Hoe apps je verslaafd maken

Redactie
0

Tristan Harris onthult de psychologische trucs van app-developers en pleit voor een keurmerk voor software die gebruikers niet afleidt.

Als je een paar jaar geleden dacht dat mensen echt niet nóg langer naar een beeldscherm konden staren, dan zat je er flink naast. In 2011 brachten gebruikers van een smartphone of tablet in de VS dagelijks anderhalf uur met hun favoriete gadget door, inmiddels is dat opgelopen tot een kleine vier uur. Veel zelfbenoemde experts noemen de diehard-gebruikers van een mobiele telefoon ‘smombies’ oftewel smartphonezombies.

Designer Tristan Harris denkt dat het voor smombies niet zo eenvoudig is om hun app-gebruik te verminderen. Harris geeft niet de gebruikers, maar juist de developers de schuld van deze verslaving. Hij verwijt hen dat ze gebruikers met allerlei psychologische trucs misleiden. “We live in an attention economy where products or websites win by getting our time. It’s a race to the bottom of the brain stem to hijack our mind”, lees je in het manifest van zijn initiatief ‘Time Well Spent’.

Het is interessant dat Harris zelf uit de Californische techbranche afkomstig is. Hij ageert nu dus tegen veel van zijn voormalige collega’s. Toen hij nog bij Google werkte, probeerde hij al ontwikkelaars te overtuigen om effecten die de aandacht opeisten niet te gebruiken. In 2016 zegde hij zijn baan op en richtte hij Time Well Spent op.

In zijn speeches vergelijkt hij smartphones met gokautomaten. Telkens als je de telefoon ontgrendelt, gooi je als het ware een muntje in de automaat om te kijken of je beloond wordt. En zo ja, waarmee dan? Word je genoemd op Twitter? Krijg je een like op Facebook? Hoe onberekenbaarder de winst, des te verslavender het apparaat wordt.

Beloningen uit het niets

Harris verwijt app-ontwikkelaars dat veel beloningen uit het niets worden gegenereerd. Facebook stelt bijvoorbeeld ongevraagd voor om gebruikers op foto’s te taggen en LinkedIn toont een lijst onbekenden die je aan je contactpersonen kunt toevoegen. Veel gebruikers klikken dan impulsief. Het gevolg is dat iedereen die getagd of uitgenodigd is zich vereerd voelt en denkt dat hij hetzelfde moet doen.

Harris bekritiseert ook de eindeloze berichten op bijvoorbeeld Facebook en Twitter. Gebruikers krijgen daarmee het gevoel dat ze continu iets missen. Leesbevestigingen leggen meer druk om snel te reageren en video’s die vanzelf gaan spelen en zelfs na afloop het volgende filmpje alvast klaarzetten zorgen ervoor dat je niet meer toekomt aan wat je eigenlijk wilde doen.

Hoe vaker een app je afleidt en hoe langer je erdoor wordt getriggerd, des te meer geld de aanbieder volgens Harris verdient aan reclame. Hij verwijst naar onderzoeken die aantonen dat externe onderbrekingen op de werkplek tot de grootste stressfactoren behoren. Tot overmaat van ramp maken gebruikers er ook een gewoonte van zichzelf steeds vaker te onderbreken.

Respectvol design

Harris bekritiseert de apps en smartphones niet in algemene zin. Hij wil ontwikkelaars er alleen van overtuigen betaalmodellen te gebruiken in plaats van reclame-inkomsten. Dating-apps moeten hun succes meten op basis van het aantal relaties dat eruit is voortgekomen – niet het aantal klikken. Zakelijke netwerken moeten niet letten op de gebruiksduur, maar op het aantal opgeleverde banen. Harris geeft ook tips voor ‘respectvol’ appdesign, bijvoorbeeld chat-apps met een mute-functie. Op middellange termijn wil hij zelfs een keurmerk ontwikkelen voor apps die respectvol met tijd omgaan.

Voor de gebruikers heeft Harris eveneens tips die dienen als middel tegen de trucs van ontwikkelaars. Hij stelt voor om alle apps in een van de drie categorieën in te delen:

• ‘Bottomless bowls and slot machines’: apps met eindeloze lijsten of veel redenen om te blijven checken, bijvoorbeeld e-mail, Facebook en stappentellers,

• ‘Tools’ die taken afhandelen maar niet afleiden, bijvoorbeeld camera, notities, kaarten, agenda,

• ‘Aspirations’: apps waarmee je bewust meer tijd wilt doorbrengen, zoals podcasts en e-books.

Harris stelt voor dat je alleen de tools en de aspirations op je startscherm zet. De ‘bottomless bowls’ kun je volgens hem het beste in een map zetten ergens op de tweede pagina van je startscherm.

Tips van Tristan Harris

tristan-harris

  • Zet pushberichten alleen aan voor mensen, niet voor bedrijven.
  • Definieer speciale trilalarmen voor echt belangrijke berichten.
  • Open de camera en de wekker zonder de telefoon te ontgrendelen. Dan word je niet afgeleid door andere apps.
  • Gebruik een ouderwetse wekker en laad je telefoon niet in de slaapkamer op.
  • Zet apps met eindeloze scroll-lijsten in mappen. Open ze via de zoekfunctie, zodat je ze niet onbewust gaat gebruiken.
  • Gebruik maximaal twee startschermen voor apps. Bij meerdere ga je onbewust constant van het ene naar het andere scherm bladeren.

(Christian Wölbert / Marcel van der Meer)

Deel dit artikel

Lees ook

Chat GPT gebruiken: dit kun je allemaal doen met de chatbot van OpenAI

OpenAI heeft de ChatGPT-bot ontwikkeld als een taalmodel dat is getraind op een enorme hoeveelheid tekst op het internet. Je kunt ChatGPT gebruiken om...

Smart App Control: Windows 11 beveiligingsfunctie met beperkingen

De beveiligingsfunctie Smart App Control die bij de 2022-update geïntroduceerd is, moet Windows 11 eindelijk veilig maken. Het concept kan werken, maa...

0 Praat mee
avatar
  Abonneer  
Laat het mij weten wanneer er