AI-hype veroorzaakt HDD-tekorten, SSD’s winnen terrein

Serverbeheerders die nieuwe harde schijven willen bestellen, moeten tegenwoordig rekening houden met levertijden die kunnen oplopen tot een jaar. Dat zet druk op de planning van opslagcapaciteit en dwingt datacenters en IT-afdelingen om hun strategie te herzien. In die zoektocht naar haalbare alternatieven schuiven ssd’s steeds vaker naar voren, ook voor cold storage-toepassingen waar ze tot nu toe nauwelijks werden overwogen.

Bij zowel harde schijven als ssd’s voor servers tekenen zich leveringsproblemen af. Vooral de zogenoemde nearline-HDD’s – kostengeoptimaliseerde schijven voor grootschalige opslag in datacenters en back-upsystemen – blijken acuut getroffen. Volgens berichten uit de Aziatische productieketen waarschuwt marktonderzoeker TrendForce dat levertijden voor grotere orders kunnen oplopen tot wel twaalf maanden.

Voor de zakelijke markt is dat een gevoelig punt: nearline-schijven zijn cruciaal voor opslagclusters en archiefsystemen, waar de kosten per terabyte doorslaggevend zijn. Langere levertijden vergroten niet alleen de druk op inkoop en planning, maar kunnen ook de strategische balans tussen hdd- en ssd-gebaseerde oplossingen verschuiven.

De sterk toegenomen vraag naar opslagcapaciteit hangt nauw samen met de bouw van nieuwe datacenters door hyperscalers, aangejaagd door de AI-hype. Vooral inferentieservers (systemen waarop getrainde AI-modellen in productie draaien) stuwen de behoefte verder op. Voor deze infrastructuur is grootschalige nearline-opslag onmisbaar, onder meer voor modeldata, trainingssets en operationele logging. Daarmee neemt de druk op de toch al kwetsbare toeleveringsketen van harde schijven en ssd’s merkbaar toe.

TrendForce verwijst daarbij naar een bericht van Western Digital (WD) aan zijn partners, waarin de fabrikant aankondigt dat de prijzen van alle harde schijven per direct omhooggaan. Daarnaast wil WD vaker per zeetransport in plaats van per vliegtuig verschepen. Dat drukt de logistieke kosten, maar verlengt de levertijd aanzienlijk: transport van Azië naar Europa of de VS kan tot tien weken extra in beslag nemen.

Producenten van harde schijven blijken nauwelijks voorbereid op de plotselinge vraagstijging door AI-servers. De productiecapaciteit is de afgelopen jaren vrijwel niet uitgebreid, mede doordat de markt voor harde schijven lange tijd als stabiel tot dalend werd gezien. Daardoor ontstaat nu een kloof tussen de beschikbare productie en de onverwacht hoge behoefte aan nearline-capaciteit.

Door de oplopende levertijden kijken steeds meer serverbeheerders naar ssd’s als alternatief, zelfs voor cold storage – normaliter het domein van nearline-HDD’s. Hoewel de snelheid van ssd’s in dit scenario nauwelijks voordeel biedt en de kosten per terabyte aanzienlijk hoger liggen, kan de beschikbaarheid zwaarder wegen dan de prijs.

Volgens Digitimes heeft Sandisk de prijzen van NAND-flashchips inmiddels al met circa tien procent verhoogd. Micron zou zelfs zijn prijslijsten tijdelijk hebben ingetrokken om ruimte te maken voor nieuwe tarieven, die mogelijk tot dertig procent hoger uitvallen. Het ligt voor de hand dat andere fabrikanten dit voorbeeld snel zullen volgen en de kosten voor ssd-gebaseerde opslag de komende maanden verder onder druk komen te staan.

Voorlopig raken de prijsstijgingen vooral de hoogcapacitaire QLC-chips, die voornamelijk in enterprise-ssd’s worden toegepast. Voor consumentenmodellen, waarin doorgaans TLC-chips worden gebruikt, lijken de effecten vooralsnog beperkt.

Toch kan de situatie ook de eindgebruiker raken. Als fabrikanten hun productiecapaciteit nadrukkelijker verschuiven richting servermodellen, zullen er minder harde schijven en ssd’s voor de detailhandel beschikbaar zijn. Dat kan ook in de consumentenmarkt tot merkbare prijsstijgingen leiden.

De combinatie van stijgende vraag, beperkte productiecapaciteit en oplopende transportkosten zet de opslagmarkt structureel onder druk. Voor zowel datacenters als eindgebruikers dreigen daardoor hogere prijzen en langere levertijden.