AMD en Intel brengen steeds vaker ‘onafgemaakte processors’ uit

Elwin Hodžić
0

AMD en Intel blijven elkaar opjagen in de race om de snelste gamingprocessor, maar dat levert lang niet altijd gebalanceerde producten op. Steeds vaker krijgen we processors voorgeschoteld die vooral goed scoren in synthetische benchmarks – en minder overtuigen zodra je er gewoon mee aan het werk gaat.

Onafgemaakte producten

Steeds vaker krijgen we processors voorgeschoteld die technisch gezien nog in de steigers staan – met het impliciete idee dat de eindgebruiker het optimalisatiewerk wel even afmaakt. Zowel AMD als Intel hanteren die aanpak inmiddels als vaste strategie in hun jacht op de snelste gamingprocessor. Maar ergens onderweg lijkt men vergeten dat een systeem van boven de 500 euro óók gewoon stabiel moet zijn – zeker voor wie zijn pc niet alleen voor games gebruikt, maar ook om serieus werk te verzetten.

Een bevestiging vanuit de industrie

We kunnen er niet langer omheen: veel van de huidige processors zijn simpelweg niet af als ze in de schappen belanden. Dat is geen wilde speculatie meer sinds Robert Hallock, Technical Marketing Director bij Intel, het zelf  een tijdje geleden erkende. In de haast om AMD te snel af te zijn, verschuiven releasevensters steeds dichter naar elkaar – met als gevolg dat er processors verschijnen die eerder een bètafase dan een volwaardige release uitstralen. Overigens vindt dit tegenwoordig niet alleen plaats bij de cpu’s maar ook bij andere hardware zoals gpu’s van zowel Nvidia als AMD.

In een interview over de teleurstellende prestaties van de Core Ultra 9 285K gaf Hallock ruiterlijk toe: “Dit zijn problemen die we zelf hebben veroorzaakt.” Officieel lag het niet aan externe druk, al klonken interne doelen en kwartaalcijfers wél als medebepalende factoren. De boodschap is helder: processors worden voortaan halverwege de ontwikkelcyclus vrijgegeven – en de eindgebruiker mag de losse eindjes zelf knopen.

Ook AMD zit in de knel

Zo kondigde AMD vorig jaar de nieuwe generatie Granite Ridge-processors aan – met de Ryzen 9 9950X als vlaggenschip. Kort voor de geplande release werd de lancering met vier weken uitgesteld – een indicatie dat de processor nog niet productierijp was. Na introductie bleek de 9950X vooral bij gaming ondermaats te presteren.

Tegelijkertijd bracht AMD de X3D-varianten binnen de Ryzen 9000-serie uit – voorzien van gestapelde cache – die beter aansloten bij gamingdoeleinden. De inmiddels verkrijgbare Ryzen 9800X3D toont in tests beduidend sterkere resultaten in dat segment – en positioneert zich daarmee als de meer geschikte keuze voor wie primair op gaming focust.

Intel en de problemen rondom de 285K

In de korte periode waarin AMD zijn Ryzen-processors introduceerde, voelde Intel zich genoodzaakt om snel te reageren – met als resultaat de lancering van de Core Ultra 9 285K. Die timing kwam met een prijs: de processor kampte bij introductie met instabiliteit – waaronder blauwe schermen en systemen die niet opstartten.

De release werd zo versneld doorgevoerd dat reviewers nauwelijks tijd kregen om de chip volledig te doorgronden – laat staan te optimaliseren. Ook Robert Hallock bevestigde dat punt, waarbij hij aangaf dat de nieuwe overklokfuncties nauwelijks getest zijn – simpelweg omdat de beschikbare periode daarvoor te kort was.

Technisch speelgoed of betrouwbare werkpaarden?

Een “unlocked” processor koop je niet alleen voor de standaardprestaties, maar juist voor de ruimte om te tweaken, tunen en overklokken. Dan verwacht je ook dat die mogelijkheden serieus getest zijn.

Ook bij AMD ging het niet vlekkeloos: pas nadat onafhankelijke tests teleurstellende cijfers lieten zien, kwam de fabrikant met aanvullende informatie over betere prestaties onder specifieke instellingen. Maar ja – dan is het kwaad al geschied en kun je de beeldvorming nog moeilijk bijsturen.

De mismatch tussen marketing en technologie

Al jaren leeft het idee dat wie een snelle gamingprocessor koopt, automatisch ook een krachtige werkmachine in huis haalt. Die gedachte vormt de basis van talloze marketingcampagnes – want snelheid verkoopt, zeker als je het universeel presenteert.

Maar die aanname begint te wankelen. De technische realiteit en het gebruiksgemak lopen steeds vaker uit de pas. Wat goed presteert in games is niet per se de beste keuze voor werk – en gebruikers beginnen dat te merken. De scheidslijn tussen ‘fun’ en ‘functioneel’ wordt steeds duidelijker.

Innovaties versus softwareontwikkeling

Net als bij ARM zijn hybride ontwerpen nu ook bij x86-processors de norm: een mix van snelle en zuinige kernen in één chip. Klinkt logisch op papier, maar voor Windows betekende dat een flinke omslag – het besturingssysteem moest ineens snappen welke kern waarvoor geschikt is, ongeacht of die uit een Intel- of AMD-fabriek komt.

Die omslag verliep niet zonder hobbels. Zo moest bij Ryzen 7000-cpu’s met gestapelde cache de Game Bar actief blijven, anders werden de snelle kernen simpelweg overgeslagen. Ook bij Intel zien we het duale ontwerp terug, met Performance- en Efficiency-cores die elk hun eigen rol hebben – en daarmee ook hun eigen set aan optimalisatieproblemen.

Samenwerking tussen hardware en software

De technologische vernieuwing bij AMD en Intel dendert door – maar Windows en de bijbehorende firmware hobbelen erachteraan. Dat levert wrijving op. Volgens Robert Hallock ligt het niet alleen aan Microsoft: ook Intels eigen BIOS moet worden bijgewerkt om alles uit de 285K te halen. De boodschap is duidelijk – zonder goede afstemming tussen chipmakers en softwarebouwers blijft er simpelweg rekenkracht op de plank liggen.

En dan is er nog het tempo. Nieuwe architecturen volgen elkaar in rap tempo op, terwijl Microsoft nog bezig is om Windows 11 af te stemmen op de vorige generatie. Zelfs als de optimalisaties klaarstaan, moeten ze nog via updates bij gebruikers belanden – wat lastig wordt als op het gros van de systemen de nieuwste versie van Windows nog niet eens draait.

De impact van sociale media en transparantie

Niet alleen de hardware ontwikkelt razendsnel – ook het publieke oordeel volgt tegenwoordig in realtime. Dankzij YouTube en andere sociale platforms worden problemen met nieuwe hardware vaak al binnen 24 uur na release feilloos blootgelegd, vooral door de oplettende gamingcommunity die geen steekje onopgemerkt laat.

De impact is fors. Eén populaire tech-YouTuber bereikt vandaag meer kijkers dan alle hardwaremagazines van vroeger bij elkaar. Voor fabrikanten betekent dat een precaire balanceer-act: vertrouwen win je met moeite, maar een misser – of zelfs maar een halve – kan je imago binnen een dag onderuithalen.

Tot slot

Na de missers met de 13e en 14e Core-generatie wilde Intel snel orde op zaken stellen – maar ook de nieuwste poging voelt eerder als haastwerk dan herstel. Processors verschijnen terwijl de firmware nog niet op orde is, en het uitzoekwerk ligt weer bij de gebruiker. Opstartproblemen, bluescreens, en eindeloze troubleshooting zijn opnieuw onderdeel van het pakket – en dat tast het vertrouwen flink aan.

Desondanks blijft de marketingafdeling op volle toeren draaien, vooral richting gamers die elk frame willen uitmelken. En voor wie onder 4K speelt en bottlenecks als sport beschouwt, valt er ongetwijfeld nog wat te winnen. Maar de doorsnee gebruiker – iemand die gewoon wil werken zonder crashende software – is beter af met een bewezen platform. Laat die nieuwe generatie vooral nog even doorkoken.

Hopelijk hebben zowel AMD als Intel inmiddels begrepen dat een hoge benchmarkscore weinig waard is als de praktijkervaring aanvoelt als een bètatest. Minder borstklopperij, graag – en meer processors die simpelweg doen wat ze moeten doen.

Deel dit artikel

Elwin Hodžić
Elwin Hodžić(Web)redacteur bij c't. Ondanks de studie geschiedenis, altijd al een passie gehad voor alles wat met IT te maken heeft. Sleutelt in zijn vrije tijd graag aan pc’s, van de hardware tot het uitpluizen van de BIOS-instellingen om een pc zo optimaal mogelijk te laten werken.

Lees ook

Windows 11-update problemen zorgen voor onnodige frustraties

In de nieuwste uitgave van c't duiken we in deze geniepige upgrade-val van Microsoft én laten we zien hoe je met één gerichte aanpassing weer gewoon u...

Workstation-testers gezocht: test jouw workloads met Lenovo

Voor veeleisende, professionele vakgebieden zoals architectuur, productontwikkeling, media en gezondheidszorg, is een standaard pc of laptop vaak niet...

0 Praat mee
avatar
  Abonneer  
Laat het mij weten wanneer er