Europa gebruikt opensource, maar draagt beperkt bij

Veel Europese organisaties bouwen hun infrastructuur en cloud op opensourcesoftware, maar dragen nauwelijks bij aan de ontwikkeling ervan. Dat zorgt voor een afhankelijkheidsrisico: wie alleen consumeert, verliest invloed op standaarden, beveiliging en de strategische richting van cruciale projecten. De Linux Foundation waarschuwt dat Europa hiermee digitale soevereiniteit uit handen geeft en roept ict-beslissers en beleidsmakers op tot actie.

Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief:

Op haar eigen conferentie, de Open Source Summit in Amsterdam, riep de Linux Foundation Europe (LF EU) op tot meer inspanningen rond opensource — om zo de digitale soevereiniteit van Europa eindelijk vooruit te helpen.

Opensourcetechnologie is volgens de organisatie weliswaar wijdverbreid, gewaardeerd en onmisbaar voor soevereiniteit, maar er ontbreekt nog steeds een samenhangende strategie (met gerichte investeringen, betrokkenheid van leidinggevenden en politieke afstemming in de EU).

Daardoor laat Europa kansen liggen om met “wereldwijde digitale publieke goederen” de eigen autonomie te versterken en zich een stevige positie te verzekeren in de mondiale technologiewedloop, waarschuwde Gabriele Columbro, hoofd van LF EU.

Hoewel moderne IT, inclusief cloudomgevingen, grotendeels draait op opensourcesoftware, komt in de Open Source Contributor Index geen enkel Europees bedrijf in de top tien voor.

Een recent rapport van LF EU illustreert met aanvullende cijfers waar Europa tekort dreigt te schieten. Slechts 34 procent van de ondervraagde Europese bedrijven en organisaties beschikt over een formele opensourcestrategie — en slechts 22 procent onderhoudt een aparte afdeling die zich specifiek bezighoudt met vrije en open software.

Ongeveer een kwart van de organisaties heeft ontwikkelaars in dienst die vrijwel fulltime aan open­sourceprojecten werken. Tegelijkertijd ziet 81 procent van de ondervraagden in zulke investeringen een duidelijk voordeel (zowel voor innovatie als voor strategische onafhankelijkheid).

Aan erkenning van de voordelen van opensource ontbreekt het niet. Zo gelooft 75 procent van de respondenten dat opensourceontwikkeling leidt tot hogere softwarekwaliteit, terwijl 69 procent aangeeft dat het gebruik ervan de eigen organisatie competitiever maakt.

Toch gaapt er een kloof in de hiërarchie: bij het topmanagement ziet 62 procent de voordelen van opensourcesoftware, terwijl dit onder werknemers zelfs 86 procent is — een verschil dat wijst op uiteenlopende percepties en prioriteiten binnen organisaties.

Columbro presenteerde deze cijfers aan de circa 2000 deelnemers van de Open Source Summit en koppelde daaraan een oproep om de gesignaleerde hiaten te dichten. Als illustratie wees hij op de eerste concrete projecten voor digitale soevereiniteit binnen de EU, zoals Neonephos, Open Internet Stack, EuroStack en IPCEI-CIS (Important Project of Common European Interest – Cloud Infrastructure and Services).

Al deze initiatieven leunen op opensourcesoftware als fundament. Dat ontwikkelaars daarmee invloed hebben op de koers van software is geen geheim — en precies op dit punt, aldus de LF, moet de EU meer zichtbaar aanwezig zijn.

De Open Source Summit bood LF EU ook gelegenheid om terug te blikken en de balans op te maken. Sinds ongeveer drie jaar bestaat er een Europese tegenhanger van de Linux Foundation. Het oorspronkelijke doel was pragmatisch: een juridische entiteit binnen de EU creëren — met name voor projecten en subsidieaanvragen vanuit de publieke sector en overheden.

Met de komst van de AVG en de Cyber Resilience Act is daar echter een duidelijke regulatoire dimensie bijgekomen. LF EU is intussen uitgegroeid tot spreekbuis voor opensource, die ervoor zorgt dat beleidsmakers de factor open software expliciet meenemen. Tegelijkertijd ondersteunt de organisatie projecten bij de implementatie van regels en standaarden — waarbij politieke aspecten steeds zwaarder beginnen te wegen.

De balans na drie jaar valt daarmee anders uit dan aanvankelijk voorzien. Volgens Columbro is LF EU vandaag de dag noodzakelijker dan ooit—meer nog dan bij de oprichting. Lobbywerk in Brussel blijft belangrijk, maar is inmiddels eenvoudiger geworden. Tegelijkertijd heeft het geopolitieke aspect ook in de IT aan gewicht gewonnen, en juist daar wil LF EU een actieve rol spelen.

Dat geldt overigens niet alleen voor Europa. Ook wereldwijd breidt de Linux Foundation zich uit; zo bestaat er inmiddels een LF India. Daar vatte directeur Arpit Joshipura het concept samen als: “Collaborate global, innovate local” — dus wereldwijd samenwerken en lokaal innoveren.

Voor ict-professionals ligt de urgentie duidelijk op tafel: opensource vormt de ruggengraat van vrijwel alle moderne IT, maar zolang Europese bedrijven geen strategie en ontwikkelcapaciteit inbouwen, blijft men afhankelijk van anderen. Investeren in opensource betekent investeren in controle, veiligheid en innovatiekracht. Zonder die inzet dreigt de EU structureel achterop te raken in de mondiale technologiewedloop.

Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief: