Startmenu Windows 11 vervangen met deze alternatieven

Je kunt het startmenu van Windows 11 vervangen met deze alternatieven, want hoe elegant het nieuwe startmenu en de taakbalk van Windows 11 er ook uit mogen zien, het scala aan functies is beperkt. De verdeling van vastgemaakte app-pictogrammen en recent gebruikte documenten is nog steeds weinig flexibel. Een klassiek startmenu kan helpen om de vertrouwde overzichtelijkheid van Windows 10 of Windows 7 terug te krijgen.

Er zijn tools waarmee je Windows 11 kunt retrofitten met een startmenu dat de flexibiliteit en vertrouwde bediening van oudere Windows-versies naar het nieuwe besturings­systeem haalt – sommige daarvan verbeteren meteen ook de mogelijkheden van de taakbalk.

De taakbalk van Windows 11 is nog vaker het onder­werp van kritiek dan het startmenu: app-pictogrammen worden nu gegroepeerd – dat was ook al zo in Windows 10, maar daar kon je het groeperen nog uitschakelen. In het nieuwe systeem is het schakelen ­tussen verschillende Verkenner-, Office- of browservensters dan ook onvermijdelijk omslachtiger.

Bovendien zit er geen echt snelmenu meer in: als je met de rechtermuisknop op een item op de menubalk klikt, krijg je alleen een link naar de instellingen te zien. Een beetje goed startmenuprogramma pakt ook dat aan en brengt essentiële functies van eerdere Windows-­versies weer terug.

De lijst met geteste programma’s is kort:

De beschrijvingen en downloadlinks van deze drie programma’s staan verderop in het artikel

Ontvang gratis meer informatie hoe je zelf Windows 11 kunt aanpassen!!

Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Bij een eerdere test van startmenu’s voor Windows 10 (2018, c’t 7-8, p80) waren er nog twee andere programma’s, maar zowel van Open Shell (de opensource opvolger van Classic Shell) als van Start Menu 8 zijn nog geen ­versies voor Windows 11 verschenen.

Start11 en StartAllBack boden al meteen een goede eerste indruk, omdat je ze niet alleen via de websites kunt downloaden, maar ook met Opdrachtprompt op je computer kunt installeren via winget install start11 of winget install startallback.

De kernfunctie van de tools is dat als je op start klikt of op de Windows-toets drukt, ze een menu tonen dat er anders uitziet dan het standaard startmenu van Windows 11. Meestal ziet het er compacter uit met meer tekst, vergelijkbaar met het startmenu van Windows 7.

Idealiter kun je een startmenu op allerlei manieren configureren – bijvoorbeeld om het formaat naar wens aan te passen en individuele kleuren in te stellen, pictogrammen te tonen of te verbergen, je eigen snelkoppelingen toe te voegen en de weer te geven elementen individueel selecteren.

De startmenu’s bevatten ook een eigen zoekfunctie, die – als alles werkt – niet alleen documenten op naam en geïndexeerde inhoud vindt, maar ook functies uit de Instellingen en uit het klassieke configuratie­scherm als resultaat geeft.

Het is ook wenselijk om de eigen zoekfunctie van het startmenu te kunnen uitschakelen, zodat bij het veel gebruikte scenario van ‘de Windows-toets indrukken en er op los typen’ de ingebouwde zoekfunctie het automatisch overneemt.

Een andere handige functie is een mogelijkheid om de instellingen van het startmenu te exporteren en te importeren wanneer je ze hebt ingesteld – voor het geval je de software opnieuw moet installeren of de instellingen op een tweede computer wilt gebruiken. ­

Alleen Start Menu X biedt die mogelijkheid. Net zo handig is een resetfunctie die het startmenu met een druk op de knop terugzet naar de ‘fabrieksinstellingen’ – voor als je er zoveel aan hebt zitten sleutelen dat je het menu helemaal hebt vernacheld. Met StartAllBack en Start Menu X kun je in ieder geval de belangrijkste instellingen weer terugzetten.

Door de jaren heen is er met name kritiek geweest op de veranderingen aan het startmenu van Windows. De taakbalk is grotendeels onveranderd en daarmee ­buiten schot gebleven. Die tijden zijn voorbij: bij Windows 11 is het aantal functies van de taakbalk ook drastisch verminderd.

Hoe mooi het eenvoudige, gecentreerde uiterlijk op het eerste gezicht ook mag zijn, wij, en veel andere gebruikers met ons, vinden het feit dat je het groeperen van geopende programma’s niet meer kunt uitschakelen uiterst onergonomisch.

Micro­soft krijgt ook veel kritiek te verduren voor het feit dat je de taakbalk nu alleen nog maar onderaan het scherm kunt tonen, dat je de labels van openstaande programma’s niet meer kunt weergeven en dat de taakbalk bij Windows 11, zoals al gezegd, niet meer over een echt snelmenu beschikt.

Het is goed mogelijk dat Microsoft enkele functies weer terugbrengt via toekomstige functie-updates voor Windows 11, als de kritiek te hard wordt – vooral van grote klanten die een betere ergonomie verwachten op tienduizenden desktops. Maar het kan nog wel even duren voordat dat gebeurt: de volgende versie van Windows 11 staat gepland voor eind 2022, waarschijnlijk in oktober of november.

Idealiter zou er een alternatief startmenu beschikbaar zijn met een alternatieve taakbalk die het gebruikelijke scala aan functies herstelt – StartAllBack biedt die mogelijkheid. Start11 bevat tenminste een fatsoenlijk snelmenu en enkele instellingen voor de grootte en positie van de taakbalk.

Start11 en StartAllBack laten een goede algemene indruk achter. Welke in individuele gevallen beter is, is een kwestie van smaak. Over het geheel genomen biedt StartAllBack iets meer mogelijkheden, zoals een opvallend overtuigend Windows 7-uiterlijk, maar vooral een taakbalk die een aantal geliefde functies terug­brengt voor een hogere productiviteit.

Vergeleken met de twee andere programma’s is Start Menu X specialistischer. Hoewel het zeer overzichtelijk is, vergt het een zekere gewenning. Met de ietwat onvolledige zoekfunctie en het ontbreken van taakbalkfuncties kunnen we het voor Windows 11 slechts in beperkte mate aanbevelen – handig is wel dat je alle drie de tools gratis kunt uitproberen.

(Deze informatie is afkomstig uit het artikel van Jan Schüßler en Daniel Dupré, en verscheen eerder in c’t 4, 2022, p68)