Ubuntu Studio 22.10 review: Linux-distributie voor creatievelingen

In deze review gaan we kijken naar een Linux-distributie die speciaal is ontwikkeld voor de creatievelingen onder ons, namelijk: Ubuntu Studio 22.10. Zo zijn relevante Linux-toepassingen voor audio-, video-, 3D- en grafische bewerking voorgeïnstalleerd op deze Linux.

Er zijn overvloedige Linux-distributies op maat voor specifieke gebruikssituaties, zoals Kali voor beveiligingscontroles en Nobara voor gamers. Deze Linux-distributie genaamd Ubuntu Studio 22.10 richt zich op creatievelingen zoals muzikanten en vormgevers.

Ubuntu Studio bevat audiotoepassingen zoals het Digital Audio Workstation Ardour, diverse effectenplug-ins, het audiocontrolcenter Studio Controls en de virtuele gitaarversterker Guitarix. Ook zijn er systeeminstellingen die geoptimaliseerd zijn voor audio-opnames en een bridge tussen de geluidsservers PulseAudio en JACK. Dit zorgt ervoor dat het geluid van desktopapplicaties doorgaat bij gebruik van JACK voor audioproducties.

Voor de visuele kunsten biedt Ubuntu Studio het 3D grafische pakket Blender, de beeldbewerkingsprogramma’s Krita en Gimp, het videobewerkingsprogramma OpenShot en het multimedia-framework FFmpeg. Als je veel fotografeert, kun je je werk bewerken en beheren met Darktable en Shotwell. Streamers kunnen aan de slag met OBS Studio. Propriëtaire programma’s zoals de Digital Aaudio Workstations Reaper en Bitwig Studio, of de non-lineaire videobewerkingssoftware DaVinci Resolve moet je echter achteraf zelf installeren.

Ubuntu Studio gebruikt KDE Plasma als desktop. Op ons testsysteem nam het ongeveer 20 GB in beslag op de harde schijf en 1 GB in het RAM. Het systeem bestond uit een Thinkpad T470s met een zesde generatie Core i5-processor, 8 GB RAM en een Focusrite Scarlett 2i2 (2e generatie) audiointerface

De voorgeïnstalleerde low-latency kernel 5.19 ondersteunt theoretisch latenties tot 0,1 milliseconden bij het opnemen en verwerken van audio. In de praktijk zijn de latenties langer en slechts marginaal korter in vergelijking met de standaard kernel.

Tijdens de test zat de roundtrip-latentie met jack_iodelay 6,45 ms – bij een samplerate van 48.000 Hz en een buffer van 64 samples. Op hetzelfde systeem met Ubuntu 22.10 en diens generic-kernel 5.19 hebben we 6,8 ms gemeten. Ter vergelijking: de roundtrip-latentie onder Windows 10 en de officiële ASIO-driver van Focusrite kwamen we op 7,8 ms en 6,8 ms met uitgeschakelde Safe Mode. Dat zijn allemaal waarden waarmee je prima kunt leven.

Je kunt Ubuntu Studio 22.10 op twee manieren installeren: via een ISOimage van de projectwebsite of via het ubuntu-studio-installer-pakket uit de Ubuntu-repository’s. Daarmee kun je een bestaand Ubuntu-systeem met een druk op de knop omzetten naar Ubuntu Studio. De desktopomgeving blijft behouden en je kunt ook individuele softwarepakketten selecteren die je wilt installeren.

Als je vanuit een bestaande Ubuntu-installatie Ubuntu Studio wilt installeren, dan raden de projectbeheerders aan dat alleen te doen tot versie 22.04 LTS, omdat Ubuntu Studio gebruik maakt van een mix van ALSA, JACK en PulseAudio.

Aangezien Ubuntu 22.10 al PipeWire gebruikt als PulseAudio- en JACK-vervanger, kunnen er bij deze versie complicaties optreden.

De Vanilla System Operator (vso) in combinatie met de tool ABroot zorgt voor updates. Je configureert via de commandline of met het grafische Vanilla Control Centre de intervallen waarop vso moet zoeken naar updates. Om ervoor te zorgen dat nieuwe software zijn weg vindt naar de rootpartitie, die eigenlijk onveranderlijk is, hebben de ontwikkelaars de ABroot-tool geïntegreerd, die twee rootpartities met de labels a en b met elkaar vergelijkt. ABroot kent de toestanden present en future toe aan die partities en regelt de transacties tussen de twee (A⟺B). Vanilla OS schrijft updates altijd naar de future-rootpartitie. Als de transactie succesvol was, start het systeem bij een reboot op van future-partitie, die daarmee de present wordt, en synchroniseert de wijzigingen met de andere partitie.

Met abroot get future en abroot get present wordt gecontroleerd of rootpartitie a of b de volgende zal zijn om op te starten. Dat lijkt ingewikkeld, maar je krijgt daar als gebruiker in het dagelijks leven niets van mee. Vanilla OS downloadt updates onbewaakt op de achtergrond en na een reboot is het systeem up-to-date. Het proces kan echter ook handmatig worden gestart met sudo vso trigger-update –now.

Als je uitgebreider werk aan het systeem moet doen, kun je ook ABroot gebruiken. Het commando sudo abroot shell opent een shell op de future-systeempartitie, bijvoorbeeld om een kernelmodule te installeren. Met sudo abroot kargs edit kun je kernelparameters instellen, bijvoorbeeld om een irritante driver te motiveren om mee te werken. Praktisch: als er tijdens onderhoudswerkzaamheden iets fout gaat, dient de onaangeroerde systeempartitie als reddingsboei.

Als je nog nooit met Linux hebt gewerkt maar er wel creatief mee aan de slag wil, biedt Ubuntu Studio 22.10 een kant-enklaar-systeem waar je direct mee uit de voeten kunt. Dat scheelt een hoop zoeken en installeren van relevante programma’s en handmatige configuratie. Als je het met minder ballast wil doen, dan kun je je systeem beter zelf inrichten en Ubuntu Studio links laten liggen.

Ubuntu Studio nodigt vooral uit om dingen uit te proberen en het maakt de eerste stappen in Linux makkelijk. Bovenal neemt de gecureerde softwarecollectie nieuwe gebruikers de zoektocht weg naar programma’s die tot dan toe misschien onbekend zijn

+ Zeer compleet softwarepakket
+ Geschikt voor niet-Linux-gebruikers
–Voor sommigen overcompleet

(Deze informatie is afkomstig uit c’t magazine)

Meer van zulke software reviews? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief: