Op 12 tot 14 november vond het c’t webdev-event plaats in het KOMED-eventcenter in Keulen. Dat is een jaarlijks terugkerend event dat wordt georganiseerd door onze c’t-collega’s uit Duitsland. Het biedt een goede gelegenheid aan webdevelopers, UX/UI-ontwerpers en software-architecten om informatie op te doen over allerlei onderwerpen en trends. Maar ook om met andere front-end developers ideeën uit te wisselen, te netwerken en nieuwe inzichten te verschaffen. We namen een kijkje om de sfeer te proeven en het webdev-event zelf te ervaren.
Dit jaar was het event voor het eerst volledig Engelstalig. Het doel daarvan was een groter publiek aan te spreken. Dat was gelukt, naast deelnemers uit Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland waren er ook bezoekers uit onder andere Nederland, Frankrijk, Italië en Israël aanwezig in het KOMED-eventcenter.
Workshops, lezingen en een vleugje James Bond
De dag voor het eigenlijke webdev-event had er al een workshop plaatsgevonden. Daar was wel een apart kaartje voor nodig. Op woensdag 13 november ging dan het webdev-event echt van start met een kort welkomstwoord van Torsten Beeck. Dat is een van de hoofdredacteuren van de Duitse c’t. Daarna volgden enkele woorden van c’t-redacteur Jo Bager. Hij is medeverantwoordelijk voor de inhoudelijke invulling.
Keynote-speaker Laura Kalbag had de eer het webdev-event te mogen openen. Zij is een Britse webdesigner en al meer dan 15 jaar werkzaam in de technologiesector op het gebied van design, ontwikkeling en onderwijs. Zij is medeoprichter van de Small Technology Foundation. Dat is een non-profitorganisatie die werkt aan small technology-initiatieven met als oogmerk dat die de rechten van gebruikers respecteren.
Zij schetste een intrigerend beeld over de manieren waarop het web en big-tech de grote massa’s aan data die ze verzamelen en verwerken om elke beweging, gewoonte en gezichtsuitdrukking van ons in beeld te brengen. Ontwerpers en ontwikkelaars van websites, die ook gebruikers zijn, dragen eveneens bij aan dit bewakingssysteem.
Het beeld dat ze schetste leek af en toe rechtstreeks uit een James Bond-film te komen. Zo vertelde ze onder andere over de mogelijkheid om aan de hand van video-opnames van smartphones te herleiden met welke individuele camera die opnames gemaakt zijn. Dat komt door het unieke patroon van beschadigingen op de lens. Die vormen een unieke ‘vingerafdruk’ in de video die met de juiste tools kan worden uitgelezen.
Het blijkt praktisch onmogelijk om te voorkomen dat er grote hoeveelheden data over je verzameld worden. Laura Kalbag ziet dan ook dat er een rol voor webontwikkelaars is weggelegd om technologie te ontwerpen en bouwen die de privacyrechten respecteert.
Keynote speaker Laura Kalbag schetste een intrigerend beeld over de manieren waarop het web en big tech de grote verzamelde data van ons in beeld brengen.
Testen, passkeys, code-retreats
Na de keynote volgden diverse lezingen die in parallelsessies over drie zalen verdeeld plaatsvonden gedurende de twee dagen. We konden uiteraard niet bij alles bij zijn, maar hebben enkele interessante lezingen geselecteerd. Zo sprak softwareontwikkelaar Mirjam Aulbach over het belang van Test Driven Development. Niet alleen als techniek voor het testen van geschreven software, maar ook om dat ook al toe te passen als leidraad bij het ontwerpproces van softwareontwikkeling.
Er volgden lezingen over onderwerpen als dingen waar je rekening mee moet houden bij het implementeren van passkeys in software door Waldemar Rosenfeld. Maar ook een introductie tot code-retreats door Marco Emrich en Wolfram Kriesing. Zij organiseren weekenden waarin webdevelopers bij elkaar komen. Zij krijgen in korte sessies problemen voorgelegd krijgen die ze moeten oplossen. Er vinden dan ook sessie plaats waarin vergevorderde programmeurs met beginners in paren moeten samenwerken, of waarbij niet gesproken mag worden. Alles moet dan worden gecommuniceerd via geschreven code .
Na elke sessie wordt de geschreven code gewist. Dan begin je met een schone lei aan een nieuwe opdracht. Het doel van die code-retreats is om de dagelijkse sleur te doorbreken en om samen met anderen op nieuwe ideeën te komen. En om andere manieren van denken en werken te ontwikkelen.
Marco Emrich en Wolfram Kriesing spraken over code-retreats, waar webdevelopers hun dagelijkse sleur kunnen doorbreken door samen problemen op te lossen en met elkaar tot nieuwe ideeën komen.
Hardcore, AI en hoe mooi slecht JavaScript kan zijn
Er waren ook enkele hardcore lezingen zoals de aanvalstechnieken die worden toegepast met Cross-Site Scripting (XSS) bij front-end ontwikkeling met JavaScript door Martina Kraus. En manieren waarop je XSS-aanvallen kunt verhinderen met nieuwere ontwikkelingen zoals de Content Security Policy Header. Maar er was ook ruimte voor luchtigere presentaties, zoals de energieke lezing van Peter Kröner. Hij heeft JavaScript- en DOM-specificaties doorgespit op zoek naar de ‘mooiste slechte JavaScript’ functies uit de lange geschiedenis van JavaScript. Op amusante wijze toonde hij hoe paradoxale resultaten ontstaan door in de syntaxis legacy-scriptopdrachten en nieuwe commando’s die in de loop der jaren zijn toegevoegd te combineren.
Uiteraard ontkom je ook bij webdevelopment niet aan AI. Op dag 2 van webdev toonde Max Marschall hoe je generatieve AI en Large Language Models (LLM’s) kunt integreren in je bestaande webapplicaties. Ook de lezing van John Fletcher en Daniel Hartung ging over AI. Zij demonstreerden hoe je met relatief weinig moeite een Large Language Model lokaal kunt draaien en daarmee AI in een webproject integreren.
Dat heeft het grote voordeel dat je niet afhankelijk bent van de grote AI-aanbieders. Je vermijdt daar ook mee dat data van gebruikers bij de grote, veelal in de VS gevestigde aanbieders terechtkomt.
John Fletcher en Daniel Hartung gaven een praktische kijk op hoe efficiënte, door AI gestuurde ontwikkeling er vandaag de dag uitziet.
Dit was maar een kleine greep van de vele lezingen die werden aangeboden op het webdev-event in Keulen. De lezingen duurden gemiddeld een klein uur. Ze werden afgewisseld door koffiepauzes en een lunch, waarbij er meer dan genoeg gelegenheid was om met andere deelnemers te praten. En ook om te netwerken en nog enkele vragen aan de sprekers te stellen. Die stonde de deelnemers graag te woord.
Een geslaagd event, waar bovendien werd aangekondigd dat de volgende webdev op 28 november 2025 zal plaatsvinden. Zodra daar meer over bekend is, zul je er uiteraard meer over kunnen lezen op ct.nl.
