Er bestaat een alternatief opensource besturingssysteem dat je wel op je Android smartphone die privacy en vrijheid geeft die zo belangrijk is: Ubuntu Touch, waarvan de ontwikkeling werd opgepikt door het UBports-project. Die bleef naarstig doorwerken aan de visie van een alternatief mobiel besturingssysteem.
Het besturingssysteem en de apps op je mobiele telefoon volgen je stappen en controleren je digitale leven. De twee grote mobiele ecosystemen leggen heel wat beperkingen op aan gebruikers. Je dient een account aan te maken voordat je apps kunt installeren en je moet allerlei voorwaarden aanvaarden, die vaak niet erg evenwichtig zijn samengesteld. Je geeft de controle over je digitale leven dus over aan een andere partij.
Bovendien is het businessmodel van heel wat apps gebaseerd op het verkopen van je data. Ze volgen dus al je digitale stappen en analyseren die om je gebruik van de app te gelde te maken. Ze proberen je ook continu aan te sporen om een premiumversie of andere producten of diensten aan te kopen. Je mobiele telefoon staat zo niet in dienst van jou, maar gebruikt jou.
Ubuntu Touch en de UBports-community
Er bestaat een alternatief opensource besturingssysteem dat je wel op je telefoon die privacy en vrijheid geeft die zo belangrijk is: Ubuntu Touch. Aanvankelijk werd het besturingssysteem door Canonical ontwikkeld, het bedrijf achter de Linux-distributie Ubuntu. Ubuntu Touch moest de mobiele versie van Ubuntu worden. Maar in 2017 zette Canonical er een punt achter door gebrek aan interesse in de markt.
Dat zou het einde kunnen geweest zijn, maar dat was het niet. De ontwikkeling werd opgepikt door het UBports-project, en dit bleef naarstig doorwerken aan de visie van een alternatief mobiel besturingssysteem. Momenteel wordt Ubuntu Touch nog altijd volledig ontwikkeld en onderhouden door de UBports-community. Dit is een internationaal netwerk van vrijwilligers, met financiële en operationele ondersteuning door de UBports Foundation, een stichting in Duitsland. Canonical is dus niet meer betrokken bij de ontwikkeling.
De UBports Foundation gelooft in een open, transparante en veilige wereld waarin je keuzevrijheid hebt. De vrijheid om zelf je mobiele besturingssysteem te kiezen, onafhankelijk van de hardware. De stichting houdt niet alleen toezicht op de ontwikkeling van Ubuntu Touch, maar werkt ook samen met ontwikkelaars van andere mobiele besturingssystemen. Die hebben allemaal immers een gemeenschappelijk doel: meer keuzevrijheid voor telefoons. Samenwerken voorkomt dubbel werk en fragmentatie.
Deze samenwerking gebeurt in een aantal projecten die door Ubuntu Touch gebruikt worden: Halium, Lomiri, de UBports Installer en een opensource-implementatie van VoLTE.
Halium maakt GNU/Linux mogelijk
Halium voorziet in een Hardware Abstraction Layer die het mogelijk maakt om GNU/Linux te draaien op mobiele toestellen die Android voorgeïnstalleerd hebben. Halium bevat de apparaatspecifieke Linux-kernel met stuurprogramma’s, evenals Android-services die nodig zijn om met de hardware te spreken en de telefoniestack oFono.
Dankzij de abstractielaag Halium gebruiken Ubuntu Touch, Droidian, LuneOS en andere mobiele Linux-platforms de Android-broncode op dezelfde manier, starten ze Android-services op dezelfde manier en verloopt ook het flashen van images naar toestellen op dezelfde manier. Halium zorgt er dus voor dat al deze projecten met Android-drivers kunnen opstarten op een telefoon.
Door samen te werken aan deze low-level componenten die in alle distributies hetzelfde doen, hebben ze een gemeenschappelijke Linux-basis. Hierdoor kan elk project zich focussen op de ontwikkeling van de hogere lagen, waarin ze van elkaar verschillen door hun gebruikersinterface.
Gebruikersinterface van Ubuntu Touch: Lomiri
Toen Canonical in 2017 stopte met de grafische schil Unity, nam de UBports-community de ontwikkeling ervan over. Het programma werd bekend als Unity 8, en is sindsdien omgedoopt tot Lomiri. Het is vooral bekend als de gebruikersinterface van Ubuntu Touch, maar andere distributies gebruiken de grafische schil nu ook.
Zo heeft UBports-ontwikkelaar Marius Gripsgard veel tijd gestoken in het porten van Lomiri naar Manjaro en Arch Linux. De UBports Foundation heeft ook Debian-ontwikkelaar Mike Gabriel gesponsord om Lomiri in Debian te packagen.
UBports werkt ook aan Ayatana Indicators, de opvolger van de Application Indicators die Canonical ontwikkelde voor de Unity-desktop. Ayatana Indicators is een desktop-agnostische technologie voor toepassingsindicatoren. Niet alleen Ubuntu Touch gebruikt het, maar het is ook beschikbaar in Debian en Manjaro.
UBports Installer
De UBports Installer is ontwikkeld als een grafisch hulpmiddel om Ubuntu Touch eenvoudig te installeren op ondersteunde telefoons. In plaats van allerlei ingewikkelde instructies te moeten volgen, leidt het programma je op een eenvoudige manier door de installatie, rechtstreeks vanaf je computer (Windows, Linux of macOS).
Maar daar houdt het niet op. Met hetzelfde programma kun je ook andere besturingssystemen op je telefoon flashen, zoals VollaOS, Sailfish OS en Droidian. Het maakt voor UBports niet echt uit wat je op je telefoon installeert, zolang het maar een besturingssysteem is dat je vrijheid en privacy geeft.
VoLTE
VoLTE (Voice over LTE) is bellen via 4G (LTE of Long Term Evolution). Dit is alleen mogelijk als het besturingssysteem van de telefoon, de firmware van de modem en de mobiele netwerkoperator het allemaal ondersteunen. De meeste moderne telefoons hebben een modem die VoLTE-instructies ondersteunt. Maar er bestaat momenteel geen opensource-implementatie van VoLTE voor mobiele besturingssystemen. Dit betekent bijvoorbeeld dat je in de VS niet kunt bellen op het netwerk van T-Mobile met Ubuntu Touch, omdat T-Mobile er niet langer een 2G- en 3G-netwerk heeft.
Om deze reden heeft de UBports Foundation de Duitse telecomspecialist sysmocom (met aan het hoofd de in opensourcekringen bekende Harald Welte) ingehuurd om VoLTE-ondersteuning toe te voegen aan Ubuntu Touch. Sysmocom heeft al een eerste onderzoek gedaan naar wat er nodig is. Het plan is om het opensource IMS-framework Doubango uit te breiden voor degelijke VoLTE-ondersteuning.
Sysmocom ontwikkelt dit als een opensourceproject in openbare Git-repository’s en draagt de nodige wijzigingen bij aan upstreamprojecten. Hierdoor kunnen ook andere mobiele besturingssystemen de ontwikkelde VoLTE-ondersteuning aan hun eigen telefoniestack toevoegen.
Van en voor de community – meewerken aan UBports
Als je in de visie van UBports gelooft, dan ben je welkom in onze community. Het besturingssysteem is van en voor de community. Misschien wil je wel helpen programmeren aan de kern van het besturingssysteem of wil je Ubuntu Touch naar een nieuw toestel porten. Ook als je aan de ontwikkeling van Halium of Lomiri wilt meewerken, verwelkomen we je graag. En uiteraard kun je ook veel bijdragen door apps voor Ubuntu Touch te ontwikkelen.
Je hoeft niet te kunnen programmeren om iets bij te dragen. Je kunt ook nieuwe versies van Ubuntu Touch testen voor ze algemeen worden verspreid. Daarmee help je om de kwaliteit te verbeteren. En je maakt even goed het verschil met design, door documentatie te schrijven of te vertalen of door vragen van beginnende gebruikers te beantwoorden. Er zijn talloze manieren om bij te dragen in de UBports-community.
Wil je meehelpen aan vrijheid en privacy op onze telefoons?
Maak dan kennis met de Nederlandstalige UBports-community op de Telegram-groep https://t.me/UBports_NL. Jij kunt het verschil maken. Samen werken we aan een open, transparante en veilige wereld.
