Met een druk op de knop een schoon huis tot in de kleinste hoekjes: dat is wat een moderne stofzuigrobot je belooft, dankzij een camera of zelfs lasers die helpen bij de navigatie. Zuigt dat een beetje of niet?
Afwassen, stofzuigen, de vuilnisbakken legen … allemaal klusjes waar vrijwel niemand echt dol op is. Dus in de avond wordt de vaatwasser volgeladen en krijgen de kinderen opruimklussen toegewezen. En dan blijft het tijdrovende stofzuigen nog over. Dat is een klusje waar de stofzuigrobot even het huishouden mag overnemen.
We hebben zes stofzuigrobots getest die met intelligente navigatie snel en grondig te werk gaan, in tegenstelling tot de goedkope modellen die op goed geluk door je woning zoeven. De testdeelnemers zijn de Dyson 360 Eye, Neato Botvac D5, de VR200 van Vorwerk en de Roomba 980 van iRobot. Daarbij komen nog de Deebot Ozmo 930 van Ecovacs en de nieuwe Xiaomi Sweep One. Die twee hebben als nieuwigheidje een watertank en dweil-opzetstuk zodat er licht vochtig gedweild kan worden.
De robot van Xiaomi is wat lastiger verkrijgbaar, aangezien er geen officieel verkooppunt beschikbaar is. Je zult hem via creatieve routes in huis moet halen. Hij is in ieder te bestellen in webshops die zich specialiseren in Chinese gadgets. Let daarbij wel op dat de goedkoopste versie geen CE-certificering heeft. Daarmee loop je het risico dat de douane het apparaat in beslag neemt. Met de CE-certificering kost hij ongeveer 120 euro meer. Hiermee voorkom je dan wel inbeslagname, maar qua garantie en support gaat alles wat minder handig dan bij de overige apparaten in de test.
Hoe schoon zuigt een stofzuigrobot?
In onze test hebben we op twee zaken gelet: hoe goed de stofzuiger alle hoeken en gaten afgaat en hoe goed hij zuigt. In ons testlab moesten alle robots testparcoursen afleggen met tapijt en laminaat. Vooraf hebben we elk parcours voorzien van een vastgestelde hoeveelheid stofsamples (ja die bestaan echt). De opvangbakken van de bots hebben we voor en na de testrit gewogen, om heel precies te kunnen bepalen hoeveel ze opgezogen hebben. Een aantal modellen passen op tapijt automatisch de zuigkracht aan naar maximaal. Om die reden hebben we de andere bots het parcours op tapijt ook met de hoogste zuigkracht laten afleggen.
Maximale zuigkracht haalt niks uit als een bot zijn weg niet goed zoekt en daardoor een aantal plekken in huis overslaat. Alle stofzuigrobots moesten laten zien dat ze geschikt zijn voor dagelijks gebruik. In een woning met drie kamers van totaal 60 vierkante meter en lastige obstakels en uitdagingen moesten ze laten zien of ze de taak aankonden. Zo hadden we donkere meubels en een zwart bedframe dat maar weinig ruimte tussen de muur en het bed overlaat. En er zijn deurstoppers aanwezig, een laaghangend toilet en een trapeze-achtig vloerplan met weinig rechte hoeken. Bij het dagelijkse schoonmaakrondje en bij gerichte observatie bepaalden we hoe goed de stofzuigrobots navigeren, hoeveel procent van het vloeroppervlak ze afwerken en hoe ze met hindernissen omgaan.
Om onrealistische verwachtingen te voorkomen bevestigen we wel meteen het vooroordeel dat ze niet kunnen tippen aan een normale stofzuiger. Ze missen veel watts aan performance en hebben slechts kleine opvangbakken voor stof. Als ze één keer per week stofzuigen moet je direct na het stofzuigen de opvangbak legen. Ook komen de bots vanwege hun vorm niet in alle hoeken en smalle stukken.
Zo gezegd lijkt het alsof de bots slechts dure hightech speeltjes zijn. Maar de nadelen vallen grotendeels weg als je ze dagelijks een rondje laat stofzuigen. In onze testruimte hoopte stof zich niet meer op tot flinke stofnesten onder de bank. Over de bank gesproken: de platte stofzuigrobots komen ook onder de meubels waar je vaak uit luiheid maar eens in de zoveel maanden met de normale stofzuiger komt. Afhankelijk van hoe je huis ingericht is kan een stofzuigrobot ondanks mindere zuigkracht de boel wel schoner houden dan bij zelf stofzuigen.
Stofzuigrobot en hindernissen
Goedkope stofzuigrobots leggen een willekeurige route af door je huis. Ze gaan net zo lang rechtuit tot ze ergens tegenaan botsen. Dan draaien ze een paar graden en gaan weer verder tot de volgende botsing. Deze manier van stofzuigen heeft twee flinke nadelen. Vaak stranden de bots in een dooie hoek waar ze wel in maar niet meer uit kunnen. Het tweede nadeel is dat een willekeurige stofzuigronde veel langer duurt. Voor onze testwoning hadden de slimme stofzuigrobots tussen de 25 en 45 minuten nodig. De oudere Roomba 581 van iRobot die we eerder testten had hier nog meer dan anderhalf uur nodig.
Onze testkandidaten navigeren zelfstandig door de woning en leggen in elke ruimte parallelle banen af. Daarvoor worden twee systemen gebruikt. De Ecovacs, Neato, Vorwerk en Xiaomi gebruiken laser om afstand te meten (Lidar, light detection and ranging). Ditzelfde systeem zit ook in autonome auto’s. De voordelen van Lidar zijn de hoge nauwkeurigheid en de optie om ook in het donker goed te navigeren. De Lidar-unit is bij alle vier de bots bovenop gemonteerd en draait tijdens gebruik met een paar honderd omwentelingen per minuut. Een mogelijk nadeel is dat het een extra slijtagegevoelig onderdeel is. Als de riemaandrijving in het Lidar-deel het begeeft, blijft de stofzuigrobot direct stilstaan omdat hij zich niet meer kan oriënteren.
De Dyson 360 Eye en de iRobot Roomba 980 gebruiken een camera om te navigeren. Hier zitten geen bewegende delen in en daardoor is de robot net ietsje hoger. De navigatie met de camera wordt beïnvloed door de hoeveelheid licht. De Dyson schakelde in de schemering zijn reinigingsmodus uit en ging pas verder toen we het licht aanknipten. De Roomba 980 heeft wat minder moeite in het donker. Maar met zijn camerasysteem had hij moeite met smalle stukken zoals de beperkte ruimte tussen het bedframe en de muur. Soms ging hij die smalle stukken helemaal niet in, of wel heen maar kon de weg terug niet meer vinden.
Alle robots hebben infraroodsensoren aan één of twee zijdes voor het herkennen van hindernissen en voor het strak langs de muren bewegen, plus een bewegende stootbuffer waarvan de contacten worden getriggerd bij aanraking. Behalve bij de Neato worden ook IR- of ultrasone sensoren gebruikt in de rijrichting. Dit zorgt dat de robots al voor de hindernissen afremmen en ze als het even kan zelfs totaal niet aanraken. Crashsensoren in alle apparaten voorkomen dat ze bij richels of trappen naar beneden vallen.
De accuduur van de meeste stofzuigrobots is prima voor een doorsnee woning. Behalve de Dyson 360 Eye kunnen de bots meer dan een uur aaneengesloten stofzuigen. Als in grotere woningen halverwege de accu leeg dreigt te raken, vinden ze zelfstandig hun parkeerplek aan het basisstation terug en laden op. Daarna starten ze weer automatisch en maken de schoonmaakronde af.
Geteste modellen stofzuigrobot
Ecovacs Deebot Ozmo 930
De Ozmo 930 ziet er degelijk en doordacht uit. Er wordt een borstelloos zuigstuk voor huisdierenbezitters meegeleverd en een dweilhouder. De schoonmaakrondes waren de stilste en snelste in de test. De zuigkracht is ondanks het weinige lawaai erg hoog en wordt automatisch verhoogd als hij tapijt tegenkomt.
Hij vond goed zijn weg, ook bij smalle stukken, en ging alle ruimtes na elkaar af. Om hindernissen gaat hij niet heen, hij draait om en komt er dan later weer terug. Er werd nergens hard tegenaan gebotst. Wel had hij weinig zin om zich in kleine hoekjes te wringen. Daardoor werden af en toe kleine stukken niet gestofzuigd. Hij heeft als enige twee zijborstels, maar voert geen aparte zuigroute langs de randen uit.
De watertank heeft een inhoud van 300 milliliter en dat is genoeg voor een gemiddeld grote ruimte. Ecovacs geeft aan dat je er tot 120 vierkante meter mee moet halen. De dweil moet je samen met een houder met de hand vastmaken. Via de app kun je instellen hoeveel water hij moet gebruiken.
De plattegrond in de app laat je ruimtes een naam geven en selecteren voor een schoonmaakronde. Ook kun je bepaalde stukken uitsluiten. Dat kan echter alleen op de laatst vastgelegde plattegrond. Dit is irritant aangezien in onze test de bot nog wel eens vergat waar hij was als we hem een stukje optilden om het dweilhulpstuk aan te brengen. Dweilen en spotcleaning werken dan pas weer als hij een volledige stofzuigronde heeft afgelegd.
+ dweiloptie
+ zeer stil
– dweilt alleen laatste plattegrond
Neato Botvac D5
Aan de D5 van Neato is te zien dat er wordt samengewerkt met Vorwerk. De bouwkwaliteit is oké, maar net wat minder dan bij de VR200. De opvangbak voor stof is bijvoorbeeld minder degelijk en het zuig- en rijgeluid is wat meer indringend dan bij de VR200.
De werkwijze bij het schoonmaken lijkt op die van de Vorwerk. Eerst stofzuigt hij aan de randen, daarna gaat hij elke ruimte af in banen. De Botvac D5 deelt grote ruimtes in afzonderlijke zones in. Hij rijdt om hindernissen heen en daarna wordt de oorspronkelijke route weer hervat.
Met meubels was hij in de standaard instelling niet zo subtiel. Door het ontbreken van frontsensoren botste hij vaker op volle snelheid tegen een meubelstuk aan. En omdat hij door zijn rechte voorkant bij het draaien uitsteekt stoot hij in krappe hoeken vaker tegen de plinten dan andere zuigrobots.
De schoonmaakronde ging een stuk beter nadat we in de app de Extra Care-modus hadden ingesteld. Daarmee navigeerde hij zo zorgvuldig door de woning dat hij vrijwel geen enkel meubelstuk raakte. Het nadeel daarbij was dat hij zich niet in kleine hoekjes meer drukte, ook zelden meer onder stoelen door reed en altijd twee centimeter afstand hield van wanden. Dit leverde dus meer niet gestofzuigd oppervlak op.
Via de app kun je het vloerplan van de ruimtes en de eerdere stofzuigrondes inzien en schoonmaaktijden plannen.
+ goede navigatie
+ betaalbaar
– geen frontsensoren
iRobot Roomba 980
De Roomba 980 ziet er stevig en netjes afgewerkt uit. De borstelmodule met rubber rollers is niet zo gevoelig voor haren. De motoren zijn ook goed beschermd tegen stof. Ook de betrouwbare tapijt-herkenning en de meegeleverde beacons om bepaalde stukken af te schermen bevielen goed. Een minpunt is de in de opvangbak ingebouwde motor. Hierdoor is deze als enige in de test niet uit te spoelen.
De Roomba 980 reinigt in banen haaks op zijn basisstation. Bij grote obstakels draaide hij om en ging later verder met het gebied achter het obstakel. Hij ging wel direct om kleine hindernissen heen, maar gek genoeg tegen de klok in. Dit laat hem niet handig gebruik maken van de aan de rechterkant gemonteerde zijborstel. Oudere Roomba-modellen deden dit met de klok mee en hadden zo borstelcontact. Hoeken en gaten ontweek hij bij het aflopen van de banen. Hij kwam er vaak nog terug bij zijn laatste meters waarin hij de randen schoonmaakt.
Hij vond goed zijn weg, maar de opdeling van de ruimte was wat verwarrend. Het kwam voor dat de robot de helft van de woonkamer af had en ineens naar de slaapkamer verdween om dan later pas weer terug te keren. Hij botst zacht maar relatief vaak tegen obstakels aan. Blijkbaar vertrouwt hij bij het herkennen van obstakels vooral op zijn IR-sensoren aan de voorkant en zijkant. Het laaghangende toilet werd veelvuldig geraakt en uiteindelijk reed hij zichzelf er klem onder.
+ maakt goed schoon
+ veel functies
– prijzig
Dyson 360 Eye, Vorwerk Kobold VR200, Xiaomi Sweep One
Meer details over de overige 3 stofzuigrobots en een uitgebreidere tabel met specificaties en testresultaten vind je in c’t magazine 5/2018.
Shoplinks, uitvoeringen en winkelprijzen
Ecovacs Deebot Ozmo 930, circa 560 euro
Neato Botvac D5, circa 550 euro
iRobot Roomba 980, circa 920 euro
Dyson 360 Eye, circa 1000 euro
Vorwerk Kobold VR200, circa 750 euro
Xiaomi Sweep One, circa 490 euro
Plus- en minpunten bij robotstofzuigers
Op een harde ondergrond haalden alle testkandidaten een voldoende tot goede zuigkracht. Het verspreidde stof werd na één keer zuigen ongeveer voor 80 procent opgezogen. De Dyson lag hierbij aan kop, gevolgd door de Xiaomi. De overige modellen zogen wat minder op. Al met al is de zuigkracht voor dagelijkse lichte verontreiniging voldoende. Mocht dat niet zo zijn, dan kun je de robots via apps (of knoppen) opdracht geven een bepaald gebied extra grondig te stofzuigen.
In woningen met harde vloeren kan de normale stofzuiger dus vaker opgeborgen blijven. De robots kunnen hem echter niet compleet vervangen. Bij grotere hoeveelheden vuil, steentjes of zand op een runner of kleed redden de kleine bots het niet. Ook op een tapijtvloer ging het de robots duidelijk slechter af. De Dyson haalde ongeveer twee derde van het stof weg, op de voet gevolgd door de modellen van iRobot en Ecovacs die net wat beter zogen dan de overige testkandidaten.
Haren van mensen en dieren zijn ook een uitdaging: ze wikkelden zich om de borstels heen en moesten dan met een schaar of met de hand weggehaald worden. De bots hebben regelmatig een interne schoonmaakbeurt nodig om te voorkomen dat indringend stof de bewegende delen blokkeert. Ironisch genoeg is een normale stofzuiger de beste manier om dat voor elkaar te krijgen.
Andere hindernissen zoals deurdrempels zijn voor de robots meestal geen probleem. In onze tests konden de robots van Xiaomi en Dyson verhogingen tot 18 millimeter prima aan. De iRobot en Neato haalden 15 mm. De Ozmo 930 van Ecovacs en de Vorwerk VR200 konden 12 millimeter nog overbruggen. Met drempels in moderne woningen kunnen de robots prima overweg. Maar oudere huizen met houten vloeren en hoge drempels of zelfs tredes gaan dus niet lukken.
Een misschien wel positieve bijwerking van de stofzuigrobots: ze vereisen dat er wordt opgeruimd. In stukken in huis waar je met een normale kruimeldief ook al niet zou stofzuigen (bijvoorbeeld de wirwar aan kabels onder je tv-meubel) komen stofzuigrobots niet verder. Of je zorgt dat hij daar niet naartoe gaat, of je moet alles netter wegwerken. Een om de borstels gewikkelde veter is geen ramp, maar als de oplaadkabel voor je telefoon het toestel van de tafel trekt word je niet blij.
Stofzuigrobots en data verzamelen
Alle bots maken plattegronden van de ruimtes en woning. Dat is vrij gevoelige informatie, maar toch belandt die samen met de schoonmaakschema’s op de servers van de fabrikanten. Zelfs als ze beloven er geen misbruik van te maken, moet je behoorlijk positief ingesteld zijn om te hopen dat de gegevens veilig zijn voor hackers en geheime diensten, of dat de fabrikant niet ineens zijn beleid wijzigt.
We hebben ook gekeken of en hoe de stofzuigrobots werken als er geen internetverbinding aanwezig is. De Vorwerk VR200 doet het voorbeeldig: deze heeft een klein scherm en sensortoetsen op de bovenkant. Op die manier kun je de zuigkracht, reinigingsmodus en geprogrammeerde stofzuigtijden direct op het apparaat instellen. De app is optioneel en biedt geen voordeel behalve meldingen dat de stofzuigronde klaar is. De overige testkandidaten verplichten het instellen via de app en toegang tot je wifinetwerk. Als je dat niet doet krijg je verminderde functionaliteit. De Roomba 980 van iRobot is ook redelijk zonder app te bedienen. Hij heeft knoppen voor start en stop, terugkeren naar zijn dock en spotcleaning, waarbij hij alleen in een klein stuk om zich heen stofzuigt.
Als je schoonmaaktijden en zuigkracht wilt aanpassen, moet je de app gebruiken. De geteste bots van Dyson, Ecovacs en Neato hebben alleen knoppen voor het aan- en uitzetten. Zonder app mis je belangrijke functies zoals het uitsluiten van bepaalde gebieden of het instellen van de zuig- en dweilperformance.
Xiaomi gaat al helemaal ver. De Mi Home-app heeft onder Android vrijwel alle mogelijke systeemrechten nodig, dus ook de toegang tot je agenda, contacten, telefoongegevens en sms. Vanaf Android 7 kun je in het besturingssysteem dit soort apps de pas afsnijden. Behalve de geheugen(kaart)toegang voor app-data konden we alle rechten zonder moeite intrekken.
Aangezien de robots ook zonder app de plattegronden en gebruikersdata naar de servers van de fabrikanten sturen, hebben we alle bots bij wijze van test via de router de toegang tot het internet ontzegd. Bij de stofzuigerbots van Ecovacs, Neato, Vorwerk en Xiaomi werkte de bediening via de app daarna niet meer. Bij de Vorwerk is dat niet zo erg gezien de bedieningsopties op het apparaat zelf.
We werden positief verrast door de apps van Dyson en iRobot die zonder beperking bleven werken zolang je smartphone en de stofzuigrobot in hetzelfde wifinetwerk zitten. Dat is een goed begin, maar je hebt nog geen absolute zekerheid. Of je gebruikersdata toch nog vanuit de app in plaats van door de bots naar de cloud worden geseind, konden we door de transportversleuteling niet bepalen.
Conclusie
Bij een stofzuigrobot is het niet zozeer de vraag of hij een normale stofzuiger kan vervangen, maar meer hoe vaak je die nog nodig hebt. Dat hangt van je woonsituatie en de stofzuigrobot af. Alleenstaanden en kleine gezinnen met een kleine woning en misschien een of twee katten kunnen na korte tijd waarschijnlijk niet meer zonder een robotstofzuiger. Een gezin van vijf met een hond en een huis met meerdere verdiepingen heeft er waarschijnlijk minder aan en de bespaarde tijd wordt weer opgeslokt door het reinigen van de stofzuigrobot.
Als je besluit een stofzuigrobot in huis te halen, kun je bij de testkandidaten de prijs als indicatie van de performance en aantal functies zien. Behalve bij de Xiaomi had de zuigkracht een sterk verband met de prijs. Huishoudens die veel met haren (van mens of dier) te stellen hebben, kunnen de Deebot Ozmo 930 of Roomba 980 overwegen. Heb je graag dat je stofzuigrobot offline zijn werk doet, dan kom je uit bij de VR200 van Vorwerk.
In woningen met een harde vloer scoorden de Sweep One van Xiaomi en Ozmo 930 punten met hun dweilfunctie. Deze zorgt voor een extra schone vloer en verwijdert ook ingedroogde koffievlekken op de aanlooproute vanuit de keuken. Het resultaat is natuurlijk niet zo goed als bij het ‘echte’ dweilen, maar dat is niet zo gek aangezien je je huis niet dweilt met één klein lapje en een kopje lauwwarm water.
De Sweep One van Xiaomi biedt een zeer goede prijs-kwaliteitverhouding. Mocht je deze aanschaffen, let er dan op dat je hem alleen via je gasten-wifi laat verbinden en onder Android de rechten intrekt die niet nodig zijn. Een nadeel bij deze stofzuigrobot is de problematische support. Als hij het drie jaar uithoudt is het een koopje, zo niet wordt het alsnog een dure aanschaf.
(Stefan Porteck / Marco den Teuling, c’t magazine 5/2018)
Een uitgebreidere tabel inclusief testresultaten vind je in c’t magazine 5/2018
