c’t 01-02/2026
VPN-diensten veilig en privé?
Cover van

Inleiding

Lees verder na de advertentie

Hij is er weer: de optimale pc. In c’t magazine 4/2021 stellen we onze nieuwe bouwvoorstellen voor 2021 voor. We hebben een allround-pc op basis van een AMD Ryzen cpu samengesteld, met opties om deze uit te breiden tot een krachtige werk-pc of een stevige machine om mee te gamen. Daarnaast hebben we twee betaalbare gaming-systemen gebouwd op basis van AMD en Intel.

We bieden een uitgebreid overzicht van grafische kaarten, advies voor de aankoop van hardware en handige tips waar je op moet letten bij het bouwen van je systeem. Ook hebben we Linux op de allround-pc geïnstalleerd en hebben we onderzocht waarom het soms lastig kan zijn om Linux-drivers te installeren.

Als je anno 2021 je eigen pc wilt bouwen, heb je ruime mogelijkheden: van een zeer kleine mini-pc tot een machine met flinke prestaties krachtige prestaties die toch onder de meeste omstandigheden fluisterstil blijft. Bij onze voorstellen hebben we allerlei hardware-opties uitgeprobeerd en de onderdelen geselecteerd die het beste met elkaar samenwerken. Voor informatie bij het bouwen verwijzen we naar het artikel ‘tips voor een zelfbouw-pc’ van enkele jaren geleden, dat echter nog steeds actueel is. Als je benieuwd bent naar de bouwvorstellen van de afgelopen jaren, hebben we ook nog informatie over onze bouwvoorstellen van 2020 , die ook nog redelijk actueel zijn, of onze eerdere voorstellen uit 2019.

Tip!

De laptop waar kracht, creativiteit en AI samenkomen!
De laptop waar kracht, creativiteit en AI samenkomen!

Ontworpen voor creators en professionals: configureer jouw eigen ASUS ProArt P16 nu.

Hieronder geven we een overzicht van de onderdelen die we voor onze voorstellen hebben geselecteerd, en de bios-instellingen die nodig zijn om de pc’s zo stil en koel mogelijk te houden. Houd er wel rekening mee dat als je bij het samenstellen van jouw pc op een of meerdere onderdelen afwijkt, het mogelijk is dat je andere bios-instellingen moet gebruiken. Bovendien is het dan niet altijd gegarandeerd dat alle hardware nog even soepel samenwerkt.

Na de publicatie van het artikel is Crucial gestopt met de productie van het door ons gekozen werkgeheugen (CT8G4DFS832A). We hebben in plaats daarvan als vervanging de opvolger (CT8G4DFRA32A) met dezelfde specificaties getest (DDR4-3200, CL22, 1,2 volt), en deze werkte ook prima met de andere bouwvoorstellen. Bovendien zul je ook nog een licentie voor Windows moeten aanschaffen, tenzij je er nog een over hebt of je van plan bent Linux op de pc te installeren. Een Windows 10 Home licentie kost zo’n 110 euro.

We hebben bewust gekozen voor gemiddelde prijzen van de hardware. Met een beetje zoekwerk kun je nog scherper geprijsde aanbiedingen vinden. Omdat er momenteel flinke vertragingen in de bevoorrading zijn, kunnen de prijzen of verkrijgbaarheid ook flink schommelen. In sommige gevallen vragen webshops ook nog extra verzendkosten, met name als je aankoop onder een bepaald bedrag valt.

Als je alle onderdelen in huis hebt, zul je na het bouwen en instellen van het bios ook een besturingssysteem willen installeren. In het geval van Windows kun je dat het beste doen met een actuele versie van de Media Creation Tool van Microsoft. Daarmee haal je de meest recente versie van de Windows in huis. Je hebt overigens wel een geldige licentie nodig om Windows te kunnen (blijven) gebruiken.

AMD Ryzen allround-pc-plus

Met het bouwvoorstel voor een allround-pc willen we dit jaar twee vliegen in één klap slaan: de basisvariant met een hexacore Ryzen 5 3600-processor, 16 GB RAM en een NVMe-ssd is geschikt als een snelle computer voor alledaags gebruik, die naast kantoor- en internettoepassingen ook makkelijk veeleisende taken zoals raw-fotobewerking en videobewerking aankan.

Hij vervangt ook de high-end-pc van vorig jaar, omdat hij makkelijk kan worden uitgerust met andere AM4-cpu’s tot en met de gloednieuwe 16-core Ryzen 9 5950X, met maximaal 128 GB DDR4 RAM en een highend GeForce RTX 2070 Super grafische kaart. Bovendien hebben we ook aanbevelingen voor een goedkopere grafische kaart voor gamers en extra’s zoals wifi en een nog snellere PCI Express 4.0-ssd.

Onderdelen AMD Ryzen allround-pc-plus

 

Aanbevolen BIOS- en ventilatorinstellingen en Windows 10-stuurprogramma's

AMD Ryzen allround-pc-plus

BIOS-setup: ‘Delete’, Default-instellingen laden: ‘F7’, Advanced Mode: ‘F2’
BIOS updaten via Q-Flash BIOS-download
BIOS-instelling waarde
Boot CSM Support Disabled
Tweaker Advanced CPU Settings SVM Mode Enabled
Fansettings via Smart Fan ‘F6’ in-stellen zie ook de screenshots hieronder
CPU_FAN: 50 °C – 25 % 65 °C – 40 % 75 °C – 50 % 83 °C – 70% 90°C – 100 %
SYS_FAN1: Fan Control Use Temperature CPU
SYS_FAN1: 50 °C – 30 % 65 °C – 50 % 75 °C – 63 % 80 °C – 75 % 90 °C – 100 %
SYS_FAN3: Fan Control Use Temperature CPU
SYS_FAN3 50 °C – 30 % 65 °C – 50 % 75 °C – 63 % 80 °C – 75 % 90 °C – 100 %
Optionele BIOS-instellingen
Settings Platform Power ErP Enabled
Windows-drivers
Eerst Windows-updates installeren, daarna de onderstaande drivers installeren
Chipset Download van AMD
Realtek-audio Download van Gigabyte
Radeon RX 5500 XT Download van AMD
Grafische kaarten GeForce RTX 2070 Super Download van Nvidia

 

 

 

 

 

AMD budget gaming-pc

Ook voor pc-kopers met een krapper budget valt er genoeg leuks bij elkaar te sprokkelen. Er zijn eindelijk ook nieuwe processors en grafische kaarten in het instapsegment die soepel gamen in full-hd (1920 × 1080) op hoge detailniveaus mogelijk maken. Omdat zowel Intel als AMD op het moment processors leveren die geschikt zijn voor een budget gaming-systeem met elk hun eigen voordelen, hebben we twee voorstellen gemaakt, waaruit je zelf kunt kiezen waar je voorkeur naar uit gaat.

AMD heeft het voordeel wat betreft prestaties bij programma’s en kan de modernere B550-chipset met ondersteuning voor PCIe 4.0 als pluspunt in de strijd werpen. De chipset ondersteunt ook de Zen 3-processoren, die een prestatieverbetering brengen, vooral bij games.

 

Aanbevolen BIOS- en ventilatorinstellingen en Windows 10-stuurprogramma’s

Budget gaming pc (AMD)

BIOS-setup: ‘Delete’, Default-instellingen laden: ‘F7’, Advanced Mode: ‘F2’
BIOS updaten via Q-Flash Download
BIOS-instelling waarde
Boot CSM Support Disabled
Fansettings via Smart Fan ‘F6’ instellen zie ook de screenshots hieronder
CPU Fan Speed Control Manual
CPU_FAN 50 °C – 25 % 65 °C – 35 % 75 °C – 50 % 85 °C – 67 % 95 °C – 100 %
System 1 Fan Speed Control Manual
SYS_FAN1: Fan Control Use Temperature CPU
SYS_FAN1 50° C – 35 % 62° C – 50 % 70° C – 66 % 75° C – 80 % 80° C – 100 %
Optionele BIOS-instellingen
Settings Platform Power ErP Enabled
Windows-drivers
Eerst Windows-updates installeren, daarna de onderstaande drivers installeren
Chipset Download van AMD
Realtek-Audio Download van Gigabyte
Radeon RX 5500 XT Download van AMD

 

 

 

 

Intel budget gaming-pc

Intel gaat in de tegenaanval met een lager energieverbruik en een wat lagere prijs. Het hart van het Intel-systeem is de Core i3- 10100F uit de Comet Lake-serie. De kloksnelheid loopt van 3,6 tot 4,3 GHz, en het feit dat hij zowel een turbo als Hyper-Threading heeft is een noviteit voor een i3-processor. Alleen dat al maakt hem concurrerend met de Ryzen 3.

 

 

Aanbevolen BIOS- en ventilatorinstellingen en Windows 10-stuurprogramma’s

Budget gaming pc (Intel)

BIOS-setup: ‘Delete’, Default-instellingen laden: ‘F7’, Advanced Mode: ‘F2’
BIOS updaten via Q-Flash Download
BIOS-instelling waarde
Boot CSM Support Disabled
Tweaker Advanced CPU Settings C States Control C3
Ventilatorinstellingen met Smart Fan ‘F6’ in-stellen zie ook screenshots hieronder
CPU Fan Speed Control Manual
CPU_FAN 50 °C – 25 % 65 °C – 35 % 75 °C – 50 % 85 °C – 67 % 95 °C – 100 %
System 1 Fan Speed Control Manual
SYS_FAN1: Fan Control Use Temperature CPU
SYS_FAN1 50 °C – 35 % 65 °C – 47 % 73 °C – 60 % 80 °C – 80 % 85 °C – 100 %
Optionele BIOS-instellingen
Settings Platform Power ErP Enabled
Windows-drivers
Eerst Windows-updates installeren, daarna de onderstaande drivers installeren
Chipset Download van Gigabyte
Realtek-Audio Download van Gigabyte
Radeon RX 5500 XT Download van AMD

 

 

 

Linux installeren op de optimale pc

Ubuntu draait op onze bouwvoorstellen in het algemeen prima. Alleen op één machine werkte de netwerkchip niet. En omdat Linux is zoals het is, kan het oplossen van problemen wat moeite kosten.

Het probleem heeft te maken met de netwerkkaart van het moederbord. Dit is ten dele op te lossen via de driver van Realtek.

Ssd-probleem onder Linux

We hadden berichten ontvangen dat er onder Linux in sommige gevallen problemen kunnen optreden met de door ons gebruikte ssd. Sommige Kingston A2000 NVMe ssd’s, die we hebben gebruikt in de basisvarianten voor alle drie bouwvoorstellen van de optimale pc 2021, kunnen crashen onder Linux. Kingston onderzocht het probleem, maar kwam enkel met een vage aanpassing.

In dit artikel wordt het geval nader beschreven en een oplossing aangereikt:


Wil je op de hoogte blijven van het laatste IT-nieuws en de nieuwste online-artikelen? Meld je dan hier aan voor onze nieuwsbrief:

Ontvang elke week het laatste IT-nieuws, de handigste tips en speciale aanbiedingen.

 

De allernieuwste uitgave
VPN-diensten veilig en privé?
  • VPN-diensten: privacy en veiligheid getest
  • Digitale tracking en nieuwe opslagtechnieken
  • Praktische tests van hardware én software
Bestel nu
De allernieuwste uitgave

Tip!

De laptop waar kracht, creativiteit en AI samenkomen!
De laptop waar kracht, creativiteit en AI samenkomen!

Ontworpen voor creators en professionals: configureer jouw eigen ASUS ProArt P16 nu.

7

Praat mee

Abonneer
Laat het mij weten wanneer er
7 Reacties
oudste
nieuwste
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
ruurd
4 jaren geleden

Jammer toch weer dat Linux de schuld krijgt als problemen veroorzaakt worden door slechte of afwezige support van de hardware-fabrikant. Toch slordig dat er geen beter advies wordt gegeven hieromtrent. Adviseer dan een netwerkkaart die WEL werkt op beide besturingssystemen.

Admin
Marco den Teuling
4 jaren geleden
Antwoord aan  ruurd

Het gaat in dit geval om de netwerkchip op het moederbord. Bij de situatie rond de ondersteuning spelen de fabrikant van die chip (Realtek), de kernelontwikkelaars en de betreffende Linux-distributie een rol, maar het ligt niet zo eenvoudig. Een uitgebreid artikel hierover én een artikel over het installeren van Linux op de optimale pc (voor Fedora en Ubuntu) vind je in uitgave 4 van c’t magazine.

Admin
Marco den Teuling
4 jaren geleden

Het lijkt erop dat de verkrijgbaarheid van deze chip momenteel erg slecht is. Dat geldt helaas ook voor alternatieven. Een tussenoplossing is misschien een (goedkope) tweedehands grafische kaart totdat de beschikbaarheid weer wel op orde is.

Ivo
4 jaren geleden

Ik heb de AMD Ryzen allround-pc-plus geassembleerd maar hij doet het niet (geen beeld). Bestaat hierover ergens een forum om mijn probleem aan te kaarten?

Admin
Alieke van Sommeren
4 jaren geleden
Antwoord aan  Ivo

Kun je aangeven wat er wel werkt? leds aan op moederbord, fans draaien, voedingsfan draait e.d.? met meer Informatie kunnen lezers hier of wij als redactie je beter helpen met troubleshooting.

Ivo
4 jaren geleden
Antwoord aan  Alieke van Sommeren

Beste Alieke, Blijkbaar moest ik nog het moederbord voorzien van de nodige voedingsstekkers, ik had die enkel aan de grafische kaart ingeplugd. Mijn probleem is dus opgelost. Voor de volledigheid geef ik hier ook nog kort de andere problemen mee die ik tegenkwam, (ik heb de configuratie zonder kennis gemaakt). – De antenne die meegeleverd wordt met het moederbord is ook voor bluetooth… Niet enkel voor Wifi – Vergeet zeker niet de beschermfolie van de processor te halen wanneer je de processor met de koelribben samenbrengt – Vergeet niet dat je ook nog een licentie voor windows moet aanschaffen. –… Lees verder »

Ivo
4 jaren geleden

Iemand een idee of deze configuraties Windows 11 compatibel zijn?

Inspiratie in je mailbox

Blijf bij op IT-gebied en verbreed je expertise. Ontvang elke week artikelen over de laatste tech-ontwikkelingen, toepassingen, nieuwe hard- en software én ontvang tips en aanbiedingen.

Loginmenu afsluiten