De handel in cryptovaluta is helemaal je eigen verantwoordelijkheid, er is geen veiligheidsnet en je moet de aandacht er goed bij houden. Als je cryptovaluta zoals Bitcoin en Ethereum wil kopen, heb je een account nodig bij een online exchange of een wallet. Het gebruik ervan is niet bijzonder moeilijk, maar er zijn valkuilen.
Veilig bewaren van cryptovaluta
Het veilig bewaren van cryptovaluta vereist grote zorgvuldigheid. Als je daarbij ook maar de kleinste fout maakt, zijn je munten voor altijd verdwenen.
Dat goed aanpakken begint al met de opslagmethode, waarbij je moet kiezen tussen handige online exchanges, lokale software en speciale hardware. Alle drie de methoden hebben voor- en nadelen en specifieke risico’s.
Alle exchanges behandelen cryptovaluta als girale activa, vergelijkbaar met traditioneel geld op een betaalrekening. Je bezit niet een specifiek bankbiljet van 50 euro dat je hebt gestort, de bank is je 50 euro schuldig. Op dezelfde manier is de crypto-exchange je een bepaald bedrag aan bitcoins, ether of andere cryptovaluta verschuldigd die je van ze hebt gekocht of naar je account hebt overgemaakt.
Inkomsten en aankoopkosten
Afgezien van de inkomsten die ze hebben uit de gebruikelijke aankoopkosten, bestaat het verdienmodel van de exchanges eruit om een deel van de bij hen in bewaring gegeven cryptovaluta door te verkopen om winst te maken.
Als een klant cryptovaluta opneemt, moet de exchange het overeenkomstige aantal munten aan de eigen reserves onttrekken of de munt in kwestie op de markt kopen. Dat laatste is vrij gebruikelijk omdat een exchange vaak meer boekhoudkundige activa bezit dan deze in werkelijkheid heeft. En dat is nu juist wat een probleem kan worden voor een exchange en daarmee voor de klant.
Want terwijl spaargeld bij een bank tot een bepaalde grens is beschermd voor als de bank failliet gaat (DGS: depositogarantiestelsel), biedt geen enkele crypto-exchange een geld-terug-garantie. Er liggen genoeg gevaren op de loer bij crypto-exchanges.
Prijsstijgingen
Zo kan een plotseline prijsstijging leiden tot het failliet gaan als klanten massaal activa aan de exchange verkopen of hun cryptovaluta terugtrekken. In het ergste geval moet de exchange dan tegen topprijzen munten terugkopen die ze eerder voor veel minder geld hadden doorverkocht.
Het kan zijn dat je een paar uur of zelfs dagen moet wachten tot de crypto-exchange weer liquide wordt. En ondertussen kan de prijs dan een duikvlucht nemen.
Hackers
Bovendien zijn crypto-exchanges een geliefd doelwit voor hackers. Zo werd in februari 2020 bij de Italiaanse crypto-exchange Altsbit meer dan 300.000 euro aan bitcoins en andere cryptovaluta gestolen.
Altsbit loste het probleem met creatief boekhouden op door simpelweg het overeenkomstige percentage munten af te trekken van alle klanten die tegoeden aanhielden in een van de cryptovaluta die door de diefstal waren getroffen, ook al waren dat louter boekhoudkundige activa en schaadden ze dus alleen de totale activa van Altsbit.
Dergelijk bedrijfsmatig handelen moet je niet alleen bij cryptobeurzen incalculeren, maar ook bij buitenlandse dienstverleners, omdat de kosten voor een juridisch geschil in het buitenland zeer hoog kunnen oplopen.
Welke exchange?
Bij het kiezen van een crypto-exchange moet je dus rekening houden met verschillende punten.
- De vestigingsplaats moet in je eigen land of ten minste in de EU zijn, zodat je in geval van een geschil makkelijk je recht kunt halen. Er zou een jaarlijkse audit moeten zijn die bevestigt dat de exchange genoeg cryptovaluta bezit om op elk moment boektegoeden uit te kunnen betalen.
- Ook moet je je munten op elk moment van de exchange kunnen halen en zelf kunnen bewaren, bijvoorbeeld in een wallet. Let daar dus op bij exchanges die je alleen laten inzetten op de ontwikkeling van de Bitcoin koers en je crypto-activa alleen laat verkopen aan de betreffende crypto-exchange zelf.
PayPal valt daar ook onder, maar is hier nog niet actief als exchange en heeft aangekondigd transacties naar wallets wel aan te gaan bieden. De grote en bekende cryptobeurzen zoals CoinBase, en Binance vallen al snel af omdat ze geen vestiging in Nederland hebben, alhoewel Binance wel een vestiging in Malta heeft, dus in de EU.
Een bekende crypto-exchange in Nederland is bijvoorbeeld Bitvavo, waarbij je je gestorte geld kunt omwisselen in de gewenste cryptovaluta die dan op je account worden bijgeschreven. Van daaruit kun je de cryptovaluta naar elk ander adres sturen, zoals je eigen wallet.
Sommige exchanges bieden ook marktplaatsen aan. Dat is een plek waar verkopers cryptovaluta aanbieden en potentiële kopers een keuze maken uit de aanbiedingen. De marktplaats stuurt dan de privébankgegevens van de verkoper door naar de koper.
Zodra het geld op de rekening van de verkoper staat, geeft hij de overdracht van de munten vrij van zijn rekening naar die van jou. Om te verkopen, moet je de cryptovaluta eerst parkeren bij de exchange. Dan kun je de verkoop op elk gewenst moment starten en onmiddellijk het overeenkomstige bedrag ontvangen in euro’s minus kosten.
Bitcoin platforms
Je kunt haast niet om platforms als Binance heen als je cryptovaluta met een lage marktkapitalisatie wilt (ver)kopen. Binance accepteert ook vroeg nogal exotische munten, maar is eerder al het slachtoffer van aanvallers geweest. Tot nu toe hebben ze de verliezen echter nog kunnen goedmaken met operationele winsten.
Er zijn zogenaamde decentrale exchanges, vooral op basis van de ethereum-blockchain, zoals Uniswap. Je kunt de MetaMask-wallet (waarover verderop meer) gebruiken om ether in een smart-contract te storten en daar geautomatiseerd ERC20-tokens voor terug te ontvangen.
Dat zijn cryptovaluta zonder eigen blockchain: ze draaien op ethereum, maar gebruiken geen ethermunten. Deelnemers leveren ook de munten en tokens die nodig zijn om op de beurs te handelen door te betalen in smart-contracts, waarvoor ze een commissie ontvangen.
Gedecentraliseerde beurzen zijn wel net het Wilde Westen: de ontwikkelaars zijn meestal onbekend, fraude is aan de orde van de dag en de koersen kunnen binnen enkele minuten tot 0 euro dalen.
