Microsoft heeft bevestigd dat de mei-updates voor Windows 11 op sommige systemen leiden tot ernstige opstartproblemen. Vooral virtuele machines blijken gevoelig voor de fout (foutcode 0xc0000098), die te herleiden is tot het systeembestand ACPI.sys — een cruciaal onderdeel van de opstartprocedure.
Op de hoogte blijven omtrent alles over Windows?
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Startproblemen in Windows 11 23H2 en 22H2
Na installatie van de reguliere beveiligingsupdates van mei (Patch Tuesday) kampen sommige Windows 11-systemen met serieuze opstartproblemen. In plaats van normaal door te starten, blijft het systeem hangen met een foutmelding die wijst op een ontbrekend of beschadigd systeembestand. In de meeste gevallen betreft het het bestand ACPI.sys, met foutcode 0xc0000098.
Volgens Microsoft, dat het probleem toelicht in de Windows Release Health Notes luidt de foutmelding als volgt:
“Uw pc/apparaat moet worden gerepareerd. Het besturingssysteem kan niet worden geladen omdat een vereist bestand ontbreekt of fouten bevat. Bestand: ACPI.sys. Foutcode: 0xc0000098”
De fout is terug te voeren op een probleem met een essentiële systeemdriver, die verantwoordelijk is voor energiebeheer en hardwaredetectie tijdens het opstarten. Omdat deze driver vroeg in het bootproces wordt geladen, kan een fout hierin ertoe leiden dat het systeem volledig onbruikbaar wordt.
Vooral virtuele machines getroffen
Hoewel het probleem incidenteel ook op fysieke machines optreedt, manifesteert het zich in de praktijk voornamelijk binnen virtuele omgevingen. Getroffen systemen zijn onder meer Azure Virtual Machines, Azure Virtual Desktops en lokaal gehoste virtuele machines op platformen als Citrix en Hyper-V. Voor thuisgebruikers met Windows 11 Home of Pro is de kans op deze foutmelding daarentegen minimaal.
Kritieke rol van ACPI.sys
De ACPI.sys-driver (Advanced Configuration and Power Interface) is een essentieel onderdeel van Windows dat verantwoordelijk is voor het beheren van hardwarebronnen en energiebesparingsfuncties.
Omdat deze driver al in een vroeg stadium van het opstartproces wordt geladen, kan een fout hierin het systeem direct tot stilstand brengen. Volgens Microsoft kunnen – afhankelijk van de systeemconfiguratie – ook andere systeembestanden in de foutmelding vermeld worden.
Oplossing via handmatige update KB5062170
De update met versienummer KB5062170 is buiten de gebruikelijke updatecyclus om beschikbaar gesteld. Deze brengt Windows 11 naar build 22621.5415 (22H2) of 22631.5415 (23H2) en bevat specifiek een fix voor het opstartprobleem rond ACPI.sys.
Technisch gezien bouwt de update voort op de preview-releases van mei, maar dan met aanvullende correcties. Automatische installatie blijft echter uit: systeembeheerders moeten de update handmatig downloaden en toepassen via de Microsoft Update-catalogus.
Instructies voor systeemherstel
In de Windows Release Health Notes geeft Microsoft een beknopte beschrijving van de herstelmogelijkheden voor systemen die niet meer opstarten. Idealiter gebruiken beheerders de Windows Recovery Environment (WinRE) om het systeem te herstellen naar een eerdere, werkende toestand.
Is WinRE niet beschikbaar, dan blijft er een technische omweg over: de virtuele harde schijf (VHD) van de getroffen machine moet op een ander systeem worden gekoppeld en als secundaire schijf worden geopend. Na controle of herstel kan de VHD vervolgens weer teruggezet worden in de oorspronkelijke VM, waarna het systeem doorgaans weer normaal opstart. Windows keert dan terug naar de laatst succesvol voltooide update. Voor gebruikers binnen Azure-omgevingen is een uitgebreidere herstelprocedure beschikbaar via deze link.
Eerdere updateproblemen in april
Het is niet de eerste keer dit voorjaar dat Microsoft problemen erkent na een Patch Tuesday. In april leidde een reeks updates tot netwerkstoringen bij domeincontrollers en veroorzaakten ze vastlopers op Windows 11-desktops.
Ook recent, nog in de week voorafgaand aan de ACPI-fout, bracht Microsoft buitengewone updates uit om hardnekkige problemen met BitLocker en Hyper-V op diverse Windows Server- en desktopversies aan te pakken.
Op de hoogte blijven omtrent alles over Windows?
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
