Connected weegschalen met wifi en bluetooth

Met connected weegschalen moet het gemakkelijker worden om een gezond gewicht te behalen en behouden. Dat doen ze door metingen bij te houden en inzichtelijk te maken hoe je gewicht verandert.

Afvallen is in theorie heel simpel: beter en soms minder eten en meer bewegen. Toch blijft het voor veel mensen lastig om hun streefgewicht te bereiken.

Wetenschappers van de Cornell University in New York kwamen er na een twee jaar durend onderzoek achter dat je makkelijker afvalt en op gewicht blijft als je je dagelijks weegt en de metingen bijhoudt.

De onderzoekers gaan ervan uit dat de dagelijkse routine je motiveert om bewuster bezig te zijn met voeding en de invloed die voeding heeft op je gewicht. Door je gewicht regelmatig te meten en te loggen, kun je betrouwbaar bepalen of je goed bezig bent. Pas als je over de langere termijn gaat meten, kun je trends echt goed herkennen.

Je kunt natuurlijk ook je gewicht bijhouden met een normale weegschaal en een notitieblokje of een Excel-sheet. Het is alleen een stuk makkelijker om de analyse door een app of online dienst te laten doen. Die kunnen de cijferbrij omzetten in een mooie grafiek, zodat trends duidelijk zichtbaar worden. Bovendien krijg je soms ook handige tips op basis van de gegevens.

We hebben zeven connected weegschalen getest: de Fitbit Aria, Garmin Index Smart Scale, Polar Balance, Runtastic Libra (identiek aan de Beurer BF 800), Tanita RD-953, Withings Body Cardio en Xiaomi Mi Smart Scale. Die laatste is vanuit China of zelfs via Europese webshops te bestellen voor zo’n vijftig euro: een schijntje in vergelijking met de honderd tot tweehonderd euro van de overige weegschalen.

De Tanita RD-953 is een pre-productiemodel, maar inmiddels is deze samen met een nieuwe versie van de bijbehorende app gewoon te koop. De Fitbit Aria, Garmin Index Smart Scale en Withings Body Cardio zijn wifiweegschalen. Je verbindt ze met je draadloze netwerk en koppelt ze met je account aan de online dienst van de fabrikant. Zo sturen ze na elke keer wegen de waardes zelf door naar de cloud.

De weegschalen van Polar, Runtastic, Tanita en Xiaomi sturen de gegevens via bluetooth smart door naar een app van de fabrikant op een gekoppelde smartphone. De weegschaal van Withings kan ook bluetooth smart gebruiken, maar biedt dan slechts een beperkt aantal functies. De wifiverbinding heeft als voordeel dat je tijdens het wegen je smartphone niet in de buurt hoeft te houden.

Toch kun je de telefoon wel voor de analyse gebruiken. Daarvoor haalt hij de gegevens uit de cloud. De waarden belanden dus hoe dan ook altijd in de app van de fabrikant. Die apps zijn allemaal gratis beschikbaar voor Android en iOS.

Bij de eerder geteste wifi-weegschaal Xavax Youw8 (zie c’t 11/2012, p. 44) bleek echter al hoe onhandig een koppeling met de cloud kan zijn, nog los van privacy-issues. Het bedrijf achter de bijbehorende portal bestaat namelijk niet meer. De weegschaal laat de waarden alleen nog lokaal zien. Je hebt geen mogelijkheid meer om ze ergens verder te analyseren.

Ook bij een bluetoothverbinding met je smartphone belanden de metingen meestal op de servers van de fabrikant. De app stuurt ze namelijk door zodra hij een internetverbinding heeft. Bij de modellen van Polar, Tanita en Withings is dit prima na te gaan. Bij Xiaomi bleef het onduidelijk of de gegevens naar een server worden doorgestuurd. Wel moet je eerst een account bij de fabrikant aanmaken voor je de Mi-weegschaal kunt gebruiken.

Veel aanbieders van connected weegschalen hebben ook activity trackers of sporthorloges in hun assortiment. De weegschalen maken meestal deel uit van een totaalconcept waarbij gegevens van verschillende apparaten worden samengevoegd en via de app of een online portal naast elkaar worden gepresenteerd.

De apparaten wisselen vaak ook onderling gegevens uit via de clouddienst. De tracker of het sporthorloge verandert dan bij de volgende keer synchroniseren de waarde voor je gewicht, zodat hij bijvoorbeeld beter kan bepalen hoeveel calorieën je hebt verbrand.

Je gewicht alleen zegt niet zo veel. Bovendien weten veel mensen niet wat hun streefgewicht zou moeten zijn. Daarom geven alle weegschalen de Body Mass Index (BMI) aan. Die laat zien hoe je gewicht zich verhoudt tot je lengte. Dit zie je terug op het display of in de app. Bij de app krijg je meteen een interpretatie van de waarde voorgeschoteld.

Bij de BMI spelen ook je geslacht en leeftijd een rol. Over het algemeen hebben mannen meer spiermassa dan vrouwen en daar komt nog bij dat je lichaamsbouw in de groeifase verandert, waardoor de wenselijke BMI-waarde toeneemt. Bij het instellen van de weegschalen moet je daarom ook die extra gegevens invullen.

Gebruik je de weegschaal met meerdere personen, dan moet het apparaat weten wie er gewogen wordt. De geteste modellen kunnen acht tot zestien gebruikers opslaan en meestal kunnen ze de gebruikers automatisch van elkaar onderscheiden. De weegschalen namen het op tegen een professionele medische weegschaal. We waren aangenaam verrast door de relatief kleine afwijkingen.

Wel reageerden sommige modellen nogal gevoelig, bijvoorbeeld als de ondergrond niet helemaal vlak was of mensen niet netjes rechtop en in het midden van de weegschaal gingen staan (zie de afzonderlijke besprekingen). Om de metingen goed te kunnen vergelijken, moet je dagelijks op een vast tijdstip naakt en met een nuchtere maag op de weegschaal stappen, bijvoorbeeld vlak voor je gaat ontbijten.

Je gewicht kan gedurende de dag zomaar twee tot drie kilo verschillen. Er zijn mensen die graag willen weten welk effect een zware training op hun gewicht heeft. Of die een keer tussendoor direct na het sporten of ’s avonds willen wegen. Daarom is het vreemd dat geen enkele app de optie biedt om metingen op verschillende tijdstippen van de dag los van elkaar te analyseren. Garmin en Polar slaan zelfs maar één waarde per dag op: de laatste meting die je uitvoert.

Vooral mannen willen vaak niet alleen vet kwijtraken, maar ook meteen meer spiermassa kweken. Daarom gaan ze fanatiek aan de slag met krachttraining. Daarvoor zijn alleen je gewicht en BMI geen goede graadmeter meer. Ook spieren wegen wat, zelfs meer dan vet.

De meeste connected weegschalen voeren daarom een lichaamsanalyse uit, waarbij je vetpercentage en waterpercentage, spiermassa en botmassa (niet te verwarren met botdichtheid) worden bepaald. Hiervoor wordt bio-impedantie gebruikt. Daarbij wordt een zwak, niet te voelen stroompje door je lichaam gestuurd. Aangezien vet minder goed geleidt dan spiermassa, heeft dit een andere weerstand. Het apparaat kan die weerstand meten.

De weegschaal combineert deze waarden met je gewicht, lengte, geslacht en leeftijd en berekent hieruit hoe je lichaamsgewicht precies is opgebouwd. Deze formules werken niet goed voor mensen die echt dagelijks fanatiek trainen. Daarom heeft een aantal weegschalen een speciale atleet-modus.

Bij meer spiermassa neemt ook je grondstofwisseling (basaal metabolisme, BMR) toe, oftewel de minimale hoeveelheid energie die je lichaam in rust (dus ook tijdens het slapen) verbrandt om de basisfuncties in stand te houden. Sommige weegschalen en apps laten je BMR zien op basis van de gemeten waarden. Dat kun je dan als uitgangspunt gebruiken om een voedingsprogramma op te stellen.

Bij al deze getallen is het belangrijk om te weten wat ze precies betekenen en wat je ermee moet. De meeste fabrikanten geven je daar echter geen uitleg over in hun app of portal.

De geteste weegschalen met lichaamsanalyse werken over het algemeen uitsluitend met elektrodes voor je voeten. De stroom loopt dan door je benen en onderlichaam. Vet dat boven je benen zit wordt zo niet bereikt en dus niet gemeten. Om een trend te herkennen bij de ontwikkeling van spiermassa zijn de geteste modellen vaak wel voldoende. A

ls je een nauwkeuriger resultaat wilt, moet je eens kijken naar modellen met handelektrodes. Deze meten je benen, armen en je buik. Het aanbod voor consumenten is echter beperkt en de prijzen beginnen bij zo’n tweehonderd euro.

De Tanita RD-953 stuurt volgens de fabrikant een stroompje met twee verschillende frequenties door je lichaam. Dat zou een nauwkeuriger resultaat moeten geven. Dit is ook de enige weegschaal in de test die visceraal vet weergeeft. Dit beschermt de organen in je buikholte, maar een te hoog percentage levert een verhoogd risico op voor diabetes en hart- en vaatziekten.

De RD-953 is het eerste model dat zelfs de kwaliteit van je spieren beoordeelt aan de hand van de dichtheid. En hij geeft ook nog aan welke van de negen lichaamstypes je hebt en hoe oud je bent volgens je stofwisseling (metabolische leeftijd). Deze waarden zijn echter alleen gebaseerd op het percentage spieren en vet en een vergelijking van je grondstofwisseling met gemiddelde waarden voor je leeftijd. Als je afvalt of meer spiermassa opbouwt, worden deze waarden ook beter.

Withings slaat met de Body Cardio een andere weg in. Via de voetslagader meet het apparaat je hartslag in rust en (als eerste consumentenapparaat ooit) de Pulse Wave Velocity (PWV, polsgolfsnelheid). Dat laatste geeft aan hoe met met de gezondheid van je slagaderwanden gesteld is en hoe snel de bloeddrukgolf door je slagaders gaat. Beide waarden kunnen een indicatie geven voor hart- en vaatziekten.

De fabrikant gebruikt de verbinding met internet niet alleen om metingen door te sturen. De weegschaal toont tijdens het wegen de weersverwachting en kan zelfs met IFTTT opgenomen worden in je smart home.

Als je alleen je voedingspatroon wilt verbeteren en wat meer wilt bewegen, is een normale weegschaal die alleen je gewicht laat zien prima. In deze test geldt dat voor de Polar Balance en de Xiaomi Mi. Zodra je bij het afvallen ook meer gaat sporten, is een weegschaal die ook je vetpercentage kan meten een must.

De Fitbit Aria is een instapmodel dat gewicht en vetpercentage meet. De Garmin Index Smart en de Runtastic Libra leveren ook alle andere gebruikelijke waarden. In het bovenste segment is er de Tanita RD-953. Deze is vooral geschikt als je je lichaam compleet wilt analyseren en beoordelen.

De Withings Body Cardio springt er ook uit. Die meet niet alleen dingen als gewicht, vetpercentage en spiermassa, maar geeft met weersinformatie en IFTTTopties een nieuwe draai aan de connected weegschaal. Het is jammer dat de apps qua functies en bediening nog erg beperkt zijn. Op dat vlak is nog veel verbetering mogelijk.

(Nico Jurran, Alieke van Sommeren, c’t magazine)