Stikstofdioxide in de lagere atmosfeer is een gevaar voor de gezondheid. De Europese ruimtevaartorganisatie ESA toont met een kaart hoe de wereldwijde NO₂-concentraties zich de afgelopen jaren ontwikkeld hebben.
De Sentinel-5 Precursor satelliet (Bron: ESA)
De gegevens van de ESA komen van de Sentinel-5P aardobservatiesatelliet van het Copernicus-programma en gaan terug tot begin 2018. De NO₂-metingen worden verricht met een Tropomi-spectrometer. Er is gedurende het verloop van de corona-crisis met veel naar gekeken, omdat het NO₂-gehalte in de onderste lagen van de atmosfeer (de troposfeer) op veel plaatsen sterk was gedaald als gevolg van de massale beperkingen van het openbare leven.
Stikstofdioxide wordt geproduceerd bij de verbranding van fossiele brandstoffen. Het wordt onder andere uitgestoten door auto’s, elektriciteitscentrales en industriële installaties. Het kan een aanzienlijk effect hebben op de gezondheid en bijvoorbeeld het risico op ademhalingsaandoeningen vergroten, aldus ESA. Tegelijkertijd wijzen de onderzoekers erop dat de NO₂-concentratie van dag tot dag sterk kan variëren door invloed van het weer en de zonnestraling. Daarom moet de gemiddelde concentratie worden geanalyseerd, die in het geval van de nu beschikbare kaart 14 dagen bedraagt.
Zelfs na het begin van de versoepeling van de coronabeperkingen is de lucht in Europa nog steeds aanzienlijk schoner dan in voorgaande jaren:
(Bron: ESA)
De kaart was al enkele dagen geleden gepubliceerd als onderdeel van de ‘Rapid Action Coronavirus Earth observation tools’ (Race), maar de beschikbare gegevens gingen nog maar terug tot het begin van het jaar. Nu kunnen bijvoorbeeld de effecten van coronabeperkingen wereldwijd worden gevolgd en in sommige gevallen worden vergeleken met gegevens tot twee jaar terug. Door de hoge resolutie van de kaarten is het bovendien mogelijk om andere en ook regionale ontwikkelingen inzichtelijk te maken en te analyseren. Hoewel de gegevens eerder ook al beschikbaar waren, waren ze minder eenvoudig te benaderen.
(Martin Holland/Daniel Dupré)
