Naarmate we ons digitale leven steeds verder uitbreiden, groeit ook de vraag naar datacenters: de stille krachten die zorgen dat onze apps, clouddiensten en online-interacties naadloos blijven werken. Achter elke klik, stream en online in- en uitvoer draait een datacenter onvermoeibaar om gegevens te beheren, connectiviteit te behouden en vrijwel ononderbroken uptime te leveren.
De aanhoudende groei is ook merkbaar in Nederland, waar de datacenter colocatiemarkt in 2023 werd gewaardeerd op 990 miljoen dollar. Naar verwachting zal die tegen 2029 1,22 miljard dollar bereiken – een samengesteld jaarlijks groeipercentage van 3,54%.
De rol van Nederland
Amsterdam is een belangrijk datacenterknooppunt in Europa en maakt deel uit van de zogenoemde FLAP-D-groep (Frankfurt, Londen, Amsterdam, Parijs en Dublin). Sinds 2010 hebben Amsterdam en Noord-Nederland ruim 800 MW aan live IT-capaciteit toegevoegd. Factoren zoals directe buitenlandse investeringen, robuuste connectiviteit en sterke digitale infrastructuur hebben de groei gestimuleerd van datacenters, die zowel colocatie- als zelfbouwoperators ondersteunen. Het nieuwe aanbod wordt echter beperkt door regelgeving en de beschikbaarheid van energie.
We spraken met Simon Besteman, directeur van de Dutch Cloud Community, waarin we de overwegingen voor nu en de toekomst hebben besproken. Volgens Besteman is het niet eenvoudig voor datacenters om aan de eisen te voldoen. Vanwege de ontwikkelingen en de groei van de digitale infrastructuur moeten datacenters nu hoog performante opslag en geavanceerde geheugenoplossingen integreren met veilige en duurzame processen. Tegelijkertijd hebben ze ook te maken met ongekende uitdagingen op het gebied van energie. Hierdoor verandert het landschap in hoog tempo.
“De datacenterwereld bevindt zich momenteel midden in een revolutie,” zegt Besteman. “Deze revolutie omvat veel elementen, variërend van energie- en koelvereisten tot geavanceerde beveiliging, opslag en duurzaamheid.”
Energie, koeling en duurzaamheid
Datacenters opereren dag en nacht en ondersteunen essentiële diensten. Daarvoor hebben datacenters een stabiele, ononderbroken stroomvoorziening voor nodig, maar niet altijd op de plek waar je het eerst aan zou denken. Volgens Besteman “hebben datacenters vaak redundante, hoogwaardige koeling om de temperatuur en de luchtvochtigheid op peil te houden”. Dit is nodig om oververhitting van servers te voorkomen.
In Nederland is de distributie van elektriciteit sterk gereguleerd, waardoor het Nederlandse elektriciteitsnet een van de betrouwbaarste ter wereld is. Omdat de vraag naar energie van datacenters zo sterk is toegenomen dat zelfs middelgrote datacenters inmiddels evenveel energie verbruiken als kleine steden, maakt dat het uitbreiden van datacenters erg moeilijk. Vooral in Europa, waar de beschikbaarheid van elektriciteit een beperkende factor kan zijn.
Datacenters moeten bovendien de spagaat maken om enerzijds goed te presteren, maar anderszijds dat ook op een duurzame manier doen. Veel datacenters gebruiken meetwaarden zoals Power Usage Effectiveness (PUE) om hun energieverbruik in verhouding tot hun IT-output te monitoren en zo het totale energieverbruik waar mogelijk te verminderen. De Dutch Data Center Association (DDA) stelt bijvoorbeeld dat 88% van de datacenters aangesloten bij de DDA stroom gebruikt uit duurzame bronnen.
Daarnaast hebben datacenters nieuwe meetwaarden zoals Water Usage Effectiveness (WUE, waterefficiëntie) geïntroduceerd om de hoeveelheid afvalwater te minimaliseren. Dit is van groot belang, omdat traditionele koelsystemen vaak grote hoeveelheden water gebruiken. Besteman licht toe dat datacenters steeds vaker overstappen op vloeistofkoelsystemen, omdat die efficiënter zijn dan luchtgekoelde systemen.
Dankzij vloeistofkoeling kunnen datacenters de toenemende hoeveelheid warmte die door krachtige servers wordt gegenereerd, beter beheren. Dompelkoeling biedt weliswaar enorme koelvoordelen, maar vergt ook aanzienlijke investeringen. Er is echter ook een middenweg mogelijk.
Volgens Besteman is het relatief eenvoudig om cooling on chip-technologie te implementeren in bestaande infrastructuur en dat steeds meer datacenters van plan zijn om on-chip-vloeistofkoeling in hun huidige omgevingen te integreren.
Ssd’s omarmen
Met de groeiende stroom van data neemt ook de behoefte aan opslag in datacenters toe. Waar traditionele harde schijven (HDD’s) lange tijd de norm waren, nemen SATA (Serial Advanced Technology Attachment) en NVMe (Non-Volatile Memory Express) ssd’s langzamerhand hun plaats over vanwege hun superieure snelheid en duurzaamheid.
Ssd’s zijn zeer robuust en stellen data beschikbaar met zeer lage latenties: een cruciaal voordeel voor realtime toepassingen zoals virtuele omgevingen, kunstmatige intelligentie (AI), machine learning en zogenaamde digital twins. Volgens Besteman is de technologie van harde schijven dan ook niet langer meer geschikt voor de eisen van de toekomst.
Deze transitie is belangrijk omdat datacenters niet alleen op zoek zijn naar kortere benaderingstijden, maar ook de beschikbare fysieke ruimte efficiënter willen gebruiken. Ssd’s bieden hogere opslagcapaciteiten per rack, waardoor datacenters meer gegevens kunnen opslaan en overdragen en tegelijkertijd de fysieke voetafdruk kunnen verkleinen.
Omdat er minder ruimte nodig is, daalt ook de vereiste koeling per data-eenheid, waar ook de bedrijfskosten door dalen en de efficiëntie toeneemt.
De Kingston DC3000ME-ssd voor datacenters is inzetbaar in zowel nieuwe als bestaande infrastructuren en gericht op toepassingen waarbij consistente prestaties en lage latenties van belang zijn, zoals HPC, OLTP (online transaction processing) en clouddiensten.
Geheugen: het fundament voor prestaties en efficiëntie
Behalve opslag is ook geheugenoptimalisatie van cruciaal belang geworden voor het ondersteunen van de snelle processen die datacenters nodig hebben om effectief te kunnen functioneren. Naarmate datacenters evolueren, moeten zij hun geheugenvereisten bijstellen omdat nieuwere toepassingen snellere en robuustere geheugenconfiguraties vereisen.
Moderne datacenters beginnen nu ook over te stappen van DDR4- naar DDR5-geheugen. Met DDR5 kunnen datacenters sneller gegevens verwerken, wat essentieel is voor toepassingen zoals AI en big data-analyses, die beide hoge eisen aan geheugen stellen.
Besteman licht toe dat het kiezen van de juiste geheugenconfiguratie een cruciale stap is bij het optimaliseren van datacenteractiviteiten omdat die een directe impact heeft op responstijden, energie-efficiëntie en de algehele kwaliteit van de dienstverlening.
Beveiliging: continuïteit beschermen
Omdat datacenters enorme hoeveelheden gevoelige gegevens opslaan, moeten ze ook prioriteit geven aan beveiliging. Besteman benadrukt de toenemende waarde van de gegevens die in datacenters zijn opgeslagen en de noodzaak om ongeautoriseerde toegang door kwaadwillenden te voorkomen. Volgens Besteman moet beveiliging op zowel fysiek als IT-niveau worden geregeld.
Dit onderstreept de noodzaak van gegevensbescherming via beveiligde toegangslagen op software- en hardware-niveau. Daaronder valt ook het gebruik van ssd’s met hardwareversleuteling zoals de Kingston DC3000ME-ssd, die Kingston onlangs heeft geïntroduceerd en die AES 256-bits versleuteling en TCG OPAL 2.0-beveiligingsstandaarden ondersteunt.
Conclusie
Datacenters maken momenteel een transformatie door en moeten zich aanpassen aan eisen op het gebied van snelheid, bandbreedte, efficiëntie en beveiliging. Ssd’s zijn vanwege hun prestaties, beveiligingskenmerken, geavanceerde geheugenconfiguraties en duurzame praktijken tegenwoordig centrale elementen in elke datacenterstrategie.
