Mozilla Firefox 128 is er en valt op, niet door praktische nieuwe functies, maar door een controverse over gegevensbescherming. Gebruikers beschuldigen de ontwikkelaar Mozilla ervan hen opzettelijk te misleiden. In de nieuwe versie introduceert Firefox een technologie waarmee ze anoniem advertenties en hun prestaties meten, wat neerkomt op het verzamelen van gebruikersgegevens.
Kritiek op Mozilla Firefox voor verzamelen gebruikersgegevens
Wat aanvankelijk goed klinkt op papier, wordt door veel gebruikers om verschillende redenen niet goed ontvangen. Ten eerste levert Firefox, ondanks het ‘experimentele’ label, automatisch Privacy-Preserving Attribution (PPA) bij de update naar de nieuwe versie. Erger nog, Mozilla activeert deze functie ook direct, waardoor gebruikers de PPA handmatig moeten deactiveren via een opt-out. De voorwaarde is dat je überhaupt merkt dat de PPA achter de schermen wordt ingevoerd.
Dit is precies waar blogger Jonah Aragon kritiek op heeft. Hij is van mening dat Mozilla heel goed weet dat Firefox-gebruikers zo’n functie, die gebruikersgegevens verzamelt, niet zouden willen.Als het anders was geweest, hadden de ontwikkelaars de PPA vooraf publiekelijk gepresenteerd en de gemeenschap de tijd gegeven om deze te controleren. Het is de vraag in hoeverre dit is gebeurd, aangezien er al minstens een maand ondersteuning is bij Mozilla over wat de PPA inhoudt.
Op de hoogte blijven van al het IT-nieuws?
Schrijf je in voor de gratis wekelijkse nieuwsbrief van c’t magazine:
Opt-in versus privacy
Bas Schouten, de CTO voor de performance van Firefox, legt uit dat het lastig was om een systeem als PPA (Privacy Preserving Advertising) uit te leggen. Volgens hem is een opt-in niet nuttig als gebruikers geen weloverwogen beslissing kunnen nemen. Daarom moet Mozilla gebruikers beschermen tegen advertentietracking. Gebruikers krijgen namelijk zonder hun toestemming regelmatig nieuwe functies.
Dat deze benadering kritiek oplevert, is geen verrassing. Jonah Aragon beschuldigt Mozilla ervan gebruikers als een ongeïnformeerde massa te zien die naar de juiste beslissing geduwd moeten worden. Dit terwijl Firefox-gebruikers juist volwassen zijn en serieus genomen moeten worden.
Financieel belang
Mozilla vermoedt dat ze met de PPA voornamelijk hun eigen inkomsten willen verhogen. Het is echter onduidelijk om welke bedragen het gaat. Anonym, een bedrijf dat Mozilla onlangs heeft overgenomen, ontwikkelt de PPA. Hierdoor fungeert Mozilla als tussenpersoon tussen adverteerders en gebruikers.
Hoe werkt de PPA van Mozilla Firefox?
De PPA werkt op de volgende manier: Een aggregatieserver bevindt zich tussen de advertentieaanbieder en de gebruikers of hun gegevens. Deze server anonimiseert de informatie van de afzonderlijke webbrowsers. Daarna stelt hij de geanonimiseerde gegevens beschikbaar aan deelnemende reclameklanten.
Deze aanbieders kunnen dus geen conclusies meer trekken over individuele gebruikers. Het proces lijkt eenvoudig en heeft een duidelijk zwak punt, wat meteen kritiek oproept: de gegevens van de gebruiker bevinden zich nu op de aggregatieserver, die in ieder geval de eigen computer van de gebruiker verlaat.
Voor Mozilla maakt deze server geen deel uit van een advertentienetwerk, maar veel gebruikers staan hier op zijn minst kritisch tegenover. Aragon beschuldigt zelfs de Firefox-ontwikkelaars van een truc: zij hebben het advertentienetwerk eenvoudigweg opnieuw gedefinieerd zodat het niet van de advertentieaanbieder afkomstig is.
Zo kun je PPA deactiveren
Gebruikers die niet willen dat hun data wordt verzameld, kunnen dit aan de hand van deze stappen uuitschakelen:
- Klik rechtsboven op het hamburgermenu en ga naar ‘Instellingen’
- Ga naar vervolgens naar ‘Privacy & Beveiliging’
- Scroll vervolgens beneden naar ‘Website-advertentievoorkeuren’
- Schakel de optie ‘Websites toestaan privacybeschermende advertentiemetingen uit te voeren’ uit
Vertrouwen in Firefox onder druk door privacymaatregelen
Bovendien rijst de vraag hoeveel vertrouwen Firefox-gebruikers in de toekomst zullen hebben in een browseraanbieder die weliswaar privacy hoog in het vaandel heeft staan, maar tegelijkertijd dergelijke maatregelen neemt. Critici merken nu al op dat alleen het woord van Mozilla de verzamelde gegevens beschermt – technisch gezien zou het systeem volgens Aragon eenvoudig kunnen worden aangepast zodat ook adverteerders toegang krijgen tot de individuele gegevens.
Deze zorgen uitten critici al bij de aankoop van Anonym. Het idee dat Mozilla nu via een achterdeurtje een (niet zo genoemd) advertentienetwerk opzet, konden de waarnemers zich niet voorstellen. Onlangs stelde de ontwikkelaar nog voor om voor betere privacy simpelweg minder of geen gegevens te verzamelen. Nu gebeurt echter het tegenovergestelde.
Daarnaast is Firefox de enige grote concurrent van Google Chrome – alle andere browsers zijn gebaseerd op Chromium. Door deze stap maakt Mozilla het gebruikers zeker niet makkelijker om beslissingen te nemen die passen bij hun privacybehoeften.
Als onafhankelijke hoop maakt Ladybird momenteel wel vooruitgang, maar is nog ver verwijderd van een betrouwbaar inzetbare webbrowser.
Op de hoogte blijven van al het IT-nieuws?
Schrijf je in voor de gratis wekelijkse nieuwsbrief van c’t magazine:
in de ESR editie is dit “feature” volgens mij (nog) niet geplaatst 🙂
Klopt. Zit hier onder debian 12 bij firefox 115 esr.