s hebben, in tegenstelling tot hun AM4-voorgangers, geen geïntegreerde SATA-controller meer.

De Ryzen-cpu’s bieden vier USB 3.2 Gen 2-poorten met een snelheid van 10 Gbit/s. Helaas functioneren alle usb-poorten op de DeskMini X600 slechts in 5 Gbit/s-modus (USB 3.2 Gen 1). De twee USB A-poorten aan de achterkant zijn verbonden met de cpu via een Realtek-hubchip. Je kunt nog twee extra USB 2.0-aansluitingen bovenaan de behuizing toevoegen voor 10 euro.

Om van de DeskMini X600 een complete mini-pc te maken, heb je een AM5-cpu, een ssd en idealiter twee DDR5 SO-DIMM’s nodig voor dual-channel gebruik.

Met 48 GB modules kun je tot 96 GB ram installeren; 64 GB SO-DIMM’s komen binnenkort beschikbaar. Om de componenten te installeren, draai je eenvoudig vier schroeven los en trek je het moederbord inclusief het I/O-paneel uit de behuizing.

Helaas ontbraken de instructies bij ons testmodel; deze zijn alleen beschikbaar op de website van Asrock.

Door de 120-watt voeding ondersteunt de DeskMini X600 alleen Ryzen-processors met een Thermal Design Power van 65 watt, die echter tot 88 watt continu mogen verbruiken. De voedingseenheid is aanzienlijk kleiner en lichter dan bij eerdere modellen. De krachtigste cpu die nog geschikt is, is de 12-core Ryzen 9 7900. Wij hebben echter gekozen voor de zes-core Ryzen 5 8600G, omdat deze een krachtigere gpu en een AI-eenheid heeft. Je moet de Ryzen 5 7500F niet in de DeskMini X600 plaatsen, omdat deze processor een grafische eenheid mist.

Asrock levert een aluminium koeler met een 7 cm ventilator voor AM5-cpu’s. Deze draait in idle al op 1000 rpm en is daardoor al hoorbaar – zij het stil – als de DeskMini op je bureau staat (0,3 sone). Als test hebben we de EKL Alpenföhn Silvretta van 30 euro op de Ryzen 5 8600G bevestigd, waardoor de computer in idle zelfs in een stille omgeving niet hoorbaar was (<0,1 sone).

De DeskMini verbruikt in idle-modus onder Windows 11 iets minder dan 10 watt. Dit is al een zeer goede waarde voor een computer met een verwijderbare desktop-cpu, en zelfs uitstekend voor een AM5-systeem.

Onder Ubuntu Linux 24.04 wordt het nog beter: de hele computer, inclusief omvormerverliezen in de voeding, verbruikt slechts 7 watt. Deze waarden gelden echter alleen voor de Ryzen 8000G met een monolithische die.

Bij gebruik van de zes-core Ryzen 5 7600, die een chiplet-ontwerp heeft, verbruikt de DeskMini X600 in idle onder Linux en Windows maar liefst 9 watt meer. Dit komt waarschijnlijk door de energievretende I/O-die van de Ryzen 7000-processors.

Bij volledige belasting van de cpu en gpu verbruikt de DeskMini X600 bij pieken 115 watt. De meegeleverde koeler en de Alpenföhn Silvretta konden deze hoeveelheid warmte afvoeren, maar deden dat niet zonder veel geluid. Met respectievelijk 3,4 en 4,2 sone is de mini-pc veel te luid op een bureau. Wij raden daarom aan om de instelbare TDP van de processor op 45 watt te zetten en een krachtigere low-profile koeler te gebruiken.

Onder Ubuntu Linux 24.04 draait de DeskMini soepel. De usb- en LAN-overdrachtssnelheden zijn vergelijkbaar met die van Windows, en 3D-versnelling en stand-by functioneren ook goed.

Met de DeskMini X600 heeft Asrock niet alleen de kleinste computer voor AM5-processors gebouwd, maar ook de zuinigste. Deze desktop verbruikt minder dan 10 watt wanneer hij inactief is. De meegeleverde cpu-koeler blijkt echter te luid onder volledige belasting. De DeskMini X600, die ongeveer 215 euro kost, biedt als een van de weinige mini-barebones ruimte voor twee M.2-ssd’s en twee 2,5 inch drives. Hierdoor is hij geschikt voor zowel kantoorcomputers als miniservers.

+ Mini-barebone voor AM5 + Zeer zuinig – Meegeleverde koeler te luid

Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief: